Page 120 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 120
2-110 การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
2.4.2 การเจริญเติบโตขั้นท่ีสองของราก เป็นการเจริญเติบโตเพื่อขยายขนาดทางด้านความ
กว้างของราก โดยเนื้อเยื่อเจริญขั้นที่สองจะเปลี่ยนแปลงไปเป็นเนื้อเยื่อถาวรขั้นที่สอง การเจริญเติบโตขั้น
ที่ส องน ี้เกิดในร ากข องจ ิม โนส เปิร์ม รากข องพ ืชใบเลี้ยงค ู่เกือบท ั้งหมด และร ากข องพ ืชใบเลี้ยงเดี่ยวบ างช นิด
รากของพ ืชใบเลี้ยงเดี่ยวส่วนใหญ่ และ adventitious roots ของพืชท ั่วๆ ไป จะไม่มีการเจริญเติบโตขั้นที่
สอง ยกเว้นร ากคํ้าจุนข องพ ืชบ างช นิด เช่น รากคํ้าจุนข องไทร รากค ํ้าจุนข องโกงกาง เป็นต้น
เนือ้ เยือ่ เจริญข ั้นท สี่ องท จี่ ะเปลีย่ นแปลงไปเป็นเนื้อเยือ่ ถ าวรข ัน้ ท ีส่ องม ี 2 ชนิด คอื วาสค ิวล าร์
แคมเบยี มท ีจ่ ะเจริญเปลี่ยนแปลงไปเป็นเนื้อเยื่อล ำ�เลียงข ั้นท ีส่ อง และค อร์กแ คมเบยี มห รือเฟลโลเจนท ีเ่จริญ
เปลี่ยนแปลงไ ปเป็นเพอริเดิร์ม
วาสคิวลาร์แคมเบียมในรากเกิดขึ้นจากการแบ่งเซลล์ของโพรแคมเบียมที่คั่นอยู่ระหว่าง
ไซเลมข ั้นแ รกแ ละโฟลเอ็มข ั้นแ รก โพรแ คมเบยี มเปน็ เนือ้ เยือ่ ท ยี่ ังไมม่ กี ารเปลี่ยนแปลงร ูปร า่ งไปเพือ่ ท ำ�ห น้าที่
เฉพาะ เมื่อจะเกิดการเจริญเติบโตข ั้นที่ส อง เซลล์ของโพรแ คมเบียมจ ะเกิดก ารแบ่งตัวทำ�ให้เกิดว าส คิวลาร ์
แคมเบียมขึ้น วาสคิวลาร์แคมเบียมจะเกิดการแบ่งตัวทั้งทางแนวขนานกับเส้นรอบวงของผิวราก และทาง
แนวต ั้งฉ ากก ับเส้นร อบว งข องผ ิวร าก ทำ�ให้เกิดเซลล์เพิ่มข ึ้นจ ำ�นวนม าก กลุ่มเซลล์ท ี่เกิดจ ากก ารแ บ่งต ัวข อง
วาสคิวลาร์แคมเบียมทางด้านนอกจะเปลี่ยนแปลงเป็นไซเลมขั้นที่สอง ในรากของพืชบางชนิด วาสคิวลาร์
แคมเบีย มท ี่เกิดจากเพอ ริไซเคิลนี้ให้ก ำ�เนิดเฉพาะเนื้อเยื่อพาเรงคิมาในแ นวร ัศมี (ray parenchyma) ของ
ไซเลมข ั้นท ี่สอง และของโฟลเอ็มข ั้นท ี่สอง
คอรก์ แ คมเบยี มห รอื เฟลโลเจนในร ากเกดิ จ ากก ารแ บง่ เซลลข์ องเพอ รไิ ซเคลิ ซ ึง่ จ ะม กี ารแ บง่ ต วั
ทั้งทางแนวขนานกับเส้นรอบวงของผิวรากและทางแนวตั้งฉากกับเส้นรอบวงของผิวราก ทำ�ให้เกิดเซลล์
เพิ่มขึ้นจำ�นวนมาก กลุ่มเซลล์ที่เกิดขึ้นทางด้านนอกของคอร์กแคมเบียมจะเปลี่ยนแปลงไปเป็นคอร์กหรือ
เฟลเลม และก ลุ่มเซลลท์ ีเ่กิดข ึ้นท างด ้านในจ ะเปลี่ยนแปลงไปเป็นเฟลโลเดิร์ม หรือค อรเ์ทกซข์ ั้นท ีส่ อง คอร์ก
หรือเฟลเลม คอรก์ แ คมเบยี มห รอื เฟลโลเจน และเฟลโลเดริ ม์ หรือค อรเ์ทกซข์ ัน้ ท สี่ องร วมเรียกว ่า เพอ รเิ ดิรม์
เมื่อเกิดเพอริเดิร์มแล้วเนื้อเยื่อที่อยู่ด้านนอก คือ คอร์เทกซ์และเอพิเดอร์มิส จะถูกดันให้แตกและหลุดไป
เพอริเดิร์มจึงเป็นช ั้นนอกสุดของราก หลังจากการเกิดก ารเจริญเติบโตขั้นท ี่สองแล้วเพอ ริเดิร์มข องร ากจะมี
เลนท ิเซลก ระจายอยู่ทั่วไปเช่นเดียวกับบ นเพอ ริเดิร์มของลำ�ต้น
