Page 74 - ความรู้ทั่วไปเกี่ียวกับบรรจุภัณฑ์
P. 74
2-6 ความร ู้ท ั่วไปเกี่ยวกับบ รรจุภัณฑ์
เรอ่ื งท ี่ 2.1.1
บรรจภุ ัณฑ์จำแนกตามวัสดบุ รรจุภ ัณฑ์
วัสดุบรรจุภัณฑ์ในที่นี้หมายถึง วัสดุที่ใช้ทำบรรจุภัณฑ์ ซึ่งมีหลายชนิด ที่นิยมใช้ คือ กระดาษ พลาสติก
โลหะ แก้ว ไม้ และวัสดุประสม ดังนั้นบรรจุภัณฑ์ที่จำแนกตามวัสดุบรรจุภัณฑ์จึงได้แก่ บรรจุภัณฑ์กระดาษ
บรรจุภัณฑ์พลาสติก บรรจุภัณฑ์โลหะ บรรจุภัณฑ์แก้ว บรรจุภัณฑ์ไม้ และบรรจุภัณฑ์วัสดุประสม โดยในเรื่องนี้
จะไม่ได้กล่าวถึงบรรจุภัณฑ์วัสดุประสมเป็นหัวข้อหลัก แต่มีเนื้อหาสอดแทรกในส่วนของกระป๋องกระดาษ ซึ่ง
รายละเอียดจะก ล่าวต่อไปในห น่วยที่ 3
1. บรรจภุ ณั ฑก์ ระดาษ
บรรจภุ ัณฑก์ ระดาษเป็นบ รรจภุ ัณฑป์ ระเภทห นึ่งท ีม่ กี ารใชแ้ พรห่ ลาย ทั้งนีเ้พราะก ระดาษท ีใ่ชใ้นอ ุตสาหกรรม
บรรจุภ ัณฑ์ม ีหลายประเภทให้เลือกใช้ มีสมบัติที่อ ำนวยสะดวกต่อการพ ิมพ์ตกแต่งได้ง่ายและสวยงาม สามารถป รับ
เปลี่ยนร ูปท รงให้เหมาะส มก ับส ินค้าท ี่บ รรจุ ทั้งส ามารถพ ิมพ์ เคลือบ หรือป ระกบต ิดก ับว ัสดชุ นิดอ ื่นไดด้ ี นอกจากน ี้ย ัง
สะดวกต อ่ ก ารข นสง่ จ ากผ ผู้ ลติ ไปย งั ผ ใู้ ช้ เนือ่ งจากน ำ้ ห นกั เบา สามารถเกบ็ ในล กั ษณะพ บั แ บนได้ ทำใหป้ ระหยดั ค า่ ใชจ้ า่ ย
ในการขนส่ง ประกอบกับพัฒนาการใหม่ ๆ ด้านสมบัติของบรรจุภัณฑ์กระดาษให้มีความคงทนและแข็งแรงมากขึ้น
ทำให้บรรจุภ ัณฑ์ก ระดาษสามารถป ้องกันค วามเสียหายข องส ินค้าที่อาจเกิดขึ้นจากก ารข นส่งได้ดี นอกจากน ี้กระดาษ
เป็นวัสดุบรรจุภัณฑ์ที่ใช้วัตถุดิบที่ผลิตใหม่ได้จากการปลูกป่าทดแทน ใช้เวลาน้อยในการย่อยสลายด้วยตัวเองตาม
ธรรมชาติ จึงล ดป ัญหาในก ารก ำจัดบ รรจภุ ัณฑห์ ลงั ก ารใชง้ าน และส ามารถน ำก ลบั ม าแ ปรใชใ้ หม่หรอื รไี ซเคิล (recycle)
ได้ อย่างไรก ็ตาม บรรจภุ ัณฑ์ก ระดาษม ีข ้อจ ำกัดห ลายป ระการ ได้แก่ มีค วามท นทานต ่ำต ่อส ภาวะอ ากาศโดยเฉพาะต ่อ
ความชื้นห รือน ้ำ สกัดกั้นการซ ึมผ่านของก๊าซ ไอน ้ำ และกลิ่นได้ต่ำ และจ ุลินทรีย์ แมลง หรือสัตว์ท ำลายได้ง่าย
ในเรื่องนี้จะก ล่าวถึงบ รรจุภัณฑ์ก ระดาษที่น ิยมใช้ม าก 10 ประเภท ดังต่อไปนี้ กระดาษห ่อ ซอง ถุง กระสอบ
เยื่อกระดาษข ึ้นรูป กล่อง ถ้วย ถาด กระป๋อง และถ ัง
1.1 กระดาษห่อ เป็นกระดาษห่อสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ ทำจากกระดาษได้หลายชนิด เช่น กระดาษเหนียว
ชนิดสีน้ำตาลหรือชนิดฟอกขาว กระดาษกลาสซีนที่มีความมันวาวและทนไขมัน กระดาษเคลือบไข กระดาษแก้ว
การเลือกใช้กระดาษชนิดใดขึ้นกับจุดประสงค์ในการใช้และประเภทสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ที่ใช้กระดาษนั้น นิยมใช้
ห่อขนม ทอฟฟี่ ผลไม้กวน หมากฝรั่ง น้ำตาลก้อน ช็อกโกแลต อาหารก ระป๋อง สบู่ และกระดาษถ ่ายเอกสาร เป็นต้น
กระดาษห่ออาจม ีการเคลือบหรือล าม ิเนตเพื่อไม่ให้กระดาษสัมผัสกับสินค้าโดยเฉพาะการห ่อสินค้าจำพวกอาหาร
วิธีการห่อมีทั้งแบบห่อชิ้นเดี่ยวและห่อรวมหลายชิ้น ห่อบางส่วนหรือห่อปิดหมด แล้วปิดผนึกได้หลายวิธี
เช่น การบิด (twist) การพับ (fold) การหลอมเชื่อมให้ติดก ัน การผูกหรือม ัด รูปทรงต ่าง ๆ ที่นิยมใช้ห ่อ เช่น การห ่อ
แบบพ ับท ี่ใช้ห ่อสบู่ หมากฝรั่ง หรือกระดาษถ ่ายเอกสารเอส ี่ และการห ่อแบบบิดท ี่ใช้ห่อลูกอมห รือลูกกวาด เป็นต้น
ลขิ สทิ ธ์ิของมหาวิทยาลัยสุโขทยั ธรรมาธริ าช
