Page 14 - การเมืองการปกครองไทย หน่วยที่ 1
P. 14
1-4
2. ก ารเมืองการปกครองแบบปิตุราชาธิปไตยหรือพ่อปกครองลูกถือกำ�เนิดในสมัยสุโขทัย
เป็นการป กครองท ี่พระม หาก ษัตริย์เปรียบเสมือนบ ิดาท ี่ทำ�หน้าที่ป กครองร าษฎรท ี่เปรียบ
เสมอื นบ ุตร ส ะทอ้ นถ งึ ค วามใกลช้ ดิ ร ะหวา่ งพ ระม หาก ษัตรยิ ก์ บั ร าษฎร ส่วนธ รรมร าชาเปน็
แนวคดิ ท างการเมอื งก ารป กครองท มี่ ุ่งเนน้ แ สดงค ุณลกั ษณะแ ละห ลักธ รรมในก ารป กครอง
ของพระมหากษัตริย์มาจากหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา มีความเด่นชัดนับตั้งแต่สมัย
พระม หาธ รรมร าชาล ไิ ท สว่ นเทวร าชาเปน็ แ นวคดิ ท างการเมอื งก ารป กครองท ใี่ หค้ วามส �ำ คญั
กับพ ระม หาก ษัตริย์เสมือนห นึ่งเป็นเทพเจ้าข องศ าสนาพ ราหมณ์ห รือฮ ินดู ประเทศไทยร ับ
มาอย่างเด่นชัดจากเขมรในสมัยสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 สมัยอยุธยา ที่มีผลอย่าง
กว้างขวางในทุกด้าน ส่วนการก่อตัวของแนวคิดสมัยใหม่นำ�ไปสู่การสถาปนารัฐชาติใน
รชั ส มยั พ ระบาทส มเดจ็ พ ระจ ลุ จอมเกลา้ เจา้ อ ยหู่ วั ท มี่ ลี กั ษณะเปน็ ร ฐั ส มบรู ณาญาสทิ ธริ าชย์
ที่น ำ�ไปส ู่ค วามเปลี่ยนแปลงทั้งท างด ้านก ารเมืองการป กครอง เศรษฐกิจ และส ังคม
3. ผ ลกระทบและมรดกของระบอบราชาธิปไตยที่มีต่อการเมืองการปกครองไทย แบ่งออก
เป็นสี่รูปแบบ การปกครองแบบพ่อปกครองลูกทำ�ให้พระมหากษัตริย์มีความใกล้ชิด
ราษฎร การเสด็จเยี่ยมเยียนร าษฎรข องพ ระม หาก ษัตริย์ การป กครองแ บบธ รรมร าชาแ ละ
จักรพรรดิร าชท ำ�ให้พ ระม หาก ษัตริย์ท รงย ึดห ลักธ รรมท างพ ระพุทธศ าสนา แต่ก ารม ุ่งห วัง
ถึงการเป็นจักรพรรดิราชทำ�ให้ต้องเผชิญกับพม่าที่มีความคิดเช่นเดียวกัน การปกครอง
แบบเทวราชา คือ การจัดวางโครงสร้างอำ�นาจที่ปรากฏในโครงสร้างสังคมการเมืองไทย
อย่างเป็นร ูปธ รรมท ี่ต ่อเนื่องถ ึงป ัจจุบัน การเพิ่มพูนอ ำ�นาจแ ละผ ลป ระโยชน์ท างเศรษฐกิจ
ของราชสำ�นัก การถือก ำ�เนิดข องร ะบบอ ุปถัมภ์และว ัฒนธรรมไพร่ การเกิดความค ิดแบบ
วัฒนธรรมราษฎร์ การปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ทำ�ให้เกิดการวางโครงสร้าง
และการกำ�หนดสัมพันธภาพเชิงอำ�นาจของรัฐสมัยใหม่ให้ครอบคลุมทั้งประเทศ การถือ
กำ�เนิดของประวัติศาสตร์ราชาชาตินิยม การเติบโตของคนจีนและคนไทยเชื้อสายจีนใน
ทางเศรษฐกิจ การขาดการวางร ากฐานทางการศ ึกษา
วตั ถปุ ระสงค์
เมื่อศ ึกษาหน่วยท ี่ 1 จบแ ล้ว นักศึกษาสามารถ
1. อธิบายแนวคิดร าชาธิปไตย กับบริบททางการเมืองก ารป กครองได้
2. อธิบายว ิวัฒนาการทางการเมืองก ารป กครองในร ะบอบราชาธิปไตยของไทยได้
3. อธิบายผลกร ะทบและมรดกข องร ะบอบราช าธิปไตยที่มีต ่อการเมืองก ารป กครองไทยได้
