Page 20 - การเมืองการปกครองไทย หน่วยที่ 1
P. 20
1-10
ตอนที่ 1.2
การวเิ คราะหก์ ารเมอื งก ารปกครองร ะบอบร าช าธปิ ไตยของไทย
โปรดอ า่ นแผนการสอนป ระจำ�ตอนท่ี 1.2 แลว้ จ ึงศ ึกษาส าระสังเขป พรอ้ มปฏิบตั กิ จิ กรรมในแตล่ ะเร่อื ง
หวั เรอื่ ง
เรื่องท ี่ 1.2.1 การเมืองการปกครองระบอบร าชาธิปไตยแบบป ิตุราชา
เรื่องที่ 1.2.2 การเมืองก ารปกครองร ะบอบราช าธิปไตยแบบธรรมราชาและจักรพรรดิราช
เรื่องท ี่ 1.2.3 การเมืองการป กครองร ะบอบร าช าธิปไตยแบบเทวราชา
เรื่องที่ 1.2.4 การเมืองก ารปกครองระบอบราชาธิปไตยส มบูรณาญาสิทธิราชย์
แนวคดิ
1. การเมืองการปกครองแบบปิตุราชาธิปไตยหรือพ่อปกครองลูกถือกำ�เนิดในสมัยสุโขทัย
เป็นการป กครองที่พ ระม หาก ษัตริย์เปรียบเสมือนบ ิดาท ี่ท ำ�หน้าที่ปกครองร าษฎรที่เปรียบ
เสมือนบุตรสะท้อนถึงค วามใกล้ช ิดร ะหว่างพระม หาก ษัตริย์ก ับร าษฎร นำ�ไปสู่การจัดว าง
โครงสร้างส ังคมการเมือง เศรษฐกิจ และส ังคม เป็นร ูปแ บบก ารป กครองท ี่เหมาะสมและ
สอดคล้องก ับเมือง แว่นแ คว้น อาณาจักรท ีม่ ขี นาดเล็ก ทำ�ใหศ้ าสนาพ ุทธม บี ทบาทท ีส่ ำ�คัญ
ต่ออ าณาจักรขนาดเล็กด ังเช่นส ุโขทัยก่อให้เกิดแ นวคิดธรรมร าชาแ ละจ ักรพรรดิราชา
2. ธรรมร าชาเป็นแ นวคดิ ท างการเมืองก ารป กครองท ีม่ ุ่งเน้นแ สดงค ณุ ลกั ษณะแ ละห ลกั ธ รรม
ในก ารป กครองข องพ ระม หาก ษัตริย์ม าจ ากห ลักธ รรมค ำ�สั่งส อนข องพ ระพุทธเจ้า สะท้อน
ถึงอิทธิพลข องพระพุทธศาสนาที่มีต่อการเมืองก ารปกครองท ี่มีมาอย่างเด่นชัดนับตั้งแต่
สมัยพระมหาธรรมราชาลิไท แต่แนวคิดธรรมราชาเพียงแนวคิดเดียวยังไม่เพียงพอต่อ
การรักษาพระราชอำ�นาจของพระมหากษัตริย์และอาณาจักรได้ ทำ�ให้แนวคิดเทวราชามี
บทบาทที่ส ำ�คัญภายห ลังจ ากก ารขยายอำ�นาจข องอ ยุธยา
