Page 38 - ชีววิทยาและเคมีสำหรับครู

P. 38

9-28

เรอื่ ง 9.4.2 การจ ดั เรียงแ บบช ิดที่สุด

สาระสังเขป

การเรียงตัวของทรงกลมแบบที่มีประสิทธิภาพสูงที่สุด หรือที่เรียกว่าการจัดเรียงแบบชิดที่สุด
(closest packing) นั้นต้องเริ่มจากโครงสร้างในรูป (ก) ซึ่งเราจะเรียกว ่าชั้น A จากน ั้น เมื่อนำ�ท รงก ลมใน
ชั้นที่ส อง (เรียกว่าช ั้น B) มาวางซ้อนล งบนช ั้นแ รก โดยท รงกลมแ ต่ละล ูกในชั้นท ี่ส องจะว างอยู่ต รงช่องว ่าง
ระหว่าง 3 อะตอมท ี่เป็นร ูปสามเหลี่ยมในชั้นแรก จะท ำ�ให้ทรงกลมทั้งส องชั้นอ ยู่ชิดกันมากที่สุด ดังรูป (ข)

สำ�หรับท รงกลมในชั้นที่สามนั้น สามารถวางซ ้อนทับท รงกลมชั้นที่ส องได้ 2 แบบ แบบแรก คือวาง
ทรงก ลมช ั้นท ีส่ ามต รงช ่องว ่างในช ั้นท ีส่ องซ ึ่งอ ยูต่ รงช ่องว ่างในช ั้นแ รกพ อดี เราจ ะเรียกช ั้นท ีส่ ามน ีว้ ่าเป็นช ั้น C
ดังรูป (ค) การจัดเรียง …ABCABCAC… แบบนี้จะได้ โครงสร้างชิดที่สุดแบบลูกบาศก์ (cubic close-
packed structure: ccp) ส่วนการเรียงอ ีกแ บบ คือ วางทรงก ลมช ั้นท ี่ส ามต รงท ี่ว่างร ะหว่างทรงก ลมในช ั้น
ที่ส องและตรงกับทรงกลมในชั้นแรก เราจ ะเรียกว ่าเป็นชั้น A ดังรูป (ง) การจ ัดเรียง …ABABAB… แบบนี้
จะได้ โครงสร้างชิดท ี่สุดแ บบเฮกซ ะโกน อล (hexagonal close-packed structure: hcp)

(ก) (ข)

A plane
B plane

C plane
A plane

…ABCABCABC…packing …ABCABCABC…packing
[Face Centered Cubic [Hexagonal Close Packing
(FCC)] (HCP)]

(ค) (ง)

(โปรดอา่ นเนอื้ หาสาระโดยล ะเอยี ดในประมวลส าระช ดุ วชิ าห นว่ ยท ่ี 9 ตอนท ี่ 9.4 เรื่องที่ 9.4.2)

33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43