Page 100 - รำ เล่น เพลง นิทาน สืบสานศิลป์ไทย
P. 100
90
ร�ำ เล่น เพลง นิทาน สืบสานศิลป์ไทย
ทุกภูมิภาคของไทยต่างผูกพันกับการปลูกข้าว ส�ำหรับต�ำนานต้นข้าวส�ำนวนภาคตะวัน
ออกเฉียงเหนือ มีดังนี้
ต้นข้าวแรกเร่ิมเดิมทีเกิดจากพระอิศวรเนรมิตเกิดข้ึนมา
ให้มนุษย์กิน ลูกข้าวเป็นอาหารซ่ึงโตใหญ่เท่าลูกมะพร้าวหรือลูก
ส้มโอ ผัวเมียชาวนาคู่หน่ึงมีลูกด้วยกันหลายคน ต่อมาวัน
หน่ึงผู้เป็นผัวมีนิสัยขี้คร้านเพราะเป็นคนข้ีเหล้าเมายา ถูกเมียปาก
ร้ายดุด่าสาปแช่งไล่หนีทุกวัน จนท�ำให้ผู้เป็นผัวหนีไปไม่กลับ
ปล่อยให้เมียกับลูกตากแดดฝนปลูกข้าวกินตามล�ำพัง เวลาจะ
กินแต่ละทีต้องใช้พร้าหรือขวานสับลูกข้าวออกเป็นชิ้นๆ จึงน�ำ
ไปน่ึงในหวดให้สุกก่อนลงมือกิน
วันหน่ึงเมียผู้ตกเป็นแม่ม่ายเกิดอาการเหนื่อยเม่ือยล้า
อ่อนแรงในการสับลูกข้าว ท�ำให้เกิดความโมโหโกรธาสุดขีด จึง
สาปแชง่ พระผเู้ ปน็ เจา้ วา่ ไมน่ า่ ทำ� ใหล้ กู ขา้ วโตใหญข่ นาดนี้ จนทำ� ให้
นางแม่ม่ายกลายเป็นคนข้ีด่าข้ีบ่นเป็นนิสัยสันดาน ท�ำให้แม่โพสพ
ผู้ดูแลต้นข้าวทนไม่ไหวจึงไปฟ้องพระผู้เป็นเจ้าบนสวรรค์ว่า
นางแม่ม่ายคนน้ีชอบดุด่าสาปแช่งพระองค์ทุกวัน พระผู้เป็นเจ้า
จึงเนรมิตให้ต้นข้าวกลายเป็นต้นเล็กๆ เกิดรวงข้าวมีเมล็ดเล็กๆ
ให้เก็บเก่ียวไปนวดเอาเมล็ดข้าวเปลือกน่ึงกินทุกวัน ส่วนนาง
แม่ม่ายถูกชาวบ้านไล่ฆ่าก็หนีไปไม่มีวันกลับ แล้วรวงข้าวจึงมี
เมล็ดเล็กๆ ติดอยู่ตั้งแต่คราวน้ันเป็นต้นมา
ต�ำนานต้นข้าวเป็นตัวอย่างของนิทานเกี่ยวกับข้าวที่สามารถสะท้อนให้เห็นว่า
สงั คมอสี านผกู พนั อยกู่ บั ประเพณขี า้ วอยา่ งแนบแนน่ อนั เนอื่ งมาจากการประกอบอาชพี
ปลูกข้าวซึ่งเป็นอาหารหลักของคนไทย
