Page 60 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 60
9-50 ความร้ทู างสังคมศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีส�ำ หรบั นักนิเทศศาสตร์
เร่ืองท่ี 9.3.5
การสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ
ความหลากหลายทางชีวภาพ (Biodiversity) หมายถึง กระบวนการเปล่ียนแปลงวิวัฒนาการ
ของสิ่งมชี วี ิตนานบั พนั ล้านปกี ่อน กอ่ ให้เกดิ ส่งิ มีชีวติ มากมายทัง้ พชื สัตว์ จลุ ินทรีย์ ท่ีหลากหลายรูปแบบ
ซึง่ หลากหลายใน 3 ประเด็น คอื (1) ชนดิ หรอื สปชี ีส์ (Species Diversity) ของสง่ิ มีชวี ิต (2) พนั ธกุ รรม
(Genetic Diversity) และ (3) นิเวศวิทยา (Ecological Diversity) แต่ล้วนมีความเช่ือมโยงกันเป็น
สายใยในระบบนิเวศ (BRT Magazine, December 2008: 36, วิกฤตความหลากหลายทางชีวภาพ:
ออนไลน)์
เทคโนโลยีและวิทยาการสมัยใหม่ท�ำให้มนุษย์สร้างส่ิงอ�ำนวยความสะดวกต่างๆ มากมายซึ่งมี
กระบวนการหลายข้ันที่ส่งผลกระทบต่อสรรพชีวิต เช่น มลพิษทางน้ําอากาศ ดิน เสียง เป็นต้น ท�ำให้
สิ่งมีชีวิตบางชนิดไม่สามารถด�ำรงชีวิตอยู่ได้และรวมถึงการตัดต่อพันธุกรรมพืชและสัตว์ วิวัฒนาการทาง
เทคโนโลยีหลายอย่างท�ำให้ความต้องการในการบริโภคของมนุษย์มีเพ่ิมมากขึ้น ต้องการที่อยู่อาศัย
มากขึ้นเกิดการรบกวนแหล่งท่ีอยู่อาศัยตามธรรมชาติและระบบนิเวศ ท�ำให้ส่ิงมีชีวิตบางชนิดมีจ�ำนวน
ลดนอ้ ยลงขยายพนั ธไ์ุ ม่ทันหรือสูญพันธ์ุในทีส่ ดุ (วกิ ฤตความหลากหลายทางชีวภาพ: ออนไลน)์
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีท่ีถูกน�ำมาใช้เพ่ือการพัฒนาประเทศ เศรษฐกิจและสังคม ท�ำให้เกิด
การขยายตัวของชุมชนมีการใช้ทรัพยากรมากขึ้น การตัดต่อพันธุกรรมท้ังในพืชและสัตว์ และการออก
นโยบายทางการเมืองหลายอย่างก็ส่งผลต่อการสัมปทานหรือแนวนโยบายการพัฒนาในด้านต่างๆ ซ่ึงส่ง
ผลกระทบตอ่ สรรพชีวติ โดยรวม (สนุ ันท์ บรุ าณรมย์ และคณะ, 2542)
เมอื่ ใดกต็ ามทส่ี งิ่ มชี วี ติ บางชนดิ บางพนั ธกุ รรม และบางนเิ วศวทิ ยาเกดิ การเสยี สมดลุ ลดลงเรอ่ื ยๆ
ก็จะส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศ ห่วงโซ่อาหารและการถ่ายทอดพลังงานท่ีมีวงจรแคบและสั้นลงเรื่อยๆ
อนั จะทำ� ใหค้ วามหลากหลายทางชวี ภาพหมดสนิ้ ไปในทส่ี ดุ (วกิ ฤตความหลากหลายทางชวี ภาพ: ออนไลน)์
วกิ ฤตความหลากหลายทางชวี ภาพเปน็ ประเดน็ ทไ่ี ดร้ บั ความสนใจมาก โดยเฉพาะในเขตภมู ศิ าสตร์
เขตร้อน (Tropical Area) เพราะเป็นเขตทอี่ ุดมสมบูรณ์มีความหลากหลายทางชวี ภาพมากและได้รบั ผล
กระทบจากกระบวนการเปล่ียนของธรรมชาติน้อยมากเมื่อเทียบกับเขตภูมิศาสตร์อื่นๆ แต่เม่ือใดที่
ถกู ทำ� ลายและสญู เสยี สมดลุ ความหลากหลายทางชวี ภาพถกู ท�ำลายแลว้ กจ็ ะฟน้ื ฟใู หก้ ลบั สภาพของความ
อุดมสมบูรณ์เหมือนเดิมได้ยากเช่นกัน และสภาวการณ์ในปัจจุบันเขตภูมิศาสตร์เขตร้อนเกิดการสูญเสีย
ความหลากหลายทางชวี ภาพ เพราะการบกุ เบกิ ทำ� ลาย แผว้ ถางเปน็ ทท่ี ำ� กนิ ทำ� ไรเ่ ลอ่ื นลอย เลยี้ งปศสุ ตั ว์
ปลูกไม้เช้ือเพลิง รวมท้ังการเปลี่ยนสภาพเป็นไร่ไม้ยืนต้น ฯลฯ กระบวนการดิ้นรนเพื่อความอยู่รอดของ
มนษุ ยท์ ข่ี าดความรคู้ วามเขา้ ใจทำ� ใหค้ วามหลากหลายทางชวี ภาพในเขตภมู ศิ าสตรเ์ ขตรอ้ นสญู เสยี ไปอยา่ ง
รวดเร็ว ซ่ึงส่งผลกระทบต่อสภาพดินฟ้าอากาศประจ�ำถ่ินหรือภูมิภาคที่อยู่บริเวณป่าท่ีถูกท�ำลายจะ
เปล่ียนแปลงไปโดยเฉพาะอย่างยิ่งปริมาณฝนและฤดูกาลการผลิตทางด้านชีวภาพจะเปลี่ยนแปลงไป
