Page 17 - การผลิตรายการวิทยุกระจายเสียงขั้นสูง
P. 17
หลักและเทคนคิ การผลิตรายการเพลง 6-7
การสรา้ งจนิ ตนาการขน้ึ ในความนกึ คดิ ของผฟู้ งั ดว้ ยศกั ยภาพขอ้ นเ้ี องทผี่ ผู้ ลติ รายการเพลงพงึ นำ� ไปใชเ้ ปน็
ข้อได้เปรียบในการผลิตรายการเพลง เช่น
- การเล่นเกม ยคุ นกี้ ารผลติ รายการเพลงจำ� เปน็ ตอ้ งคำ� นงึ ถงึ การเปดิ โอกาสใหผ้ ฟู้ งั รายการ
มสี ว่ นร่วมในกจิ กรรมต่างๆ การจัดใหม้ ีการเล่นเกมในรายการเปน็ ตัวอย่างหน่งึ ของการเปดิ โอกาสใหผ้ ้ฟู งั
มสี ว่ นรว่ ม ทงั้ นใี้ นการสรา้ งสรรคเ์ กมในรายการวทิ ยกุ ระจายเสยี งนนั้ ผผู้ ลติ รายการสามารถใชข้ อ้ ไดเ้ ปรยี บ
ของสอ่ื วิทยทุ ส่ี ามารถทำ� ให้ผ้ฟู ังเกดิ จนิ ตนาการผา่ นเสียงประเภทต่างๆ ไดเ้ ป็นอย่างดี ยกตวั อย่างเชน่
- การจัดฉาก ในรายการโทรทศั น์ รายการเกมโชวต์ า่ งๆ จะตอ้ งจัดตกแต่งฉาก แตส่ �ำหรับ
วทิ ยุ ฉากตา่ งๆ เหลา่ นก้ี ำ� หนดขนึ้ ภายในใจของผฟู้ งั เสยี งพดู ของดเี จชว่ ยใหข้ อ้ มลู ในการสรา้ งจนิ ตนาการ
เปน็ ฉากเกมโชวข์ น้ึ ในใจของผฟู้ งั ฉากทสี่ รา้ งขนึ้ ดว้ ยคำ� พดู นน้ั จะสวยงามใหญโ่ ตขนาดไหนกส็ ามารถทำ� ได้
ด้วยค�ำพูดของดเี จท่กี ระต้นุ ใหเ้ กิดภาพขนึ้ ในใจของผฟู้ ังนน่ั เอง
- เสยี งประกอบ เชน่ เสยี งปรบมอื ชว่ ยในการสรา้ งบรรยากาศและอารมณร์ น่ื เรงิ สนกุ สนาน
ในงานวิทยุเสียงปรบมือเพื่อสร้างบรรยากาศน้ันไม่จ�ำเป็นต้องเกณฑ์ผู้คนเข้ามานั่งในห้องบันทึกรายการ
จ�ำนวนมากๆ เพ่ือให้เกิดเสียง ให้เกิดบรรยากาศ แต่สามารถใช้เสียงประกอบท่ีบันทึกเตรียมไว้ล่วงหน้า
น�ำมาเปดิ ใชไ้ ด้ทนั ที เปน็ ตน้
3. การเปน็ สื่อเฉพาะบคุ คล แมว้ า่ วทิ ยกุ ระจายเสยี งจะเปน็ สอื่ มวลชนทส่ี อ่ื สารสผู่ ฟู้ งั ทเี่ ปน็ มวลชน
ก็ตาม แต่ในโลกยุคท่ีเครื่องรับวิทยุราคาไม่แพง วิทยุจึงกลายเป็นส่ือส่วนบุคคลท่ีผู้ฟังส่วนใหญ่ต่างมี
เครอื่ งรบั วทิ ยใุ นครอบครอง และวธิ กี ารเปดิ รบั สอื่ วทิ ยกุ ระจายเสยี งของผฟู้ งั นน้ั มกั จะตา่ งคนตา่ งฟงั รายการ
และสถานีท่ตี นเองเลอื กตามความพึงพอใจ ดงั ท่ีโรเบริ ต์ แมคลิช (Robert McLeish, 2005) อธบิ ายว่า
วิทยุกระจายเสียงมีความเป็นส่วนบุคคลค่อนข้างสูง ฉะน้ันในการผลิตรายการเพลงจึงต้องตระหนักใน
ลกั ษณะเฉพาะของสือ่ วิทยขุ ้อนี้ เช่น
- ภาษาของดีเจ เป็นการสื่อสารแบบตัวต่อตัว ดังนั้นภาษาท่ีใช้ในการผลิตรายการเพลงท่ี
ดีเจใช้จึงเป็นภาษาพูดระหว่างบุคคลกับบุคคล เช่น พูดคุยโดยเรียกท่านผู้ฟัง คุณผู้ฟัง ไม่ใช่ ท่านผู้ฟัง
ทงั้ หลาย และเป็นการพูดคยุ อย่างไม่เป็นทางการ ในลกั ษณะเพ่อื นฝงู พีน่ ้อง แต่มีความสภุ าพ
- สรรพนาม ในการสื่อสารกับผู้ฟังรายการเพลง สรรพนามท่ีใช้สามารถเรียก “คุณ ผม
พ่ี นอ้ ง” หรอื แมแ้ ตน่ คิ เนม (nickname) ชอ่ื เลน่ เชน่ ดเี จออ้ ย ดเี จหมกึ เปน็ ตน้ กส็ ามารถใชไ้ ดใ้ นรายการ
เพลงเพ่ือสร้างความใกล้ชิดเป็นกันเอง ซึ่งแตกต่างจากรายการประเภทอ่ืน เช่น รายการข่าวที่ต้องการ
ความน่าเชอื่ ถือ ค่อนข้างเปน็ การเปน็ งาน ดังน้นั สรรพนามท่ีใชจ้ ะไม่เรยี กพี่ นอ้ ง เป็นต้น
- ลีลาการน�ำเสนอของดีเจ เป็นการพูดคุยอย่างเป็นกันเองท่ีมุ่งสร้างความเพลิดเพลินแก่
ผูฟ้ งั
4. การเป็นส่ือลอยลม กลา่ วคอื เมอ่ื พดู แลว้ เสยี งนนั้ ๆ จะผา่ นเลยไป ไมย่ ง่ั ยนื (transient) เปน็
ส่ือท่ีผู้ฟังเปิดรับสารด้วยการฟังเท่านั้นซึ่งต่างจากสื่อมวลชนประเภทส่ิงพิมพ์ที่สามารถย้อนกลับมาอ่าน
ทวนได้ และตอ้ งไม่ลืมด้วยว่าลักษณะการฟงั วิทยุของผูฟ้ ัง โดยเฉพาะการฟังรายการเพลง มกั เป็นการฟัง
ไปพร้อมๆ กับการท�ำกิจกรรมอย่างอื่นประกอบ เช่น เปิดเพลงฟังไปด้วยขณะท�ำงาน อาบนํ้าไปพลาง
