Page 15 - การวิจัยเบื้องต้นทางสารสนเทศศาสตร์
P. 15
เครื่องมือการวิจัยและการเก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อการวิจัย 5-5
เรอ่ื งที่ 5.1.1
ความหมายและประเภทของเคร่อื งมอื การวิจยั
1. ความหมายและความสำ�คัญของเคร่ืองมือการวิจยั ทใ่ี ชเ้ ก็บรวบรวมขอ้ มูล
เครื่องมือการวิจัย คือสิ่งที่ผู้วิจัยใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลและน�ำ ข้อมูลมาวิเคราะห์ด้วยวิธีการที่เหมาะสม
เพื่อให้ได้ผลสรุปตามวัตถุประสงค์ของการวิจัย เครื่องมือการวิจัยมีความสำ�คัญต่อการเก็บรวบรวมข้อมูล และต่อ
คุณภาพการวิจัย ดังนี้
1.1 ความส�ำ คญั ตอ่ การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู ในการวิจัยถ้าหากเครื่องมือการวิจัยเป็นเครื่องมือที่ดี สามารถให้
กลุ่มตัวอย่างตอบสนองต่อเครื่องมือได้ครอบคลุม คือตอบสนองอย่างจริงใจ ตอบสนองครบถ้วน ผลของคำ�ตอบที่ได้
จะมีคุณภาพมาก ทำ�ให้ได้ข้อมูลที่มีคุณภาพ เมื่อนำ�ไปประมวลผล ผลสรุปที่ได้จะเป็นคำ�ตอบที่เป็นจริงมากที่สุด และ
สามารถนำ�ผลไปประยุกต์หรือไปแก้ปัญหาวิจัยได้ชัดเจน
1.2 ความสำ�คัญต่อคุณภาพการวิจัย การสร้างเครื่องมือการวิจัยอาจกล่าวได้ว่าเป็นขั้นตอนที่สำ�คัญที่สุดใน
กระบวนการวจิ ยั เพราะถา้ ขัน้ ตอนอืน่ ๆ เชน่ การก�ำ หนดวตั ถปุ ระสงคก์ ารวจิ ยั การออกแบบประชากรและกลุม่ ตวั อยา่ ง
การออกแบบการวิเคราะห์ข้อมูล จะดำ�เนินการอย่างมีคุณภาพไม่ได้ หากไม่มีเครื่องมือการวิจัยที่ดีมีคุณภาพ ดังนั้น
การวิจัยจะมีคุณภาพที่ดีไม่ได้
2. ประเภทของเครอื่ งมือการวจิ ยั ทางสารสนเทศศาสตร์
2.1 เครื่องมือการวิจัยสำ�หรับการวิจัยทางสารสนเทศศาสตร์ มีหลายประเภท ที่นิยมกันมากได้แก่
แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ แบบบันทึกข้อมูล และแบบสังเกต
2.1.1 แบบสอบถาม เป็นเครื่องมือที่ใช้ส�ำ หรับถามความคิดเห็น ความสนใจ ความพึงพอใจ ของปัญหา
การวิจัยหรือเป็นเครื่องมือวัดเจตคติในประเด็นที่เกี่ยวกับสารสนเทศ ข้อคำ�ถามส่วนนี้ส่วนใหญ่เป็นคำ�ถามที่ให้ตอบ
เป็นมาตรประมาณค่า ในแบบสอบถามสำ�หรับการวิจัยบางเรื่องอาจมีการถามข้อเท็จจริง ข้อคำ�ถามในส่วนนี้จะเป็น
แบบสอบถามเชิงสำ�รวจ การตอบให้ตอบแบบรายการตรวจสอบ (checklists) โดยการเติมคำ�ลงในช่องว่าง หรือเลือก
ตอบว่า ใช่หรือไม่ใช่ มีหรือไม่มี หรือเลือกและจัดอันดับ
