Page 289 - โครงการผลิตหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ (e-book) เพื่อการเรียนรู้สู่ประชาคมอาเซียน

โครงการ5บริการวิชาการแก่สังคมโดยงบประมาณแผ่นดิน ประจำ�ปี 2559 10-5

ชาวตะวันตกคนแรกท่ีพบฟลิปปนส หลังจากเขามาตั้งรกราก กลุมนักสํารวจไดพยายามเปล่ียนคน
พื้นเมืองใหนับถือศาสนาคริสต ทําใหเกิดความขัดแยงกับหัวหนาเผาพ้ืนเมืองท่ีชื่อลาปู-ลาปู (Lapu –
Lapu) หรือคาลิ ปูลาโค (Kali Pulako หรือ Cali Pulaco) ทําใหเกิดการสูรบข้ึน ผลคือกลุมนัก
สาํ รวจพายแพแ ละเฟอรดินานด มาเจลลันถูกฆาตาย การเขามาของสเปนในระยะแรก แมจ ะไมสามารถ
มีอํานาจเหนือฟลิปปนสไดแตก็ไดกําหนดเปาหมายไว 3 ประการคือ ตองการมีสวนรวมในการคา
เครอื่ งเทศ ตองการมีเมืองทา ไวสําหรับคา ขายกบั จีน และตอ งการเผยแพรศาสนาคริสต

ในชวงเวลานั้นซึ่งตรงกับป ค.ศ. 1565(พ.ศ. 2108) สภาพสังคมของฟลิปปนสยังไมไดรับการ
พัฒนาและยังมิไดรับอิทธิพลจากภายนอกมากนัก สเปนจึงใชกลยุทธในการคอยๆ แทรกซึมดวย 2 วิธี
คือ การเผยแพรศาสนาคริสต โดยการสงคณะมิชชันนารีเขามาผูกมิตรกับชาวพื้นเมือง โดยเฉพาะพวก
ดาตูซ่ึงเปนหัวหนาหมูบาน โดยการสรางโบสถเพื่อเผยแพรศาสนา ทําใหคนเร่ิมหันมาเขารีตมากข้ึน
และการใชกําลังทหารเพื่อปราบปรามพวกพอมด หมอผีท่ีตอตานสเปน หลังการใชยุทธวิธีดังกลาวทําให
สเปนสามารถเขาปกครองฟลิปปนสไดโดยไมตองใชกําลังเพราะประชาชนเร่ิมศรัทธาในศาสนาคริสต มี
การยกที่ดินใหวัดและยอมใหสเปนเขามาปกครองในฐานะมีอุปถัมภศาสนาคริสต สเปนไดสิทธิปกครอง
ฟลิปปนสต้ังแต ค.ศ.1598 – 1821 (พ.ศ. 2141 – 2364) รวมท้ังขยายอิทธิพลเขาไปยังเกาะตางๆ
และในชวง ค.ศ. 1821 – 1898 (พ.ศ. 2364 – 2441) สเปนไดหันมาใชวิธีปกครองฟลิปปนสโดยตรง
นอกจากนี้สเปนยังทําการปดประเทศเพ่ือมิใหป ระเทศอืน่ เขามาคาขายกับฟลิปปนสยกเวนจนี แตในเวลา
ตอมาเนื่องจากสเปนทําการคาขาดทุนจึงยอมใหประเทศอื่นๆ เขามาทําการคาในฟลิปปนสได
นอกจากน้ีสเปนยังมีการเกณฑแรงงานชาวพ้ืนเมืองเขามารับใชราชการจํานวนมาก ทําใหชาวพ้ืนเมืองมี
ความไมพอใจ และเร่ิมตอตานสเปน โดยในระยะแรกเปนการจัดต้ังทัพกบฏจากกลุมที่ไดรับผลกระทบ
โดยตรงเชนทหารถูกเกณฑ พระที่ไมไดรับความเปนธรรมในการเล่ือนตําแหนง และชาวพ้ืนเมืองท่ีถูก
เกณฑแรงงานไปใชในราชการซึง่ กลุมกบฏเหลาน้ีถูกปราบปรามโดยงาย เนื่องจากมีจํานวนไมมาก ตอ มา
กลุมปญญาชนชาวฟลิปปนสไดเขารวมโดยการขอใหรัฐบาลสเปนปรับปรุงการปกครองชาวพ้ืนเมืองใหมี
สภาพชีวิตท่ีดีข้ึน แตไมไดรับการตอบสนองจึงทําใหเกิดการปฏิวัติขับไลสเปนออกจากประเทศซ่ึงแบง
ออกเปน 3 ระยะ คือ

ระยะท่ี 1 การกบฏและการตอตานระดับทองถ่ิน (ค.ศ. 1565 – 1872 หรือ พ.ศ. 2108
– 2415) เริ่มตั้งแตยุคทีส่ เปนเขาปกครองฟลปิ ปน ส ทําใหช าวฟลปิ ปนสไมพอใจและเร่มิ ตอตาน แตการ
รวมกลุมยังเกิดขึ้นแบบไมแนนอน ไมมีการจัดต้ังองคกรใดๆ อยางเปนทางการไมมีหลักการและ
เปาหมายท่ีชัดเจนเปนเพียงการแสดงปฏิกริ ยิ าไมพอใจ ตัวอยาง เชน การกบฏของพวกโมโรในมินดาเนา