Page 290 - โครงการผลิตหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ (e-book) เพื่อการเรียนรู้สู่ประชาคมอาเซียน
P. 290
10-6 หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e-book) เพื่อการเรียนรู้สู่ประชาคมอาเซ6ียน
ซึ่งไมพอใจท่ีถูกบังคับใหเปล่ียนไปนับถือศาสนาคริสตหรือการกอกบฎของทหารชาวฟลิปปนสที่ไมไดรับ
เงินเดอื น เปนตน
ระยะท่ี 2 ขนวนการโฆษณาหาเสียงและโฆษณาชวนเช่ือ (ค.ศ. 1872 หรือ พ.ศ. 2415)
โดยกลุมปญญาชนชาวฟลิปปนสดวยการเรียกรองแบบสันติวิธี เชน รับฟงปญหาของประชาชนใชวิธี
ตีพิมพบทความลงหนังสือพิมพ แลวนําไปชี้แจงตอสเปนเพื่อใหเกิดการปฏิรูปการปกครองขึน้ เรียกรอง
สิทธิและเสรีภาพของประชาชนอยางเทาเทียมกันการออกกฎหมายเพื่อจัดเก็บภาษีอยางเปนธรรม และ
การใหโอกาสชาวพ้ืนเมืองไดมีสวนรวมทางการเมือง เชน การเขาประชุมสภานิติบัญญัติของสเปน หรือ
การเปดโอกาสใหคนฟลิปปน สดํารงตําแหนงทางสงฆบาง ในระยะแรกของขบวนการนี้เนนทีก่ ารรวบรวม
ความคิดเห็นจากประชาชน ยังไมมีเปาหมายในการเรียกรองเอกราชมากนัก เพียงแตตองการปฏิรูป
ระบอบการปกครอง ทําใหไมไดรับเสียงสนับสนุนเทาที่ควร นอกจากนี้เสียงสวนใหญมาจากปญญาชนท่ี
อาศัยอยตู างประเทศจงึ ทาํ ใหไมมแี รงขบั เคล่ือนมากนัก
ระยะที่ 3 ระยะการปฏิวัติ (ค.ศ. 1892 – 1898 หรือ พ.ศ. 2435 – 2441) นําโดยอันเดรส
บอนิฟาซโิ อ (Andres Bonifacio) ซงึ่ เห็นวา วิธีแบบสันติดจู ะไมไดผลแตค วรใชว ิธคี วามรุนแรง จึงจัดตั้ง
ขบวนการกาติปูนัน (Katipunan Movement) ซึ่งไดรับความนิยม และแรงสนับสนุนจากชาวไร
ชาวนา กอนการปฏิวัติเขาไดปรึกษากับโฮเซ ฮิซา ซึ่งไมเห็นดวยกับวิธีนี้และเม่ือรัฐบาลสเปนลวงรู
แผนการจึงจับโฮเซ ฮิซา ประหารชีวิตทําใหประชาชนเริ่มหันมาใหการสนับสนุนแกบอนิฟาซิโออยางลน
หลาม
ในระยะแรกขบวนการกาติปูนันสามารถยึดพื้นที่จากรัฐบาลสเปนไดหลายแหงจนสามารถตั้ง
รัฐบาลปกครองตนเองได แตภายหลังพวกปญญาชนเร่ิมไมยอมรับบอนิฟาซิโอ จึงทําใหรัฐบาลสเปนถือ
โอกาสเขาปราบปรามอยางหนักและใชเงินหวานลอมใหพวกนักปฏิวัติยุติการตอตานท้ังหมดและให
เดินทางออกนอกประเทศซึ่งก็ไดผล ทาํ ใหการปฏิวัติลม เหลว สเปนกลับมาปกครองฟลิปปนสตามเดิมแต
ในเวลาตอมาเมื่อสเปนพายแพแกสหรัฐอเมรกิ าในสงครามคิวบา ทําใหสเปนตองสูญเสียอาณานิคมอยาง
ฟลปิ ปน สแ กสหรฐั อเมริกาไปโดยปริยาย
การเขามาของสหรัฐอเมริกาเปนผลมาจากการทําสงครามระหวางสหรัฐอเมริกากับสเปนใน
ประเทศคิวบา ซ่ึงเดิมมีการสูรบกันในแถบทะเลคาริเบียน แตไดขยายมาจนถึงมหาสมุทรแปซิฟกโดย
ฟลิปปน สซ่งึ อยใู นการปกครองของสเปนตอ งเขา รว มสงครามและถูกโจมตีโดยกองทัพสหรฐั อเมริกา การสู
รบดําเนินไปจนกระท่ังเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1898 หรือ พ.ศ. 2441 กองทัพอเมริกาสามารถทําลาย
กองทัพเรือของสเปน สวนหนึ่งจากความชวยเหลือของขบวนการชาตินิยมในฟลิปปนสที่ตอตานสเปน