Page 40 - พื้นฐานทางวิศวกรรมเครื่องกล สำหรับเทคโนโลยีอุตสาหกรรม

14-30 พืน้ ฐานทางวิศวกรรมเครือ่ งกลส�ำหรบั เทคโนโลยีอุตสาหกรรม

เรื่องท่ี 14.2.1
ประเภทและลักษณะการท�ำงานของปั๊ม

โดยธรรมชาตขิ องของเหลวทกุ ชนดิ จะไหลจากทสี่ งู ลงสทู่ ตี่ ำ่� เนอ่ื งจากแรงโนม้ ถว่ งของโลก แตถ่ า้
ตอ้ งการใหข้ องเหลวไหลจากทตี่ �่ำขนึ้ สทู่ สี่ งู ตอ้ งเพมิ่ พลงั งานศกั ยใ์ หก้ บั ของเหลวนนั้ โดยใชป้ ม๊ั ลกั ษณะการ
ท�ำงานของปั๊มซ่ึงท�ำให้เกิดการไหลของของเหลวแบ่งออกได้เป็น 2 ข้ันตอน คือ ข้ันตอนแรกท�ำให้เกิด
ความดนั ต�่ำภายในปมั๊ เพ่ือให้ของเหลวภายนอกเข้าสปู่ ม๊ั ทางทอ่ ดูด (suction) และข้ันตอนท่สี องจะอัด
ของเหลวใหเ้ กิดความดันสงู เพอื่ ให้ของเหลวน้ันไหลออกจากปัม๊ ทางทอ่ จา่ ย (discharge)

ประเภทของปม๊ั สามารถแบง่ ตามลกั ษณะการทำ� งานได้ 4 ประเภท คอื ปม๊ั โรตารี่ ปม๊ั แบบลกู สบู ชกั
ป๊มั แบบแรงเหว่ยี งหนศี ูนยก์ ลาง และปมั๊ ลักษณะพิเศษ

1. ปั๊มโรตารี่ (rotary pump) จะท�ำงานโดยการท�ำให้เกิดช่องว่างดูดของเหลวเข้าและอัดออก
ป๊ัมโรตารี่จะมีเรือนป๊มั (casing) อยู่กับที่ ภายในเรือนป๊ัมจะมีชน้ิ ส่วนทห่ี มุนอยู่หรอื โรเตอร์ (rotor) อาจ
จะเป็นเฟอื งลกู เบ้ียว (cam) ครบี (van) สกรู (screw) หรอื อ่นื ๆ และมีช่องว่าง (clearance) ระหว่าง
โรเตอรก์ บั ผนงั ของเรอื นปม๊ั เพอื่ ใหข้ องเหลวไหลเขา้ มาทางดา้ นดดู เมอ่ื โรเตอรห์ มนุ ของเหลวจะถกู พาและ
ถูกอัดไปด้วยจนถึงด้านทางออก ปั๊มประเภทน้ีมีอยู่หลายแบบ และลักษณะการท�ำงานของแต่ละแบบจะ
คล้ายคลงึ กัน มักแบง่ ตามลักษณะของตวั โรเตอร์ ไดแ้ ก่

1. ปม๊ั โรเตอร์เดียว 1.1 ป๊ัมแบบใบกวาด
(Single rotor) (Vane pumps)
1.2 ปัม๊ แบบลูกสบู หมนุ
(Rotary pistons pump) 1.2.1 ป๊มั หมุนตามแนวแกน (Axial
pistons)
1.3 ปัม๊ แบบวสั ดยุ ืดหยุ่น 1.2.2 ป๊มั ลกู สูบหมนุ ตามแนวรศั มี
(Flexible Member) (Radial piston pump)
1.3.1 ป๊ัมแบบทอ่ ยืดหยุ่น
1.4 ป๊มั แบบสกรู (Screw) (Peristaltic pumps)
1.3.2 ปม๊ั แบบใบกวาดยดื หยุ่น
(Flexible vane)
1.3.3 ปม๊ั แบบเสอ้ื ยดื หยนุ่ (Flexible liner)
1.4.1 ปัม๊ โพรงตอ่ เนอื่ ง
(Progressive cavity pump)
1.4.2 ป๊ัมแบบสกรเู พลาเอียง
(Archimedean screw pump)