Page 188 - พฤติกรรมมนุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
P. 188
14-8 พฤติกรรมมนุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
1.2.1 การลงทนุ โดยตรงระหว่างป ระเทศ การล งทุนโดยตรงระหว่างประเทศ หมายถึง การที่ต่างชาติ
เข้ามาลงทุนในการผลิตจริง โดยม ีก ารลงทุนในโรงงาน สินทรัพย์ทุน ที่ดิน และส ินค้าคงคลัง ซึ่งเกี่ยวข้องกับเงินท ุน
และการบริหารจ ัดการ โดยนักล งทุนสามารถควบคุมการใช้สินทรัพย์ทุนที่ลงทุนไป (Salvatore, 2007)
การล งทุนโดยตรงร ะหว่างป ระเทศม ีค วามซ ับซ ้อนสูง เนื่องจากม ีค วามเกี่ยวข้องก ับก ฎร ะเบียบร ะหว่าง
ประเทศ กฎระเบียบของประเทศที่ไปตั้งธุรกิจทั้งทางด้านการประกอบธุรกิจ การเข้าไปเป็นเจ้าของกิจการของชาว
ต่างชาติ กฎหมายทางด้านแรงงาน สภาพแวดล้อมในประเทศนั้นๆ ทั้งที่เกี่ยวกับตลาดสินค้าและบริการและตลาด
แรงงาน นอกจากนี้ยังหมายความถึงความแตกต่างทางด้านสังคมและวัฒนาธรรมของประเทศต่างๆ ซึ่งจะมีผลต่อ
การด ำเนินธ ุรกิจ
ลกั ษณะข องการล งทนุ โดยตรงระหว่างประเทศ
การลงทุนโดยตรงระหว่างประเทศสามารถจำแนกออกเป็น 2 กลุ่มหลัก คือ การลงทุนในแนวนอน (hori-
zontal FDI) และก ารลงทุนในแนวตั้ง (vertical FDI)
(1) การลงทุนในแนวนอน หมายถึง การที่บรรษัทข้ามชาติดำเนินธุรกิจในลักษณะเดียวกันกับที่เกิด
ขึ้นในประเทศที่บริษัทแม่ตั้งอยู่ โดยการดำเนินการดังกล่าวมีวัตถุประสงค์เพื่อให้สามารถเข้าไปจำหน่ายสินค้าใน
ตลาดท้องถ ิ่นได้โดยไม่ต้องเสียภาษีนำเข้า และเพื่อให้สามารถได้ป ระโยชน์จากข ้อมูลทางการต ลาดเกี่ยวก ับส ินค้า
(2) การล งทุนในแ นวตั้ง หมายถึง การแบ่งกระบวนการผ ลิตออกเป็นขั้นตอนต่างๆ (fragment pro-
duction) และดำเนินการผลิตขั้นตอนนั้นๆ ในประเทศต่าง โดยกิจกรรมจะถูกแบ่งและดำเนินการในประเทศต่างๆ
ตามความแตกต่างของปริมาณปัจจัยการผลิตที่มีอยู่โดยเปรียบเทียบ อาทิเช่น ประเทศที่มีแรงงานที่มีฝีมือมากจะ
ทำการผลิตในส่วนที่ต้องใช้แรงงานมีฝีมือมาก ซึ่งการลงทุนในลักษณะดังกล่าวมีวัตถุประสงค์เพื่อการลดต้นทุน
ในการผลิต เพื่อให้มีความสามารถในการแข่งขันได้ในหลายๆ ตลาด นอกจากนี้ ธุรกิจยังได้รับประโยชน์จากการที่
สามารถจ ำหน่ายสินค้าโดยไม่ต้องเสียภ าษีนำเข้าแ ละทราบข ้อมูลของต ลาดในประเทศน ั้นๆ
การลงทุนโดยตรงระหว่างประเทศในแนวนอนมักจะเกิดขึ้นระหว่างประเทศที่พัฒนาแล้ว เช่น การลงทุน
โดยตรงระหว่างสหรัฐอเมริกากับญี่ปุ่น และระหว่างยุโรปกับญี่ปุ่น ในขณะที่การลงทุนในแนวตั้งมักจะเกิดขึ้นใน
ประเทศกำลังพัฒนาที่มีแรงงานมาก หรือประเทศที่มีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ เช่น สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น
และย ุโรป เข้ามาลงทุนในเอเชีย
บรรษัทข า้ มชาติ (Multinational Corporations: MNCs)
การลงทุนโดยตรงระหว่างประเทศดำเนินการโดยผ่านบรรษัทข้ามชาติ (Multinational Corporations:
MNCs) โดยบรรษัทข้ามชาติ หมายถึง ธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับการลงทุนโดยตรงระหว่างประเทศ ที่เป็นเจ้าของและ
ม ีอ ำนาจในก ารค วบคุมกิจกรรมที่ท ำให้เกิดมูลค่าเพิ่มในมากกว่าหนึ่งประเทศ (Spero and Hart, 2010)
โดมินิก ซาลวาทอร์ (Dominick Salvatore) อธิบายว่า บรรษัทข้ามชาติ หมายถึง บริษัทที่เป็นเจ้าของ มี
อำนาจในการค วบคุม และก ารบริหารจัดการการผ ลิตแ ละก ารกร ะจ ายส ินค้าในหลายป ระเทศ
การไปลงทุนในต่างประเทศนั้น บรรษัทข้ามชาติมิได้เพียงเข้าไปผลิตและจำหน่ายสินค้าในตลาดต่าง
ประเทศเท่านั้น หากหมายรวมถึงการส่งเงินทุน เทคโนโลยี ทักษะการบริหารจัดการ และทักษะทางด้านการตลาดที่
จำเป็นส ำหรับการผลิตแ ละการทำการตลาดเข้าไปในตลาดป ระเทศนั้นๆ ด้วย
การดำเนินธุรกิจของบรรษัทข้ามชาติเกิดขึ้นโดยมีบริษัทแม่ตั้งอยู่ ณ ประเทศใดประเทศหนึ่ง (home
country) และเข้าไปด ำเนินธ ุรกิจในป ระเทศท ี่ร ับก ารล งทุน (host country) ในล ักษณะข องก ารต ั้งบ ริษัทล ูก (foreign
affiliates) ซึ่งบรรษัทข้ามช าติเป็นเจ้าของทั้งหมด (ร้อยล ะ 100) หรือในลักษณะของการร ่วมท ุนก ับผู้ป ระกอบการใน
ท้องถ ิ่น (joint venture) ที่ผ ู้ถ ือหุ้นแต่ละส่วนเป็นเจ้าของน้อยก ว่าร้อยละ 100 ซึ่งอาจจะมีผู้ถือหุ้นหลักที่ถือหุ้นมาก
กว่าร ้อยละ 50 เป็นผ ู้บ ริหาร
ลิขสิทธข์ิ องมหาวทิ ยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
