Page 124 - ความรู้ทั่วไปเกี่ียวกับบรรจุภัณฑ์
P. 124
2-56 ความร ู้ท ั่วไปเกี่ยวกับบ รรจุภ ัณฑ์
ก. ฝาที่ต้องกดฝ าล งพ ร้อม ๆ กับ ข. ฝาบ ีบห มุน ค. ฝานอ กทำด ้วยพลาสติกห มุนได้อ ย่าง
หมุนฝ าขวด จึงจะเปิดได้ อิสระแต่ต้องบ ีบตรงต ำแหน่ง
ที่ก ำหนด จึงจ ะเปิดได้
ภาพที่ 2.57 ฝาป ดิ พลาสตกิ ท ่เี ดก็ เล็กเปดิ ย าก
ทม่ี า: ก. http://www.indiamart.com, Retrieved 2 December 2011
ข. มยุรี ภาคลำเจียก และอมรรัตน์ สว ัสด ิท ัต คู่มือก ารใช้พ ลาสติกเพื่อก ารหีบห่อ ศูนย์การบ รรจุห ีบห่อไทย สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์แ ละ
เทคโนโลยีแห่งป ระเทศไทย 2533
ค. http://www.gcs.com, Retrieved 2 December 2011
2. ฝาป ิดโลหะ
ฝาปิดโลหะเป็นฝาปิดที่ให้ความแข็งแรงมาก โลหะที่ใช้ทำฝา ได้แก่ เหล็กเคลือบดีบุก เหล็กปลอดดีบุก
หรือเหล็กทินฟรี อะลูมิเนียม และอะลูมิเนียมผสม ฝาปิดโลหะจะถูกปั๊มขึ้นรูปและยืดตัวเป็นรูปฝา มักเคลือบ
แล็กเกอร์ที่ผิวด้านใน ส่วนผิวด้านนอกมีการเคลือบ พิมพ์ และเคลือบทับอีกครั้งหนึ่ง เพื่อความสวยงาม หรืออาจ
เพิ่มก ารปั๊มนูน เพื่อให้ส วยงามยิ่งข ึ้น
ประเภทของฝ าปิดโลหะจ ำแนกตามลักษณะของฝ าแ ละว ิธีการเป ิด-ปิดฝ าได้ด ังนี้ คือ ฝาป ิดแ บบหมุนเกลียว
และฝาปิดแ บบใช้แ รงเสียดท าน เช่นเดียวกับฝาปิดพลาสติก
2.1 ฝาปิดแบบหมุนเกลียว ได้แก่ ฝาสกรูหรือฝาเกลียว (screw cap) ฝาอัดเกลียวหรือฝาเกลียวรีดหรือ
ฝาตีเกลียวหรือฝาโรล-ออน (roll-on cap) ฝาลัก (lug cap หรือ regular twist-off cap: RTO cap) และ
ฝากดห มุนหรือฝาพีที (press-on/twist-off cap: PT cap)
2.1.1 ฝาสกรหู รอื ฝ าเกลียว ใช้เป็นฝาป ิดข วดแ ก้วชนิดท ี่ป ากขวดมีเกลียวท ี่ตีเกลียวมาแ ล้วจ ากโรงงาน
เป็นฝ าปิดท ี่ต รงผ ิวด ้านในมีเกลียวท ี่มีล ักษณะต ่อเนื่อง (continuous thread: CT) เพื่อให้ประกบห รือย ึดก ับเกลียว
ด้านนอกของเกลียวปากขวดได้พอดีเวลาปิดขวด และใช้วิธีเปิด-ปิดฝาด้วยการหมุนเกลียว ฝาเกลียวต่อเนื่องอาจมี
การทำรอยป รุร อบฝา รอยปรุนี้จะขาดเมื่อมีก ารเปิดฝา จึงเป็นร ่องรอยให้ท ราบว ่าม ีการเปิดข วดแ ล้ว
2.1.2 ฝาตีเกลียวหรือฝาเกลยี วรดี หรือฝาอดั เกลยี ว ใช้เป็นฝ าป ิดข วดแ ก้วชนิดท ี่ปากขวดมีเกลียว โดย
ในช ่วงแ รกฝ าท ี่มาจากโรงงานผ ู้ผลิต ยังไม่มีเกลียว แต่จะทำเกลียวห ลังจ ากบ รรจุส ินค้าในขวดแ ล้ว โดยบ ีบฝ าลงไป
อัดแนบกับร่องเกลียวบนปากขวด วิธีเปิด-ปิดฝาทำด้วยการหมุนเกลียว ฝาตีเกลียวมักผลิตเป็นฝาที่ทำให้ผู้บริโภค
ทราบว่ามีก ารเปิดใช้มาก่อนหรือไม่เช่นกัน
2.1.3 ฝาลกั เป็นฝ าที่ท ำจากแผ่นเหล็กที่น ำมาอ ัดข ึ้นร ูปและขึ้นเกลียว โดยมีล ักษณะเป็นเกลียวที่เป็น
ช่วง ๆ หรือเกลียวไม่ต่อเนื่อง ขอบฝาด ้านล ่างม ีเขี้ยว (lug) ยื่นออกมาเพื่อยึดฝาก ับปากข วด ช่วยให้ปิดได้แน่นห นา
ลิขสิทธ์ิของมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธิราช
