Page 38 - วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการพิมพ์และบรรจุภัณฑ์
P. 38
3-26 วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการพ ิมพ์แ ละบ รรจุภัณฑ์
2. การให้เลขก�ำ หนดต�ำ แหนง่
เมื่อสามารถเลือกสายโซ่หลักที่มีจำ�นวนอะตอมของคาร์บอนยาวที่สุดและมีหมู่ฟังก์ชันอยู่ในสายโซ่หลักนั้น
ด้วยแล้ว จะต ้องท ำ�การให้เลขกำ�หนดตำ�แหน่งของคาร์บอนในส ายโซ่โดยเริ่มจ ากป ลายใดป ลายหนึ่งข องสายโซ่ การให้
เลขก ำ�หนดต ำ�แหน่งข องค าร์บอนในส ายโซ่จ ะก ำ�หนดให้ค าร์บอนอ ะตอมท ี่ม ีห มู่ส าขาม าเกาะเป็นต ำ�แหน่งข องค าร์บอน
ที่มีตัวเลขจำ�นวนนับน ้อยท ี่สุด ตัวอย่างเช่น
1 2 3 4 5 6 7 8 8 7 6 5 4 3 2 1
C C C C C C C C แทนที่ จะเป็น C C C C C C C C
A A
หมู่ส าขา หมู่สาขา
3. การใช้ค�ำ ล งทา้ ย
การใช้ค ำ�ลงท้าย (suffix) ของชื่อส ารประกอบอ ินทรีย์จะบ อกห มู่ฟังก์ชันข องสารประกอบอ ินทรีย์นั้น สำ�หรับ
คำ�ลงท้ายประกอบด้วยคำ�ลงท้ายอันดับหนึ่ง และคำ�ลงท้ายอันดับสอง คำ�ลงท้ายอันดับหนึ่งใช้สำ�หรับสารประกอบ
อินทรีย์ประเภทไฮโดรคาร์บอน เช่น
แอลเคน (alkane) มีค ำ�ลงท้ายเป็น –ane ดังน ั้นสำ�หรับส ารประกอบอ ินทรีย์ที่มีสูตรโมเลกุลเป็น
CH3 CแHอ2ล ค ีน C(Ha2lk en CeH) ม3 ีคซำ�ึ่งลม งีคทา้ารย์บเอปน็นอ -ะeตnอeมสใำ�นหสราับยสโซาร่ห ปลรักะก4ออบะอตินอทมรจียึง์ทเรี่มียีสกูตชรื่อโมว่าเลบกิวุลเทเปน็น(butane)
CH2 CแHอ2ลไค CนH์ (2a lk yCnHe3) จึงเรียกว่า บิวทีน (butene)
มีค ำ�ลงท้ายเป็น -yne สำ�หรับส ารประกอบอินทรีย์ท ี่มีสูตรโมเลกุลเป็น
HC C ส่วCนHคำ�2ลง Cท้าHย3อ จันึงดเรับียสกอชงื่อจ วะ่าแ สบดิวไงทถนึงห์ (มbู่ฟutังyกn์ชeัน)ห ลัก เขียนโดยตัดอักษรต ัว e ของค ำ�ลงท้ายอันดับหนึ่งอ อก
แล้วตามด้วยค ำ�ลงท้ายอันดับสอง เช่น
OH
H3C CH2 CH CH2 CH CH3 เรียกว่า 2-hexanol
ซึ่งจะเห็นได้ว่าสารประกอบอินทรีย์นี้มีคาร์บอนอะตอม 6 อะตอม ชื่อสายโซ่หลักคือ hex และสารนี้มี
เฉพาะพันธะเดี่ยวเป็นสารประกอบพวกแอลเคนจึงต้องใช้คำ�ลงท้าย –ane จึงอ่านชื่อได้เป็น hexane แต่เนื่องจาก
เป็นสารประกอบอ ินทรีย์ป ระเภทแ อลกอฮอล์ท ี่มีหมู่ฟ ังก์ชันเป็น OH จึงต ้องตัด e ท้ายค ำ�ว่า hexane ออก และใส่
คำ�ลงท้ายอ ันดับส องท ี่แ สดงค วามเป็นห มู่ฟ ังก์ชันข องแ อลกอฮอล์ได้แก่ –ol ลงไปแ ทน จึงเรียกช ื่อส ารประกอบอินทรีย์
นี้ว่า hexanol และเพื่อให้แสดงรายละเอียดเพิ่มเติมว่าหมู่ฟังก์ชัน OH เกาะที่คาร์บอนอะตอมตำ�แหน่งที่ 2 ใน
สายโซ่ห ลักจึงเรียกชื่อส ารประกอบอินทรีย์นี้ให้ม ีค วามล ะเอียดม ากขึ้นว่า 2–hexanol (2-เฮกซ าน อล)
สำ�หรบั ห มฟู่ ังก์ชนั อ ืน่ ๆ ทีไ่ ม่ใชแ่ อลกอฮอลก์ จ็ ะม คี ำ�แสดงก ารเรยี กช ือ่ ห มูฟ่ ังกช์ นั แ ตกต ่างก นั ไป เชน่ กรณเี ปน็
สารประกอบอ ินทรีย์ประเภทคีโทนก ็จะใช้คำ�ลงท้ายอ ันดับสองเป็น –one เป็นต้น เช่น 2-hexanone (2-เฮกซาโนน)
O
H3C CH2 CH2 CH2 C CH3 เรียกว ่า 2-hexanone
