Page 45 - การบริหารความมั่นคงปลอดภัยสารสนเทศ
P. 45
ความม่ันคงปลอดภัยสารสนเทศทางกายภาพ 11-35
ตารางที่ 11.1 ประเภทของไฟ
คลาส ประเภท เช้ือเพลงิ วธิ ีดับเพลงิ
Class A วัสดุติดไฟทั่วไป ไม้ กระดาษ และ ลามิเนต น้ํา โฟม
(common combustible)
Class B วัสดุที่เป็นนํ้า (liquid) นํ้ามัน นํ้ายาคูแลนด์ ก๊าซ CO2 โฟม
ผงแป้งแห้ง
Class C ไฟฟ้า (electrical)
Class D โลหะติดไฟ (combustible metals) อุปกรณ์ไฟฟ้าและสายไฟ ก๊าซ CO2 ผงแป้งแห้ง
magnesium, sodium, potassium ผงแป้งแห้ง
การดับเพลิงโดยหลักการแล้วเราจะมุ่งไปที่การขจัดองค์ประกอบของไฟเป็นส่วน ๆ หรือขจัดออกไปทั้งหมด
ให้พร้อมกัน แต่วิธีการผจญเพลิงน้ันต้องให้ความรู้ ประสบการณ์ เคร่ืองมือ เคร่ืองใช้ วัสดุเคมีดับเพลิง รวมทั้งก�ำลัง
คนท่ีได้รับการฝึกมาแล้วเป็นอย่างดีเข้ามาผจญเพลิงให้ถึงฐานท่ีเกิดเพลิงไหม้หรือลอมไฟให้ดับสิ้นซากไป ฉะน้ันวิธี
ดับเพลิงเราแบ่งออกเป็น 4 วิธี
1) การก�ำจัดเชื้อเพลิง ท�ำได้โดยการน�ำเชื้อเพลิงออกไปจากบริเวณเกิดอัคคีภัยและส�ำหรับกรณีขนถ่ายเอา
เช้ือเพลิงออกไปไม่ได้ควรใช้วิธีน�ำสารอ่ืน ๆ มาเคลือบผิวไว้ เช่น การใช้ผงเคมีโฟม นํ้าละลายด้วยผงซักฟอก ซ่ึงเมื่อ
ฉีดลงบนผิววัสดุแล้วจะปกคลุมอยู่นานตราบเท่าที่น้ําหรือสารเคมีอ่ืน ๆ ท่ีผสมในนํ้ายังไม่สลายตัว
2) การก�ำจัดออกซิเจน โดยการปิดก้ันออกซิเจนไม่ให้ไปรวมตัวกับไอเช้ือเพลิง เนื่องจากออกซิเจนเป็น
องค์ประกอบหนึ่งของไฟ วิธีการก�ำจัดออกซิเจนมีหลายวิธี เช่น ฉีดนํ้า หรือสารปกคลุมอ่ืน ๆ ไปคลุมผิวเชื้อเพลิงหรือ
ฉีดแก๊สเฉ่ือย เช่น ไนโตรเจน หรือ ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ไปปกคลุมบริเวณเพลิงไหม้ ท�ำให้ออกซิเจนในอากาศ
มีปริมาณต่ําลงโดยไม่มีการสันดาปอีกต่อไป โดยทั่วไปแล้วเช้ือเพลิงจะถูกล้อมด้วย ออกซิเจนประมาณ 21% ซึ่ง
เกินพอส�ำหรับการเผาไหม้ เพราะไฟต้องการเพียง 16% แต่ถ้าหากเราสามารถท�ำให้ออกซิเจนลดลงไปได้ก็ไม่ได้
หมายความวา่ เราดบั ไฟไดเ้ ลยทเี ดยี ว หากออกซเิ จนนอ้ ยลงไฟกย็ งั คงไมแ่ บบคไุ ด้ (ไมม่ เี ปลว) เชน่ ไฟไหมใ้ นตเู้ กบ็ ของ
ในลกั ษณะคุ เมอื่ เปดิ ฝาตอู้ อกไฟกจ็ ะลกุ ทนั ที ทงั้ นเ้ี พราะออกซเิ จนจากภายนอกเขา้ ไปชว่ ยในการเผาไหมอ้ ยา่ งเพยี งพอ
3) การลดอุณหภมู ิ (ลดความร้อน) เม่ือท�ำให้อุณหภูมิของเช้ือเพลิงตํ่าลงไปกว่าจุดวาบไฟ แม้จะมีเชื้อเพลิง
และออกซิเจนผสมกันอยู่ก็ไม่เกิดการสันดาปเพลิงจะสงบลง วิธีการลดอุณหภูมิหรือการลดความร้อนเป็นวิธีที่ใช้
แพร่หลายซ่ึงจะใช้นํ้าดับไฟ การดับโดยวิธีน้ีจะท�ำให้เชื้อเพลิงเย็นตัวลงเพื่อลดอัตราการละลายเป็นไอเพ่ือป้องกัน
การระเบิดหรือท�ำให้ความร้อนตํ่าลง
4) การขดั ขวางปฏกิ ริ ยิ าลกู โซ่ การเผาไหมท้ เี่ ปน็ ไปอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง รวดเรว็ และแรงขนึ้ เรอ่ื ย ๆ เกดิ ขนึ้ เนอ่ื งจาก
อนุมูลอิสระท่ีถูกเหว่ียงไปแล้วกลับไปที่ฐานของไฟอย่างรวดเร็ว ดังน้ันการทดลองหาสารเคมีท่ีสามารถขัดขวางการ
เกิดปฏิกิริยาลูกโซ่ของไฟ ซึ่งพบว่าฮาลอน (HALON) เมื่อฉีดใส่ไฟมันจะเข้าไปแทนที่อนุมูลอิสระอย่างรวดเร็ว แต่
ต้องระวังในการใช้เพราะอาจจะท�ำให้ขาดอากาศหายใจได้ เนื่องจากฮาลอนหนักกว่าอากาศ จึงสามารถไล่อากาศออก
ไป สารดังกล่าว ได้แก่ ไฮโดรคาร์บอนประกอบกับฮาโรเจน (halogenated-hydrocarbon) ซ่ึงสารฮาโลเจน ได้แก่
ไอโอดีน โบรมีน คลอรีน และฟลูออรีน (เรียงตามล�ำดับความสามารถในการใช้งาน) สารดับเพลิงประเภทนี้มีช่ือเรียก
ว่าฮาลอน เช่น HALON 1211, HALON 1301 แต่ปัจจุบันได้ถูกเลิกผลิตแล้วเนื่องจากฮาลอนมีผลกระทบกับช้ัน
โอโซน โดยมีสารชนิดอื่นมาทดแทน เช่น FM-200, NAF-S-III, CEA-410, FE-13, Inergen, Argon, Argonite
