Page 44 - พื้นฐานสังคมเเละวัฒนธรรมเขมร
P. 44
9-34 พื้นฐานสงั คมและวฒั นธรรมเขมร
ห่อศพ (rMusñb) คือ การยกศพวางลงบนผ้าห่อศพ แล้วพันห่อศพให้เรียบร้อย มัดตราสังอีกครั้ง
หน่ึง ยกศพใส่โลงแล้วนิมนต์พระสงฆ์บังสุกุล ถ้าเป็นครอบครัวชาวบ้านยากจนจะนาศพไปเผาในวนั นั้น
แตถ่ า้ เป็นผ้มู ฐี านะพอจะจัดงานตอ่ ไปได้นิยมตง้ั ศพไว้ท่บี า้ น 1-7 วนั ตามกาลงั ทรัพยข์ องตน
3. พธิ ฌี าปนกจิ ศพ
พิธฌี าปนกจิ (BiFIbuNüQabnkic) นิยมใชไ้ ฟตามวิถแี ห่งพุทธศาสนา เช่นเดยี วกับพระพุทธองค์
คาว่าฌาปนกิจเป็นศัพท์จากภาษาบาลีซ่ึงใช้ทว่ั ไป ยังมีศัพท์อื่นที่มีหมายความเดียวกับฌาปนกิจ ได้แก่
บูชาศพ (bCU asB) เผาศพ (dutexaµ c) ทาลายศพ (rlM aysB) การฌาปนกิจศพทาที่ฌาปนสถาน
(Qabnsßan) เป็นประเพณีที่ปฏิบตั ิต่อๆ กันมา โดยเห็นว่าพิธีน้ีถ้าไม่ได้ทาครบถ้วน ผู้ตายจะไม่ได้ไปสู่
สุคติ ไม่ได้ไปเกิดในภพหน้า วิญญาณของผู้ตายจะวนเวียนอยู่กับครอบครัว ดังน้ันการฌาปนกิจศพใน
สงั คมเขมรจงึ ต้องทาใหค้ รบถว้ นสมบูรณ์ มีเนอื้ หาโดยสงั เขป ดงั นี้
3.1 ขบวนแห่ศพ (k,ÜndEgðsB) การนาศพจากบ้านไปยังฌาปนสถานจะมีขบวนแห่ศพอย่าง
เหมาะสมตามประเพณีและตามสถานภาพของผู้ตาย ขบวนแห่ศพเรียงลาดับ คือ ผู้ถือพวงดอกไม้
(Gñkkan;krM gpáa) ซ่ึงมีข้อความ เช่น เกิด แก่ เจ็บ ตาย ฯลฯ วงกลองชนะ (Rkumt®nþsI ÁrQHñ ) (ถ้ามี) วง
ดนตรีงานศพ (vg;ePøgexµac) (ถ้ามี) และมีพระสงฆ์สวดพระอภิธรรม (RBHsgÇsURtRBHGPFi m’) 1 รูป
อาจารย์โยคีหรือหัวหน้าสัปเหร่อ (GacarüeyaKI) ถือธงขวัญ และคนซัดข้าวตอก (GñkR)aylaC) ซึ่งจะมี
ก่คี นแลว้ แต่ครอบครัวผตู้ าย ส่วนมากเป็นลูกหลานผู้หญงิ น่งุ ขาวหม่ ขาว ทาหนา้ ทซ่ี ดั ข้าวตอกไปซ้ายขวา
สลับกันโดยไม่หันไปมอง การซัดข้าวตอกไปบนพ้ืนดินมีความหมายว่า กระดูก หนัง เนื้อ ขน ผม ของ
มนุษย์ทุกคนล้วนแต่ท้ิงเรี่ยราดอยู่บนแผ่นดิน บ้างว่าเพ่ือป้องกันไม่ให้ผู้ตายกลับบ้านถูก (Pni sMNag,
2011: 100)
