Page 40 - การอ่านภาษาไทย
P. 40
๖-30 การอ่านภาษาไทย
๑.๔ ร่ายยาว มขี อ้ บงั คบั คลา้ ยรา่ ยโบราณ วรรคหนงึ่ จะมกี ค่ี ำ� กไ็ ด้ บทหนง่ึ จะมกี วี่ รรคกไ็ ด้ การสง่
รบั สมั ผสั ไมก่ �ำหนดต�ำแหนง่ แน่นอน อาจมสี มั ผสั ในวรรค แต่บังคับไมใ่ ห้รบั ส่งสมั ผสั คำ� ซ้าํ ร่ายยาวมที ใ่ี ช้
มากในการสวด อ่าน และจารกึ เชน่ ค�ำบวงสรวงสดุดี คำ� ประกาศพิธกี ารต่างๆ และคำ� จารกึ วรรณคดีที่
แต่งดว้ ยร่ายยาวก็มี เช่น มหาชาตคิ �ำหลวง เทศนม์ หาชาตเิ วสสันดรชาดก
ตัวอย่าง
เฒา่ โลโภตาแกโลภลาภไมห่ ยดุ หย่อน กเ็ ท่ยี วภิกขาจารกระเจงิ จรไปจนจบ
ครบคามเขตนอ้ ยใหญ่ ดว้ ยวา่ มนั จักใครไ่ ดใ้ หจ้ งหนกั หนา ด้วยโลภเจตนา นัน้ แล
(เทศนม์ หาชาติเวสสนั ดรชาดก กณั ฑช์ ูชก)
๒. กาพย์
กาพย์ เป็นรอ้ ยกรองทแี่ ต่งได้ง่าย มีข้อบงั คบั ไมม่ าก กาพยท์ ุกชนดิ ไม่บงั คบั เสยี งวรรณยกุ ต์และ
ครลุ หุ แตม่ ีความไพเราะไมน่ อ้ ยกว่าร้อยกรองชนดิ อน่ื
กาพยท์ ีพ่ บมากในวรรณคดีมรดกประเภทร้อยกรอง ได้แก่ กาพย์ยานี ๑๑ กาพย์ฉบัง ๑๖ กาพย์
สรุ างคนางค์ ๒๘ และจะพบกวใี ชก้ าพยแ์ ตง่ ประกอบรอ้ ยกรองรปู แบบอน่ื เชน่ กาพยป์ ระกอบโคลง เรยี กวา่
กาพย์ห่อโคลง กาพย์สลับรา่ ยและโคลง เรียกว่า ลิลิต เช่น ลลิ ิตตะเลงพ่าย ลลิ ติ นิทราชาครติ กาพยแ์ ตง่
รว่ มกับฉนั ทเ์ รยี กวา่ ค�ำฉันท์
๒.๑ กาพย์ยานี ๑๑
คณะ บทหนง่ึ มี ๒ บาท บาทที่ ๑ เรยี กวา่ บาทเอก บาทท่ี ๒ เรียกวา่ บาทโท แต่ละบาท
มี ๒ วรรค วรรคแรก ๕ ค�ำ วรรคหลงั มี ๖ คำ�
สัมผัส สง่ รับสมั ผสั ตามวรรค เรยี กว่า สมั ผัสสลบั เชือ่ มสลบั สมั ผสั รอง เชื่อมรอง หากเป็น
กาพยโ์ บราณ ไมม่ สี มั ผสั เชอ่ื มรองในบาทโท และไมม่ สี มั ผสั ใน มานยิ มมสี มั ผสั ในในระยะหลงั ดตู ามแผนผงั
สลับ เช่ือมสลับ
บาทเอก ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖
รอง เช่ือมรอง
บาทโท
