Page 81 - การบริการและเผยแพร่สารสนเทศ
P. 81

แหล่งช่วยคน้ ควา้ ประเภทสารานุกรม พจนานุกรมและศัพท์บญั ญตั ิ และนามานุกรม 6-71
       1.4 	ความทันสมัยของเน้ือหา (currency) พิจารณาจากปีท่ีพิมพ์กับเนื้อหา หรือพิจารณาจาก
นโยบายของผจู้ ดั ทำ� เชน่ ปรบั ปรงุ ขอ้ มลู ทกุ ปี หรอื ปรบั ปรงุ เฉพาะบางรายการทมี่ กี ารเปลยี่ นแปลงโดยการ
แจ้งขา่ วสารแก่ผู้ที่เกย่ี วข้องให้ทราบถึงการเปล่ียนแปลงในแต่ละครั้ง และด�ำเนนิ การปรับแกไ้ ขขอ้ มูลด้วย
ตนเอง
       1.5 	ดรรชนีช่วยค้น (index) ผ้จู ดั ท�ำนามานุกรมมกั จัดทำ� ดรรชนีช่วยคน้ เนอ้ื หาภายในเลม่ โดย
จัดทำ� ไว้ตอนทา้ ยของเล่ม ควรมกี ารจดั ทำ� ดรรชนีช่วยค้นอยา่ งละเอียดซ่ึงคำ� ท่นี �ำมาท�ำดรรชนอี าจเป็นชอื่
บคุ คล องคก์ าร หนว่ ยงาน หรอื สถาบนั เขตพนื้ ทที่ างภมู ศิ าสตร์ และระบตุ ำ� แหนง่ เลขหนา้ ทปี่ รากฎขอ้ ความ
       1.6 	รูปแบบในการจัดท�ำ (format) ปัจจบุ นั ผ้ผู ลติ นิยมจดั ท�ำนามานกุ รมทง้ั ในรูปของฉบบั พิมพ์
และออนไลน์เช่นเดยี วกับส่ืออ้างองิ อ่ืนๆ ในกรณที ่ีเปน็ ฉบบั พิมพค์ วรพิจารณาเกยี่ วกับขนาดของตวั อักษร
การจัดวางข้อความแต่ละหน้า และความแข็งแรงทนทานของตัวเล่ม หากเป็นนามานุกรมออนไลน์ ควร
พิจารณาว่าการใช้และการเข้าถึงข้อมูลมีความยากง่ายมากน้อยเพียงใด มีเครื่องมือช่วยค้นหรือทางเลือก
ในการคน้ หาขอ้ มลู ทหี่ ลากหลายหรอื ไม่ หากมสี อ่ื ประกอบประกอบ ภาพและเสยี งเหลา่ นน้ั มคี วามสมั พนั ธ์
และสอดคลอ้ งกับเนอื้ หามากนอ้ ยเพยี งใด

2. การใช้นามานุกรม

       การค้นหาสารสนเทศท่ีต้องการจากนามานุกรมให้ได้ค�ำตอบอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพนั้น
ผู้ใชค้ วรพจิ ารณาถงึ ประเด็นสำ� คัญตา่ งๆ ดังนี้

       2.1 	ลักษณะของข้อมูลท่ีต้องการ โดยปกติค�ำถามที่ต้องการการค้นหาค�ำตอบจากนามานุกรม
มักจะเปน็ ค�ำถามประเภทชอ่ื อะไร ต้ังอยทู่ ี่ไหน ตดิ ตอ่ ได้ที่ใด มีหมายเลขโทรศพั ทต์ ิดตอ่ หรือไม่ ตัวอย่าง
เชน่ ตอ้ งการทราบสถานทต่ี ดิ ตอ่ และหมายเลขโทรศพั ทข์ องมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช ธนาคารแหง่
ประเทศไทยจัดต้ังข้นึ เมื่อใด มโี ครงสรา้ งในการบริหารงานอย่างไรบา้ ง เปน็ ตน้

       2.2 	การก�ำหนดค�ำค้น เปน็ ปจั จยั สำ� คญั ในการคน้ หาสารสนเทศทตี่ อ้ งการทง้ั ทเี่ ปน็ การคน้ หาจาก
ฉบับพิมพ์และสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ผู้ใช้ควรคัดเลือกค�ำศัพท์หลายๆ ค�ำ เพ่ือให้ครอบคลุมเน้ือหาที่ต้องการ
คน้ มากทสี่ ดุ คำ� ศพั ทท์ ใ่ี ชแ้ ทนประเดน็ เนอ้ื หาน้ี เรยี กวา่ คำ� คน้ หรอื คำ� สำ� คญั (keyword) เชน่ การคน้ ดว้ ย
ช่อื บุคคลหรือช่ือหนว่ ยงาน

       2.3 	เคร่ืองมือช่วยค้น การใชน้ ามานกุ รมโดยอาศยั เครอ่ื งมอื ชว่ ยคน้ สามารถจำ� แนกได้ 2 ลกั ษณะ
คือ

            2.3.1 นามานุกรมฉบับส่ิงพิมพ์ เครื่องมือช่วยค้นที่ปรากฏในนามานุกรม ได้แก่ สารบัญ
ซงึ่ สว่ นใหญม่ กั ใหข้ อ้ มลู จำ� แนกตามบคุ คลหรอื หนว่ ยงานอยา่ งเดน่ ชดั นอกจากนยี้ งั มดี รรชนชี ว่ ยคน้ ซงึ่ อยู่
ตอนท้ายของเล่ม อาจเปน็ ดรรชนีชอ่ื บุคคล องค์การ หนว่ ยงาน หรือสถาบนั ดรรชนีชือ่ สถานทห่ี รอื เขต
พน้ื ทที่ างภมู ศิ าสตร์ ดงั นน้ั ผใู้ ชจ้ งึ ควรทำ� ความคนุ้ เคยกบั นามานกุ รมแตล่ ะประเภท โดยการอา่ นคำ� อธบิ าย
วธิ ใี ช้ สารบญั คำ� นำ� อยา่ งละเอยี ด การทำ� ความคนุ้ เคยกอ่ นการใชน้ ามานกุ รมจะชว่ ยใหผ้ ใู้ ชท้ ราบถงึ ขอบเขต
เน้ือหาของนามานกุ รม ตลอดจนวิธีการจัดเรียงและวิธีการค้นหาข้อมลู ท่ตี ้องการไดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ
   76   77   78   79   80   81   82   83   84   85   86