Page 60 - เศรษฐศาสตร์อุตสาหกรรม เทคโนโลยี และความจำเริญทางเศรษฐกิจ
P. 60
2-48 เศรษฐศาสตร์อตุ สาหกรรม เทคโนโลยี และความจ�ำ เริญทางเศรษฐกิจ
เร่ืองที่ 2.4.2
ทฤษฎีความจ�ำเริญทางเศรษฐกิจแบบขั้นตอนของรอสโทว์
ในทศวรรษ 1960 นักเศรษฐศาสตรช์ ่อื รอสโทว์ (W.W. Rostow) ไดใ้ ชว้ ธิ วี เิ คราะหค์ วามจ�ำเริญ
ทางเศรษฐกจิ แบบข้ันตอน โดยแบ่งขัน้ ตอนความจ�ำเริญทางเศรษฐกจิ ออกเป็น 5 ขน้ั คือ
1. ขั้นสังคมโบราณ (Traditional Society) ประชากรส่วนใหญ่ประมาณร้อยละ 75 ประกอบ
อาชีพการเกษตร การผลิตมีขนาดเล็กและประสทิ ธิภาพการผลติ ต่ำ� โครงสรา้ งทางสงั คมเป็นสงั คมทีม่ กี าร
แบง่ ช้ันวรรณะ ประชากรมคี วามเชอ่ื ถือโชคลาง
2. ข้ันเตรียมการ (Precondition for Take-off) เป็นขั้นของการเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจสังคม
โบราณ ใหอ้ ยใู่ นลกั ษณะทีจ่ ะทำ� ให้ได้รบั ประโยชน์จากวทิ ยาการทีท่ นั สมยั มกี ารสรา้ งทุนขนั้ พนื้ ฐานอย่าง
กวา้ งขวาง รวมทงั้ มีการริเรม่ิ เอาความร้ทู างวชิ าการและเทคนคิ การผลิตใหมๆ่ มาใช้ ท�ำใหผ้ ลิตผลขยาย
ตวั สงู ขน้ึ และสามารถสง่ ไปจำ� หนา่ ยในประเทศและตา่ งประเทศเพมิ่ ขน้ึ ในขณะเดยี วกนั กซ็ อ้ื สนิ คา้ ทนุ และ
วัตถุดิบเขามาบริโภคมากข้ึน ท่าทีและทัศนคติของประชากรเปล่ียนแปลงไป มีกลุ่มคนพยายามปรับปรุง
สงั คมไดด้ ีขึ้น แต่การเปลี่ยนแปลงดงั กล่าวก็เปน็ ไปอย่างช้าๆ
3. ข้ันทะยานขึ้น (Take-off) ในข้ันน้ีระยะเวลาท่ีส่ิงกีดขวางเก่าๆ และการต่อต้านกับความ
กา้ วหนา้ ถกู ขจดั ออกหมดสน้ิ แลว้ จงึ ทำ� ใหก้ จิ การบางสว่ นของระบบเศรษฐกจิ เชน่ การผลติ สง่ิ ทอ การรถไฟ
และอุตสาหกรรมตา่ งๆ ขยายตวั ออกไปอย่างรวดเรว็ ประชาชนมีรายไดเ้ พิ่มขึน้ และมีการบริโภคเพม่ิ ข้นึ
อนั เปน็ สงิ่ จงู ใจใหเ้ กดิ การลงทนุ การทจ่ี ะทะยานขน้ึ การลงทนุ ไมค่ วรตำ่� กวา่ รอ้ ยละ 10 ของรายไดป้ ระชาชาติ
ข้นั นี้จะอยใู่ นชว่ งระยะเวลาประมาณ 20 ปี จึงจะพฒั นาไปสู่ข้นั เจริญ
4. ข้ันเจริญ (Drive to Maturity) ในข้ันน้ีจะมีการลงทุนประมาณร้อยละ 10-20 ของรายได้
ประชาชาตอิ ยตู่ ลอดเวลา ทำ� ใหผ้ ลติ ผลเพ่มิ ในอตั ราสูงกวา่ การเพ่ิมของประชากร รายได้ของประชากรจะ
สงู ขน้ึ มกี ารนำ� เอาความรทู้ างวทิ ยาการทที่ นั สมยั มาใชอ้ ยา่ งกวา้ งขวาง ความจำ� เรญิ ทางเศรษฐกจิ จะท�ำให้
เกดิ การพฒั นาทางการเมืองและสังคมใหเ้ ปน็ ไปในทางทเี่ หมาะสมยง่ิ ขน้ึ
5. ข้ันอุดมโภคา (The Age of High Mass-consumption) ในขน้ั นปี้ ระชากรจะมรี ายไดท้ แ่ี ทจ้ รงิ
สูงขึ้น จนถึงระดับท่ีท�ำให้สามารถจัดหาสินค้าอุปโภคบริโภคต่างๆ มาสนองตามต้องการได้นอกเหนือ
จากส่งิ จ�ำเปน็ ในการดำ� รงชีวิต เชน่ เครือ่ งปรบั อากาศ เคร่อื งซกั ผา้ เครอ่ื งล้างจาน เปน็ ตน้ ประชากรมี
การโยกย้ายจากตัวเมืองซึ่งแออัดไปอยู่ชานเมืองมากข้ึน และประเทศก็จะต้องตัดสินใจว่าจะใช้ทรัพยากร
อย่างไร เพอื่ ใหบ้ รรลวุ ตั ถปุ ระสงค์ทีต่ ้องการ
จากข้อคิดเห็นของรอสโทว์ท่ีกล่าวมาน้ัน ทุกประเทศอาจมีพัฒนาการท่ีไม่เป็นไปตามขั้นท่ีกล่าว
มาแลว้ ขา้ งตน้ เนอื่ งจากประเทศตา่ งๆ มสี ภาพแวดลอ้ ม ตลอดจนมโี ครงสรา้ งและวฒั นธรรมทแี่ ตกตา่ งกนั
ไป แนวคิดของรอสโทว์ท�ำให้ประเทศต่างๆ มีความหวังและแนวทางในการพัฒนาประเทศที่ชัดเจนข้ึน
ภายหลงั ชว่ งสงครามโลกครั้งทส่ี อง ปัจจัยสำ� คัญในการทะยานขึน้ ของระบบเศรษฐกิจต้องอาศยั การลงทุน
