Page 69 - พื้นฐานทางวิศวกรรมเครื่องกล สำหรับเทคโนโลยีอุตสาหกรรม
P. 69
ระบบท่อ ปัม๊ เครื่องอัดอากาศและเครือ่ งระบายอากาศ 14-59
5.5 เลอื กกำ� หนดขนาดและลกั ษณะของบอ่ สบู บอ่ สบู (SUMP) หมายถงึ บอ่ ซง่ึ ปลายทอ่ ดดู
ของปั๊มจุ่มอยู่ การออกแบบบ่อสูบจะต้องท�ำให้มีความเหมาะสมทางชลศาสตร์ เพื่อให้ของเหลวไหลเข้าสู่
ปลายทอ่ ดดู ไดท้ นั ตามความตอ้ งการโดยไมเ่ กดิ ความปน่ั ปว่ นในการไหล หรอื ระดบั ของของเหลวในบอ่ ลด
ลงมากจนทำ� ใหป้ ระสทิ ธภิ าพการทำ� งานของปม๊ั ตอ้ งลดลง วตั ถปุ ระสงคห์ ลกั ในการออกแบบบอ่ สบู กเ็ พอื่ ที่
จะใหข้ องเหลวไหลเข้าสู่ปลายทอ่ อยา่ งสมำ�่ เสมอ และไมม่ อี ากาศไหลปนเข้าไปกบั ของเหลว ถา้ ของเหลว
ไหลไปสปู่ ลายทอ่ ดดู ไมส่ มำ�่ เสมอ เชน่ บางแหง่ ไหลเรว็ บางแหง่ ไหลชา้ ความแตกตา่ งของความเรว็ นที้ ำ� ให้
เกิดวังวน (Vortex) ขน้ึ ซึ่งถา้ หากปลายของทอ่ ดูดอยตู่ ำ�่ กว่าระดับผิวของของเหลวไม่มากพอ วังนำ�้ วนก็
จะพาเอาอากาศเขา้ ไปในปม๊ั ทำ� ใหอ้ ตั ราการสบู และประสทิ ธภิ าพการทำ� งานลดลง สบู นำ้� ไมข่ นึ้ เกดิ เสยี งดงั
และอาจเรง่ การสกึ หรอในปม๊ั ใหส้ งู ขนึ้ อยา่ งรวดเรว็ ได้ บอ่ สบู น�้ำควรมปี รมิ าตรเพยี งพอซง่ึ ไมท่ าํ ใหเ้ ครอื่ งสบู
เรมิ่ เดนิ เคร่อื งถจี่ นเกินไป เพือ่ เปน็ การยดื อายุการใชง้ านของเคร่ืองสบู
5.6 ให้รายละเอียดการติดตั้งอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่กล่าวข้างต้น
6. การเลือกปั๊ม ปั๊มได้แบ่งออกเป็น 4 ประเภทใหญ่ๆ คือ แบบอาศัยแรงเหวี่ยงหนีศูนย์กลาง
โรตารี่ ลูกสบู ชกั และแบบลักษณะพิเศษ ในปัจจุบันได้มกี ารน�ำเอาปั๊มไปใชก้ ันอย่างแพร่หลาย ส่วนใหญ่
จะนำ� มาใชใ้ นระบบนำ�้ ประปา ใชใ้ นการชลประทาน ใชใ้ นโรงงานอตุ สาหกรรม รวมทง้ั ใชเ้ ปน็ ปม๊ั เพอื่ ระบายนำ้�
ซ่งึ ปมั๊ ทนี่ ิยมใชก้ ันมาก ได้แก่ ปั๊มแบบอาศยั แรงเหว่ยี งหนศี ูนย์กลาง
โดยหลักการแล้วการเลือกปั๊มแบบอาศัยแรงเหวี่ยงหนีศูนย์กลางให้เหมาะสมกับการใช้งานจะ
พิจารณาได้ 3 ลักษณะ คือ พิจารณาจากวัตถปุ ระสงค์การใช้งาน พิจารณาจากความเรว็ จ�ำเพาะร่วมกับ
ระยะดดู ยก (Suction Lift) และพิจารณาจากกราฟแสดงลกั ษณะการท�ำงานของปม๊ั ปจั จยั เบ้อื งตน้ ทใี่ ช้
ในการเลอื กป๊ัมนำ้� ได้แก่
6.1 อัตราการไหล (Flow Rate) เปน็ ปรมิ าณการไหลของนำ้� ตอ่ หนงึ่ หนว่ ยเวลา โดยหนว่ ย
ของอตั ราการไหลอาจเปน็ ลติ รตอ่ นาที ลติ รตอ่ ชวั่ โมง หรอื ลกู บาศกเ์ มตรตอ่ ชวั่ โมง ทง้ั นอี้ ตั ราการไหลขน้ึ
อยกู่ บั การใชง้ าน เชน่ ใชเ้ พอ่ื การชลประทานสง่ นำ้� ใชเ้ พอื่ การเกษตร ใชเ้ พอื่ หลอ่ เยน็ เครอ่ื งจกั ร ใชใ้ นระบบ
ปรบั อากาศขนาดใหญ่ ทตี่ อ้ งใชน้ ำ�้ ในการระบายความรอ้ น หรอื การสง่ นำ�้ ประปาเพอื่ ใชใ้ นอาคารสงู ซงึ่ ตอ้ ง
เลือกใช้ป๊มั นำ�้ ทีม่ ีอตั ราการไหลทีม่ ากเพียงพอตอ่ การใช้งาน
6.2 ระยะสง่ หรอื แรงดนั น้�ำ หรอื เฮด (Head) ตำ� ราบางเลม่ อาจใชค้ ำ� วา่ แรงดนั หวั นำ�้ Head
มีหนว่ ยเปน็ ความยาว เชน่ ฟตุ หรอื เมตร เพ่อื ให้งา่ ยต่อความเข้าใจ หากป๊มั นำ้� เครื่องหนึ่งระบวุ ่า ปม๊ั นำ�้
มีค่า Head สูงสุดเท่ากับ 20 เมตร น่ันหมายถึงปั๊มน้�ำน้ันสามารถส่งน้�ำได้สูงสุดข้ึนไปในแนวดิ่งได้ 20
เมตร (แตใ่ นความเปน็ จรงิ จะมี Head ทส่ี ญู เสยี ไปในระบบ ทำ� ใหป้ ม๊ั นนั้ ไมส่ ามารถสง่ นำ้� ไดส้ งู ถงึ 20 เมตร
ได้ เน่ืองจากแรงเสียดทานจากพน้ื ผวิ ทอ่ แรงเสยี ดทานจากอุปกรณ์ตา่ งๆในระบบท่อ เช่น ขอ้ ตอ่ ขอ้ งอ
วาลว์ ตา่ งๆ กลา่ วคอื ทอ่ ยง่ิ ยาวหรอื อปุ กรณใ์ นระบบทอ่ ยง่ิ มาก ยงิ่ สญู เสยี Head มาก) คา่ Head มคี วาม
สำ� คญั อยา่ งไร ตวั อยา่ งเชน่ ปม๊ั A ระบวุ า่ มคี า่ Head สงู สดุ 12 เมตร หากเจา้ ของกจิ การตอ้ งการจดั หาปม๊ั
เพอื่ สง่ น้�ำขน้ึ ไปเก็บในถังน้�ำบนอพารต์ เมนต์ 5 ชนั้ ซ่งึ กรณนี ี้ ปั๊ม A จะไม่สามารถสง่ นำ้� ข้นึ ไปถึงถงั ได้
