Page 70 - พื้นฐานทางวิศวกรรมเครื่องกล สำหรับเทคโนโลยีอุตสาหกรรม
P. 70
14-60 พืน้ ฐานทางวศิ วกรรมเครื่องกลส�ำหรบั เทคโนโลยอี ุตสาหกรรม
6.3 ขนาดก�ำลังวัตต์ หรือแรงม้า (HP) ของปั๊มน�้ำ เพือ่ พิจารณากำ� ลงั ไฟฟ้าท่ีตอ้ งใช้ โดย
ทวั่ ไปปมั๊ ทีข่ นาดแรงมา้ สงู ยอ่ มใชพ้ ลังงานไฟฟา้ สูง ซึ่งมีผลตอ่ คา่ ใช้จา่ ยด้านพลังงานไฟฟา้ ของกิจการ ขอ้
ควรระวังคือ ปั๊มน้�ำท่ีมขี นาดแรงม้าเท่ากัน อาจท�ำงานไดไ้ มเ่ หมือนกัน ตัวอย่างเชน่ ปัม๊ A และ ปั๊ม B
ต่างก็มีขนาด 1 แรงม้า (HP) เท่ากัน แต่ปั๊ม A มีค่า Head ท่ีสูง แต่ค่าอัตราการไหลตำ�่ ส่วนปั๊ม B
มคี า่ Head ตำ่� แตอ่ ตั ราการไหลสงู ดงั นนั้ หากเปน็ การใชง้ านในการสบู นำ้� ขน้ึ ไปเกบ็ กกั ไวบ้ นอาคารหอพกั
จึงพิจารณาเลือกปั๊ม A ท่ีมีระยะส่ง (Head) สูง แต่อัตราการไหลน้อยได้ เน่ืองจาก เป็นการส่งไปยัง
ถังพักน้�ำ ส่วนปั๊ม B อาจเหมาะกับการใช้ในการให้น้�ำทางการเกษตร ท่ีต้องการอัตราการไหลมาก แต่
ระยะส่ง (Head) ไม่สงู นัก เนือ่ งจาก แหล่งนำ�้ กบั พนื้ ทเี่ พาะปลูกมีระดับความสงู แตกต่างกันไมม่ าก
6.4 ระบบไฟฟา้ และความเรว็ รอบของมอเตอร์ โดยทว่ั ไป ระบบไฟฟา้ จะมี 2 แบบ กลา่ วคอื
ระบบไฟฟา้ 1 เฟส (phase) 220 โวลท์ และไฟฟา้ 3 เฟส 380 โวลท์ โดยส่วนใหญ่ ถ้าเป็นกจิ การขนาด
ย่อมมกั ใชร้ ะบบไฟฟ้า 220 โวลท์ เชน่ เดยี วกบั ระบบไฟฟา้ ท่ใี ชต้ ามบ้านพกั อาศยั แต่ถา้ เป็นโรงงานขนาด
ใหญ่จะใช้ทง้ั ระบบไฟ 220 โวลท์ และ 380 โวลท์ สว่ นความเร็วรอบของมอเตอร์ทใ่ี ช้ ตอ้ งสมั พนั ธ์กับตัว
ปม๊ั โดยเฉพาะกรณีท่ีท�ำการเปลยี่ นบางสว่ นของชดุ ปมั๊ เช่น กรณีเปลีย่ นเฉพาะมอเตอร์ หากตอ้ งการคา่
Head และอตั ราการไหลของปม๊ั เทา่ กบั หรอื ใกล้เคยี งปมั๊ ชุดเดมิ ก่อนเปลยี่ นมอเตอร์ ตอ้ งแน่ใจว่ามอเตอร์
ที่น�ำมาเปล่ียนน้ัน มีขนาดแรงม้า (HP) และความเร็วรอบเท่ากับมอเตอร์ตัวเดิมที่ใช้งานอยู่ หน่วยของ
ความเรว็ รอบของมอเตอร์ไฟฟ้าทพ่ี บเห็นอยู่เสมอคือ 2,900 รอบต่อนาที และ 1,450 รอบต่อนาที
6.5 วัสดุของตัวปั๊มรวมถึงชิ้นส่วนภายใน วัสดุทีน่ ิยมใชใ้ นการผลิตปม๊ั และชน้ิ สว่ นภายใน
ได้แก่ เหล็กหล่อ สแตนเลส พลาสติก และทองเหลือง ซ่ึงวัสดุแต่ละชนิดมีข้อดีข้อเสียต่างกัน กล่าวคือ
เหล็กหล่อจะมีความแข็งแรง และราคาถูกเมื่อเทียบกับราคาของสแตนเลสและทองเหลือง แต่ข้อเสียคือ
น�้ำหนักท่ีมาก และตะกรันสนิมท่ีเกิดขึ้นได้ง่าย ส่วนพลาสติกข้อดีคือ ราคาถูก น�้ำหนักเบา ไม่เป็นสนิม
แตข่ อ้ เสยี คอื ทนทานนอ้ ยกวา่ วสั ดปุ ระเภทอนื่ สว่ นสแตนเลสและทองเหลอื งมขี อ้ ดคี อื มโี อกาสเกดิ ตะกรนั
สนิมยากกวา่ แต่ราคาก็แพงกว่าเหล็กหล่อและพลาสตกิ อยมู่ าก
6.6 ประเภทของงานท่ีใช้ปั๊มน้�ำ กล่าวคือ งานแต่ละประเภทต้องการความสะอาดของน้�ำ
มากน้อยต่างกัน ซ่ึงจะสัมพันธ์กับวัสดุของตัวปั๊มและชิ้นส่วนภายในที่เลือกใช้ ตัวอย่างเช่น ปั๊มที่ใช้ใน
กระบวนการผลิตอาหารและเครื่องด่ืม ซ่ึงต้องการความสะอาดสูง จะใช้ปั๊มที่ผลิตด้วยเหล็กสแตนเลส
(Stainless Steel) เป็นหลัก แตป่ ม๊ั ทใ่ี ชใ้ นกระบวนการแลกเปล่ียนความรอ้ นของเคร่อื งจักร หรอื งานทาง
ภาคเกษตรกรรม มกั ใช้ป๊มั ทผ่ี ลิตด้วยเหล็กหลอ่ (Cast Iron) ทร่ี าคาตำ�่ กว่า ซ่ึงยอมให้มตี ะกรนั สนมิ ใน
ระบบไดบ้ ้าง
6.7 ขนาดท่อของปั๊มน้�ำ มหี น่วยเปน็ น้วิ หรอื มิลลิเมตร โดยขนาดทอ่ ของปม๊ั ต้องสามารถ
เข้ากันได้กบั ระบบทอ่ ทอ่ี อกแบบไว้ หรอื กรณเี ปล่ยี นปมั๊ ใหมแ่ ทนของเดิมตอ้ งแนใ่ จได้ว่า ขนาดท่อของป๊มั
ตัวที่เปล่ียนมาใหม่ต้องเข้ากับระบบท่อชุดเดิมได้ มิฉะนั้นจะมีความยุ่งยากในการติดตั้ง หรือปรับเปลี่ยน
อปุ กรณ์ในระบบทอ่ เช่น ขอ้ ต่อ ขอ้ ลด ฯลฯ
6.8 งบประมาณในการจัดซื้อ ปั๊มน�้ำอุตสาหกรรมท่ีขายในท้องตลาด มาจากแหล่งผลิตท่ี
ตา่ งกนั เชน่ ประเทศกลมุ่ ยโุ รป ญป่ี นุ่ จนี และรวมถงึ ปม๊ั นำ�้ ทผี่ ลติ ในประเทศไทยเอง ซงึ่ ปม๊ั ทผี่ ลติ ในแตล่ ะ
