Page 208 - การจัดการผลิตไม้ดอกไม้ประดับเชิงธุรกิจ
P. 208
13-30 การจัดการการผลิตไม้ดอกไม้ประดับเชิงธุรกิจ
เร่ืองที่ 13.2.3
การบงั คับทรงพมุ่
การบังคับทรงพุ่มเพื่อให้ต้นเจริญเติบโตได้รูปทรงตามต้องการ และมีดอกบานพร้อมกันจำ�นวนมาก วิธีการ
บังคับทรงพุ่มที่นิยมใช้ คือ การเด็ดยอด และการใช้สารควบคุมการเจริญเติบโต
1. การเด็ดยอด
วธิ กี ารเดด็ ยอดเปน็ วธิ ที ีน่ ยิ มมากทีส่ ดุ กบั ไมด้ อกสว่ นใหญ่ เพือ่ ท�ำ ใหต้ น้ แตกพุม่ และออกดอกมากขึน้ ใหด้ อก
บานพร้อมกันทีละหลายๆ ดอก และความสูงของต้นลดลง ส่วนควรจะเด็ดยอดเมื่อใดขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้
ปลูก เช่น เมื่อต้องการให้แตกกิ่งข้าง 4 กิ่ง ต้องเด็ดยอดให้เหลือใบจริง 4 ใบ หรือถ้าต้องการ 6 กิ่งต้องเด็ดให้เหลือ
ใบจริง 6 ใบ การเด็ดยอดจะเด็ดขณะที่ต้นกล้ายังมีอายุน้อยคือ เริ่มมีใบจริงตามจำ�นวนที่ต้องการ
วิธีเด็ด ใช้มือซ้ายหนีบไปคู่บนสุดที่ต้องการเหลือไว้ ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ของมือขวาจับที่โคนยอดของ
ส่วนที่จะเด็ดออก แล้วค่อยๆ ใช้มือขวาโน้มยอดลงไปในแนวตั้งฉากกับลำ�ต้นจนยอดหักตรงบริเวณยอดพอดี การ
เด็ดยอดควรทำ�ในตอนเช้าเพราะเนื้อเยื่อพืชจะอวบนํ้าเวลาเด็ดจะหักง่ายกว่าตอนสายหรือตอนบ่าย
2. การใช้สารชะลอการเจรญิ เติบโต
เป็นสารที่ทำ�ให้ต้นพืชมีอัตราการเจริญเติบโตลดลงจากปกติ แต่ยังคงมีการเจริญเติบโต มีความสมบูรณ์ของ
ต้น มีขนาดดอกและคุณภาพดอกคงเดิม ด้วยคุณสมบัตินี้จึงทำ�ให้มีการใช้สารชะลอการเจริญเติบโตกับดอกไม้อย่าง
กว้างขวาง สารชะลอการเจริญเติบโตจะช่วยให้ไม้ดอกมีทรงพุ่มกะทัดรัด ทำ�ให้ใบมีสีเขียวเข้มขึ้น ต้นพืชทนต่อสภาพ
ความแห้งแล้งได้ดี
2.1 ชนดิ ของสารชะลอการเจรญิ เตบิ โต สารชะลอการเจริญเติบโตที่นิยมใช้อยู่ในปัจจุบันมีดังนี้
2.1.1 คลอร์มีควอท (chlormequat) นิยมใช้กับต้นคริสตมาส เบญจมาศ กุหลาบหิน ซัลเวีย และ
ดาวเรือง ให้กับพืชโดยรดสารละลายลงในวัสดุปลูก หรือพ่นบนใบ แต่อาจมีผลให้ใบเหลืองได้
2.1.2 เอส เอ ดี เอซ (succinic acid, 2, 2-dimethyl hydrazide) สารตัวนี้ใช้ได้ผลกับเบญจมาศ โบรวาเรีย
อิมเพเซียน กุหลาบหิน ซัลเวีย ดาวเรือง เวอร์บีนา บานชื่น พิทูเนีย
2.1.3 แอนซิมิดอล (ancymidol) เป็นสารชะลอการเจริญเติบโตที่ใช้ได้ดีกับไม้ดอกเกือบทุกชนิดเป็นที่
นยิ มมากสำ�หรับผู้ปลกู ไมด้ อกในตา่ งประเทศ สารนี้มปี ระสทิ ธภิ าพสงู ในการลดความสงู โดยไมเ่ กดิ ผลเสยี ตอ่ ใบ ระบบ
ราก และคุณภาพดอก ให้พืชโดยการรดลงดินหรือพ่นทางใบ
2.1.4 เฟอรพ์ รมิ ดิ อล (fhurprimidol) เป็นสารท่ีใชก้ ับไมด้ อกได้อย่างกว้างขวางเหมอื นกบั แอนซมิ ดิ อล
2.1.5 พาโคบวิ ทาโซล (paclobutazol) มปี ระสทิ ธภิ าพในการลดความสงู ของตน้ วธิ ที ีใ่ หก้ บั พชื ทีเ่ หมาะสม
คือ การรดลงบนเครื่องปลูก เนื่องจากรากพืชสามารถดูดซับได้ดี
2.2 หลักในการใช้สารชะลอการเจริญเติบโตกับไม้ดอก การใช้สารชะลอการเจริญเติบโตกับไม้ดอกกระถาง
จำ�เป็นต้องตรวจเอกสารหรือทำ�การทดลองก่อน เพราะสารชะลอการเจริญเติบโตจะจำ�เพาะเจาะจงกับชนิดไม้ดอกทั้ง
ในปริมาณความเข้มข้นและวิธีการให้ การใช้สารนั้นมีข้อพิจารณาดังนี้
ลขิ สิทธิข์ องมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
