Page 217 - การจัดการผลิตไม้ดอกไม้ประดับเชิงธุรกิจ

การจัดการการผลิตไม้ดอกกระถาง 13-39

1. ชนิดพนั ธ์ุแพงพวย

แพงพวยมถี ิน่ กำ�เนดิ ในทวปี อฟั รกิ าทีห่ มูเ่ กาะมาดารก์ สั กา ซึง่ มอี ากาศรอ้ น แตพ่ นั ธุแ์ พงพวย พนั ธุก์ ารคา้ สว่ น
ใหญ่จะถูกพัฒนาพันธุ์ในประเทศที่อยู่ในเขตอากาศเย็นอย่างในสหรัฐอเมริกา ยุโรปและญี่ปุ่น โดยจะปลูกในช่วงฤดู
รอ้ นของประเทศเหลา่ นัน้ อยา่ งไรกต็ าม แพงพวยทีถ่ กู พฒั นาพนั ธุใ์ หมใ่ หเ้ จรญิ เตบิ โตดใี นเขตหนาว ยงั คงมพี นั ธกุ รรม
ในการทนอากาศร้อน พันธุ์แพงพวยพันธุ์การค้าถูกพัฒนาเป็น 2 แบบตามลักษณะการขยายพันธุ์ คือ

1.1 ประเภทพนั ธุท์ ่ปี ลูกด้วยเมล็ด แบ่งเป็น
1.1.1 พันธุ์ต้นตั้ง (upright varieties) เป็นพันธุ์แพงพวยส่วนใหญ่ที่จำ�หน่ายอยู่ในท้องตลาด พันธุ์

แพงพวยเหล่านี้จำ�หน่ายในรูปของเมล็ดพันธุ์ แพงพวยพันธุ์ต้นตั้งมีทั้งพันธุ์ที่เป็นลูกผสมเปิด และพันธุ์ที่เป็นลูกผสม
ชั่วที่ 1 (F1-hybrid) ซึ่งมีพันธุ์อยู่หลายชุดดังนี้

1) แพงพวยพันธุ์ต้นตั้งพันธุ์ผสมเปิด ได้แก่ พันธุ์ในชุด Cooler Series, Pacifica, Cora
2) แพงพวยพันธุ์ต้นตั้งที่เป็นลูกผสมชั่วที่ 1 ได้แก่ พันธุ์ในชุด Titan, Vitesse Cobra
1.1.2 แพงพวยพันธุ์เลอื้ ย เป็นพันธุ์แพงพวยประเภทใหม่ ซึ่งพัฒนาสู่ตลาดไม้ดอกเมื่อประมาณ 10 ปี
มานี้เอง แพงพวยพันธุ์เลื้อยเหมาะที่จะใช้ปลูกเป็นไม้ดอกคลุมดิน และไม้ดอกกระถางแขวน ในปัจจุบันมีสีดอกหลาย
สี แต่มีสีดอกต่างๆ น้อยกว่าพันธุ์ต้นตั้ง พันธุ์แพงพวยเลื้อยนั้นในปัจจุบันยังมีพันธุ์ไม่มากเท่าพันธุ์ต้นตั้ง มีพันธุ์เพียง
2 ชุด คือ พันธุ์ในชุด Mediterranean และ Cora Cascade ซึ่งพันธุ์ในชุด Cora Cascade นี้ เป็นพันธุ์ที่พัฒนาให้
ทนต่อโรคและมีสิทธิบัตรคุ้มครองยีน ต้านทานโรคในสหรัฐอเมริกา
1.2 พนั ธแ์ุ พงพวยทข่ี ยายพนั ธโ์ุ ดยไมอ่ าศยั เพศ เป็นพันธุ์ที่ขยายพันธุ์โดยการปักช�ำ (vegetatively propa-
gated) ในปัจจุบันไม้ดอกหลายชนิดที่เคยใช้วิธีการขยายพันธุ์โดยการใช้เมล็ดอย่างเช่น พิทูเนีย เวอร์บีนา ไวโอลา
และแพงพวยนั้น ได้มีพันธุ์ใหม่ๆ ที่ขยายพันธุ์ทางการค้าโดยวิธีการปักชำ�มากขึ้น เนื่องจากสามารถพัฒนาสายพันธุ์
ที่ดีกว่าพันธุ์ที่ปลูกจากการเพาะเมล็ด แพงพวยเป็นพืชหนึ่งที่มีศักยภาพเช่นกัน บริษัท Gold Smith สหรัฐเมริกาจึง
ได้พัฒนาสายพันธุ์แพงพวยที่ขยายพันธุ์โดยไม่อาศัยเพศขึ้น โดยพัฒนาพันธุ์ให้ทนโรค ในปัจจุบันยังมีพันธุ์แพงพวย
ที่ขยายพันธุ์โดยไม่อาศัยเพศอยู่ไม่มากนัก ได้แก่ พันธุ์ในชุด Nirvana ซึ่งมีทั้งพันธุ์ที่มีต้นตั้งและพันธุ์เลื้อย

2. การปลูกและการจัดการ

2.1 การเพาะเมล็ด แพงพวยเป็นไม้ดอกที่มีเมล็ดใหญ่ โดยเมล็ด 1 กรัม จะมีปริมาณ 650 เมล็ด การเพาะ
เมลด็ แพงพวยอาจเพาะในกระบะเพาะเมลด็ หรอื เพาะเมลด็ ลงถาดหลมุ เลยกไ็ ด้ วสั ดทุ ีใ่ ชเ้ พาะเมลด็ นัน้ ใชพ้ ที มอส หรอื
ใชท้ ราย ขยุ มะพรา้ ว ปุย๋ หมกั อตั ราสว่ น 2:2:1 การเพาะเมลด็ ลงกระบะพลาสตกิ ใสว่ สั ดเุ พาะเมลด็ ลงในกระบะประมาณ
3-4 เซนติเมตร เกลี่ยผิววัสดุเพาะให้เรียบเสมอกัน ทำ�ร่องลึกประมาณ 1 เซนติเมตร หยอดเมล็ดตามร่อง แต่ละเมล็ด
ห่างกันประมาณ 0.5 เซนติเมตร เมื่อหยอดเมล็ดทั้งหมดแล้ว ให้เกลี่ยวัสดุเพาะกลบเมล็ด แล้วใช้บัวฝอยรดนํ้าหรือ
ใช้สเปรย์พ่นฝอย ให้วัสดุเพาะชื้นสมํ่าเสมอกัน เมล็ดแพงพวยจะงอกภายในเวลา 5-7 วัน ให้ต้นกล้าที่งอกได้รับแสง
เต็มที่เพื่อให้ต้นกล้าแข็งแรง รดนํ้าต้นกล้าวันละ 1-2 ครั้ง โดยดูจากสภาพผิววัสดุเพาะ อย่าปล่อยให้วัสดุเพาะแห้ง
จนเกินไป วิธีการเพาะกล้าลงถาดหลุมโดยตรง ทำ�โดยใส่วัสดุเพาะลงในถาดหลุม แล้วปาดวัสดุเพาะให้ได้ระดับปาก
หลุมพอดี โดยไม่กดหรือให้วัสดุเพาะในถาดหลุมแน่น เจาะรูเมล็ดด้วยไม้ลงลึกประมาณ 1 เซนติเมตร หยอดเมล็ด
ลงในรู รดนํ้าโดยใช้บัวฝอยวันละ 1-2 ครั้ง โดยดูตามสภาพของวัสดุเพาะ อย่าปล่อยให้วัสดุเพาะแห้งจนเกินไป

2.2 การยา้ ยกล้า หลังจากเมล็ดแพงพวยงอกแล้ว 2-5 วัน ขณะที่ต้นกล้ายังมีใบเลี้ยงอยู่นั้น สามารถย้าย
กล้าลงถาดหลุมได้เลย วัสดุที่ย้ายกล้าใช้วัสดุปลูกเดิมคือ พีทมอสหรือทรายขุยมะพร้าว และปุ๋ยหมัก อัตราส่วน 2:2:1

ลิขสิทธิ์ของมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช