Page 59 - ระบบสำนักงานอัตโนมัติและพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
P. 59
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับพ าณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ 8-57
1. เขตการค า้ เสรีกบั ก ารค ้าระหวา่ งประเทศ
เขตก ารค ้าเสรี (Free Trade Area: FTA) หรือข ้อตกลงเขตก ารค้าเสรี (Free Trade Agreement: FTA)
เป็นความตกลงระหว่าง 2 ประเทศขึ้นไป โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อจะลดอุปสรรคทางการค้าระหว่างกันให้เหลือน้อย
ที่สุดเพื่อให้เกิดการค้าเสรีระหว่างกัน และปัจจุบันประเทศต่างๆ ได้ขยายขอบเขตของ FTA ให้ครอบคลุมการค้า
ด้านบริการ อาทิ บริการท่องเที่ยว การร ักษา พยาบาล การส ื่อสาร การขนส่ง ฯลฯ พร้อมกับค วามร่วมม ือในด้านต่างๆ
เช่น การล งทุน การค ุ้มครองท รัพย์สินท างป ัญญา และก ารอำนวยค วามส ะดวกท างการค ้าด้วย โดย FTA ฉบับแรก
ที่ประเทศไทยจ ัดทำค ือ ข้อตกลงเขตก ารค้าเสรีอาเซียน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) หรืออ าฟตา ซึ่งม ีผ ล
บังคับใช้ม าต ั้งแต่ป ี พ.ศ. 2535
ข้อก ำหนดเบื้องต ้นท ี่ค วรมีส ำหรับการส ร้างเขตก ารค ้าเสรี มีด ังนี้
1) กำหนดก รอบค วามตกลงทางการค ้าร ่วมกันก ว้าง (comprehensive) เพื่อให้ได้รับป ระโยชน์ทั้งส องฝ่าย
การเจรจาท ำกรอบค วามตกลงควรครอบคลุมเศรษฐกิจท ุกสาขา และเปิดเสรีทางการค้า ทั้งด้าน สินค้า บริการ และ
เงินทุน
2) กำหนดเงื่อนไขทางการค้าให้สัมพันธ์กับกฎขององค์การการค้าโลก (WTO) ที่มีการเปิดเสรีทางการค้า
ครอบคลุมในด้านส ินค้าแ ละบริการ และกฎดังก ล่าวมีค วามโปร่งใส
3) กำหนดแลกเปลี่ยนผลประโยชน์ตอบแทนซึ่งกันและกัน เช่น กรอบความตกลงในการใช้ทรัพยากร
ร่วมกัน การพัฒนาสินค้าแ ละผลิตภัณฑ์ร ่วมกัน
4) กำหนดก ลไกแ ละม าตรการป อ้ งกนั ผ ลกร ะท บต อ่ อ ตุ สาหกรรมภ ายในก ลุม่ เศรษฐกจิ โดยย ดึ ห ลกั ก ฎเกณฑ์
ของ WTO เป็นพื้นฐาน
นอกจากนี้ องค์กรธุรกิจควรมีการเตรียมความพร้อมให้สามารถรองรับผลกระทบจากเขตการค้าเสรี
เพื่อใหอ้ งค์กรส ามารถด ำรงก ารด ำเนินธ ุรกิจข องอ งค์กรไดอ้ ย่างต ่อเนื่อง ได้แก่ การพ ัฒนาบ ุคลากร การพ ัฒนาแ ละว ิจัย
ผลติ ภัณฑ์ การผ ลิตส นิ ค้าใหไ้ดต้ ามม าตรฐานส ากล การส รา้ งเครื่องหมายการค้าใหเ้ปน็ ท ีย่ อมรบั ในต ลาด และป รบั ปรงุ
การบริหารองค์กรให้สอดคล้องก ับการเปลี่ยนแปลงรูปแบบธ ุรกิจและนวัตกรรมทางการค ้า
รูปแบบเขตการค้าเสรี แบ่งเป็น 2 รูปแบบใหญ่ๆ คือ สหภาพศุลกากร และพันธมิตรทางเศรษฐกิจ
มีร ายล ะเอียดดังนี้
1) สหภาพศ ลุ กากร เป็นการร วมต ัวท างเศรษฐกิจในล ักษณะต ลาดร ่วมร ะหวา่ งป ระเทศภ าคี ไม่มกี ำแพงภ าษี
มาเกี่ยวข้อง และใช้อัตราภาษีศุลกากรอัตราเดียวกันกับทุกประเทศที่ไม่ได้เป็นสมาชิก ในรูปแบบนี้ที่มีชื่อเสียงคือ
สหภาพย ุโรป (Europe Union: EU)
2) พนั ธมติ รท างเศรษฐกจิ เป็นการร ่วมม ือท างเศรษฐกิจท ี่ค รอบคลุมถ ึงก ารค ้า สินค้า บริการ และก ารล งทุน
ความร ่วมม ือท างเศรษฐกิจส ามารถอ ยู่ในร ูปร ะหว่างป ระเทศกับป ระเทศ หรือก ลุ่มเศรษฐกิจก ับป ระเทศนอกก ลุ่ม หรือ
ระหว่างกลุ่มเศรษฐกิจก ับก ลุ่มเศรษฐกิจ
นอกจากนี้ ยังมีการจัดตั้งเขตการค้าเสรีในโลกที่สำคัญและมีชื่อเสียง คือ เขตการค้าเสรีอาเซียน (AFTA)
เขตก ารค้าเสรีอเมริกาเหนือ (NAFTA) และสหภาพย ุโรป
ปัจจุบัน ประเทศไทยร่วมอยู่ในเขตการค้าเสรีกับ 8 ประเทศ ได้แก่ จีน นิวซีแลนด์ บาห์เรน ญี่ปุ่น เปรู
สหรัฐอเมริกา อินเดีย และออสเตรเลีย และกับ 1 กลุ่มเศรษฐกิจ BIMST-EC โดยเหตุผลส ำคัญเพื่อรักษาส ถานภาพ
และศ ักยภาพในก ารส ่งอ อกข องไทย โดยก ารข ยายโอกาสในก ารส ่งอ อก และเพิ่มค วามส ามารถในก ารแ ข่งขันด้านร าคา
ของส ินค้าไทยท ั้งในต ลาดส ำคัญในป ัจจุบัน (เช่น สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น อาเซียน) และต ลาดใหม่ๆ ที่ม ีศ ักยภาพ (เช่น จีน
อินเดีย ออสเตรเลีย BIMST-EC) นอกจากน ี้ ไทยย ังจ ัดท ำ FTA กับป ระเทศท ีจ่ ะเป็นป ระตกู ารค ้าส ูภ่ ูมิภาค (gateway)
ลขิ สทิ ธขิ์ องมหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช
