Page 13 - การเมืองการปกครองไทย หน่วยที่ 5
P. 13
โครงสร้าง และสถาบันการเมืองการปกครองของไทย 5-3
2. โครงสร้าง และส ถาบันทางการเมืองการปกครองของไทยยุคก่อน พ.ศ. 2475 มีล ักษณะ
ส�ำ คญั ต ามจ ารตี ป ระเพณี หรอื ค า่ น ยิ ม ความค ดิ ความเชือ่ และว ฒั นธรรมท างการเมอื ง ซึง่
ได้ร ับอ ิทธิพลจ ากส ภาพแ วดล้อมท ั้งทางเศรษฐกิจ การเมือง สังคมแ ละว ัฒนธรรมภ ายใน
สังคม และท ีเ่กิดจ ากอ ิทธิพลข องอ าณาจักรใกลเ้คียง รวมท ั้งอ ิทธิพลข องพ ุทธศ าสนา และ
ศาสนาพราหมณ์จากอินเดีย ที่ผ่านมาทางอาณาจักรขอม โครงสร้างทางการเมืองและ
สถาบันทางการเมืองการปกครองแบบรวมอำ�นาจเข้าสู่ศูนย์กลาง และเน้นความสำ�คัญที่
ชนชัน้ น �ำ ทางก ารเมอื ง ทัง้ ร ปู แ บบม นษุ ยร าชาม าจ นถงึ เทวร าชา จนก ระทัง่ ย คุ จ กั รวรรดนิ ยิ ม
ทีป่ ระเทศม หาอำ�นาจต ะวันต กเข้าม าแ ย่งช ิงห าต ลาดก ารค ้าแ ละอ าณานิคม โครงสร้าง และ
สถาบันทางการเมืองการปกครองจึงเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่โดยสร้างให้ทันสมัย
แบบต ะวันต ก และร วมศ ูนย์อำ�นาจเข้าสู่สถาบันพ ระมหาก ษัตริย์
ในยุคหลังเปลี่ยนแปลงการเมืองการปกครอง พ.ศ. 2475 จนถึง พ.ศ. 2554
โครงสร้างทางการเมืองการปกครองของไทย ได้มีการเปลี่ยนแปลงให้มีความทันสมัย
และน ำ�เอาแ บบอย่างของประเทศตะวันตกม าประยุกต์ใช้อ ีก แต่เงื่อนไขความขัดแย้งแ ละ
การแ ย่งช ิงอ ำ�นาจก ันในก ลุ่มช นชั้นน ำ�หลายก ลุ่ม โดยเฉพาะอ ย่างย ิ่ง คือ ผู้นำ�คณะร าษฎร
และผ ู้นำ�ทหารบ ก ได้น ำ�ไปส ูก่ ารเปลี่ยนแปลงร ัฐธรรมนูญห ลายค รั้ง และส ่งผ ลให้เกิดก าร
เปลี่ยนแปลงโครงสร้าง และส ถาบันท างการเมืองก ารป กครองไปส ู่ล ักษณะส ำ�คัญ 3 อย่าง
คือ เผด็จการ ประชาธิปไตย และก ึ่งป ระชาธิปไตย
ในยุคปฏิรูปการเมืองรัฐธรรมนูญแ ห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 ได้ก ลายเป็น
กลไกสำ�คัญในการกำ�หนดโครงสร้าง และสถาบันทางการเมืองการปกครองที่มีความ
ทันสมัย ก้าวหน้า และเกิดความซับซ้อน หลากหลายมากกว่าทุกยุคสมัยที่ผ่านมา แต่
ปัญหาค วามข ัดแ ย้งแ ละก ารแ ย่งช ิงอ ำ�นาจท างการเมืองข องก ลุ่มช นชั้นน ำ�หลายก ลุ่ม และ
มีพ ลังมวลชนเข้าม ามีส ่วนร่วมด ้วย ก็นำ�ไปสู่ก ารรัฐประหารของผ ู้นำ�ทหารแ ละข้าราชการ
อีกครั้ง ใน พ.ศ. 2549 รัฐธรรมนูญฯ ชั่วคราว พ.ศ. 2549 ได้กำ�หนดให้มีการจัดทำ�
รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ที่ยึดถือเอาห ลักการข องฉ บับ พ.ศ. 2540 มาใช้กำ�หนดโครงสร้าง
และส ถาบนั ท างการเมอื งก ารป กครองท �ำ ใหโ้ ครงสรา้ งภ ายใตร้ ฐั ธรรมนญู แ หง่ ร าชอ าณาจกั ร
ไทย พ.ศ. 2550 คล้ายคลึงกับฉบับ พ.ศ. 2540
