Page 53 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 53
ความรู้ด้านเศรษฐศาสตร์และธรุ กจิ 6-43
เร่ืองที่ 6.3.3
วิวัฒนาการทางธุรกิจของประเทศไทย
ในช่วงรัฐบาลจอมพลสฤษด์ิ ธนะรัชต์ ตง้ั แต่ พ.ศ. 2500 เป็นต้นมา โดยรฐั บาลสหรัฐอเมรกิ าที่
สามารถสถาปนาอำ� นาจน�ำในการเมืองโลกหลงั สงครามโลกครง้ั ท่ี 2 ตอ้ งการเข้ามาปรับเปลี่ยนโครงสรา้ ง
เศรษฐกจิ ผา่ นความชว่ ยเหลอื จากธนาคารโลกเปน็ สำ� คญั รฐั บาลไทยขายบรษิ ทั และรฐั วสิ าหกจิ ทไี่ มเ่ กยี่ วกบั
สาธารณูปโภคให้เอกชน และตั้งหน่วยงานท่ีเป็นพ้ืนฐานส�ำคัญของความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ เช่น
ส�ำนักงบประมาณ สภาพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ คณะกรรมการสง่ เสริมการลงทนุ เป็นต้น ในปี
พ.ศ. 2503 และเรมิ่ ใช้แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแห่งชาติ ตั้งแตป่ ี พ.ศ. 2504 เปน็ ตน้ มา ระดมทนุ
จากตา่ งประเทศ โดยใหส้ ทิ ธปิ ระโยชนต์ า่ งๆ เชน่ ยกเวน้ ภาษกี ำ� ไรและตง้ั กำ� แพงภาษสี ำ� หรบั สนิ คา้ ทไ่ี ดร้ บั
การส่งเสรมิ รัฐบาลยงั ลงทนุ สรา้ งระบบขนส่ง คมนาคม ไฟฟ้า เขอื่ น และสาธารณปู การตา่ งๆ ซ่งึ คลา้ ย
กับสมัยรัชกาลท่ี 5 ทีร่ ฐั เคยน�ำรายได้จากเศรษฐกจิ ดา้ นขา้ วมาใช้จา่ ยในการปฏริ ูปสงั คม การลงทนุ สรา้ ง
สาธารณปู โภคของรัฐในยคุ น้ี ก็อาศยั รายไดจ้ ากการส่งออกสินคา้ เกษตรกรรมมาใชเ้ พ่ือการนีเ้ ช่นกนั
ระหวา่ ง พ.ศ. 2503-2525 เศรษฐกจิ ไทยมกี ารสง่ ออกสินค้าเกษตร และการไหลเข้าของเงนิ ทนุ
เงนิ ชว่ ยเหลอื จากตา่ งประเทศ สว่ นภาคอตุ สาหกรรมในชว่ งแรกยงั เนน้ การผลติ เพอื่ ทดแทนการนำ� เขา้ เปน็
หลัก ในปี พ.ศ. 2510 เร่ิมเปลีย่ นทิศทางมาเปน็ การผลิตเพ่ือสง่ ออก เงนิ จากต่างประเทศไหลเข้ามาสอง
ส่วน ส่วนหน่ึงเป็นเงินช่วยเหลือทางทหารของสหรัฐอเมริกา อีกส่วนเป็นเงินลงทุนของธุรกิจท่ีเข้ามาเพ่ือ
ผลิตสินค้าขายในประเทศ ภายใต้สิทธิพิเศษต่างๆ ท่ีรัฐบาลจูงใจ และบางกรณีก็ใช้ไทยเป็นแหล่งถ่ายเท
เครอ่ื งจกั รทล่ี า้ สมยั จากประเทศแม่ เพอ่ื การผลติ ทมี่ ตี น้ ทนุ แรงงานตำ่� และไมต่ อ้ งแขง่ ขนั กบั ตลาดโลก ระยะ
แรกสหรัฐอเมริกาได้เข้ามาลงทุนในไทยเป็นอันดับหนึ่ง ต่อมาเศรษฐกิจสหรัฐฯ อ่อนแอลงเพราะเสียหาย
อยา่ งหนกั ในสงครามตวั แทน โดยเฉพาะสงครามเวยี ดนาม ญป่ี นุ่ มคี วามเขม้ แขง็ ทางเศรษฐกจิ มากขนึ้ กลาย
เป็นคูค่ ้าท่ีส�ำคัญของไทยแทน
การขยายตวั ของภาคธรุ กจิ เอกชนทำ� ใหจ้ ำ� นวนคนชนั้ กลางและแรงงานเพม่ิ ขนึ้ กลมุ่ ธนาคารพาณชิ ย์
ไดผ้ ลกั ดนั ใหร้ ฐั ออกพระราชบญั ญตั ธิ นาคารพาณชิ ยใ์ นปี พ.ศ. 2505 หา้ มกอ่ ตง้ั ธนาคารใหม่ และหา้ มเปดิ
สาขาธนาคารตา่ งประเทศเพมิ่ ขน้ึ ธนาคารพาณชิ ยไ์ ทยทม่ี อี ยู่ 15 แหง่ จงึ ดำ� เนนิ กจิ การในลกั ษณะผกู ขาด
เรอื่ ยมาจนถงึ ปจั จบุ นั สว่ นเครอื ขา่ ยธรุ กจิ อปุ ถมั ภอ์ นื่ ๆ ของคณะทหารขยายตวั ตอ่ เนอื่ งมาจนเกดิ เหตกุ ารณ์
14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 การเรียกร้องประชาธิปไตยและรัฐธรรมนูญของนักเรียน นิสิต นักศึกษา และ
ประชาชน ไดท้ ำ� ใหจ้ อมพลถนอมสน้ิ อำ� นาจลง เครอื ขา่ ยธรุ กจิ ทม่ี ที หารอปุ ถมั ภค์ อ่ ยๆ หมดบทบาทไป เปดิ
ทางให้ธรุ กจิ ขนาดเลก็ และขนาดกลางมีโอกาสเติบโตมากข้ึน ส�ำหรบั ธุรกิจธนาคารการเป็นอสิ ระจากคณะ
ทหารกลับทำ� ใหส้ ามารถสะสมความม่ังคง่ั และขยายบทบาทเพ่ิมเพราะคลอ่ งตวั มากขน้ึ
การขน้ึ คา่ เงนิ ของญปี่ นุ่ ทำ� ใหญ้ ป่ี นุ่ ไมส่ ามารถผลติ สนิ คา้ ในประเทศและทำ� ราคาทแ่ี ขง่ ขนั ในตลาดโลก
ได้ จงึ ตอ้ งยา้ ยฐานการผลิตมายงั ประเทศอน่ื ๆ ในภูมิภาคเอเชียเพ่ือลดตน้ ทุนในการผลติ ซึ่งประเทศไทย
