Page 75 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์

ความรู้ด้านเศรษฐศาสตร์และธรุ กจิ 6-65
Arrangements : PTA) หรอื ASEAN PTA ซงึ่ เปน็ การใหส้ ทิ ธพิ เิ ศษโดยสมคั รใจ และแลกเปลยี่ นสนิ คา้
กบั สินคา้ สิทธิพเิ ศษส่วนใหญเ่ ปน็ การลดภาษีศุลกากรขาเข้า และการผกู พนั อตั ราอากรขาเข้า ณ อัตราท่ี
เรียกเก็บอยู่ หลังจากนั้นก็มีโครงการความร่วมมือต่างๆ ตามมา โดยเฉพาะด้านอุตสาหกรรมมีถึง 4
โครงการ ได้แก่ โครงการอุตสาหกรรมอาเซียน (ASEAN Industrial Project: AIP) ในปี พ.ศ. 2523
โครงการแบง่ ผลติ ทางอตุ สาหกรรมอาเซยี น (ASEAN Industrial Complementation: AIC) ในปี พ.ศ.
2524 โครงการรว่ มลงทนุ ดา้ นอตุ สาหกรรมของอาเซียน (ASEAN Industrial Joint Ventures: AIJV)
ในปี พ.ศ. 2526 และโครงการแบง่ ผลติ ชน้ิ สว่ นยานยนต์ (Brand-to-Brand Complementation: BBC)
ในปี พ.ศ. 2532

จนกระทง่ั ปี พ.ศ. 2533 องคป์ ระกอบส�ำคญั ของเขตการคา้ เสรอี าเซยี นหรอื อาฟตา (AFTA) เรม่ิ
ปรากฏใหเ้ หน็ เปน็ ครงั้ แรก เมอื่ รฐั มนตรเี ศรษฐกจิ อาเซยี นไดต้ กลงใชอ้ ตั ราภาษพี เิ ศษทเี่ ทา่ กนั สำ� หรบั สนิ คา้
อุตสาหกรรมบางชนิด รวมท้ังซีเมนต์ ปุ๋ย และเย่ือกระดาษ โครงการความร่วมมือทางเศรษฐกิจเกือบ
ท้ังหมดของอาเซียนก่อนการจัดตั้งอาฟตาไม่ประสบความส�ำเร็จเท่าท่ีควร ซึ่งอาจเกิดจากปัจจัย ดังนี้
สมาชิกอาเซียนไมม่ ีความสมั พนั ธ์ใกล้ชิด ทั้งด้านการเมอื งและเศรษฐกจิ แมจ้ ะอยู่ในภมู ิภาคเดียวกนั การ
รวมตัวเกิดจากการคุกคามความม่ันคงจากภายนอก มิใช่จากส�ำนึกแห่งความเป็นภูมิภาคเดียวกัน แต่ละ
ประเทศอยรู่ ะหวา่ งการพัฒนาอุตสาหกรรมภายในประเทศ

อาเซียนได้พยายามเปิดเสรีทางการค้าระหว่างกัน โดยใช้อัตราภาษีพิเศษที่เท่ากัน (Common
Effective Preferential Tariff: CEPT) ส�ำหรับสินค้าของอาเซียน ท่ีประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งท่ี 4
เมอ่ื เดอื นมกราคม พ.ศ. 2535 ณ ประเทศ สงิ คโปร์ จงึ ไดม้ มี ตเิ หน็ ชอบขอ้ เสนอของไทย โดยนายกรฐั มนตรี
นายอานันท์ ปนั ยารชนุ ในการเร่ิมจัดตงั้ เขตการค้าเสรอี าเซยี น (ASEAN Free Trade Area: AFTA)
ตามกรอบความตกลงแมบ่ ทวา่ ดว้ ยการขยายความรว่ มมอื ทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี น (Framework Agree-
ment on Enhancing ASEAN Economic Cooperation) และความตกลงวา่ ดว้ ยการใชอ้ ตั ราภาษพี เิ ศษ
ที่เท่ากันส�ำหรับเขตการคา้ เสรอี าเซียน [Agreement on the Common Effective Preferential Tariff
(CEPT) Scheme for the ASEAN Free Trade Area (AFTA)]

ประเทศสมาชิกอาเซียนซ่ึงได้ร่วมก่อตั้งอาฟตาขึ้นในขณะนั้น มีเพียง 6 ประเทศ ได้แก่ บรูไน
ดารสุ ซาลาม อินโดนเี ซยี มาเลเซยี ฟลิ ิปปนิ ส์ สิงคโปร์ และไทย ต่อมาภายหลังอาเซยี นไดข้ ยายจำ� นวน
สมาชกิ เป็น 10 ประเทศ โดยเวียดนามเขา้ เป็นสมาชกิ อาเซียนลำ� ดับที่ 7 ในปี พ.ศ. 2538 ลาวและพมา่
เปน็ สมาชกิ ลำ� ดบั ท่ี 8 และ 9 ในปี พ.ศ. 2540 และกมั พชู าเปน็ สมาชกิ ลำ� ดบั ที่ 10 ในปี พ.ศ. 2542 อาเซยี น
จงึ เป็นกลุม่ เศรษฐกจิ ที่มีขนาดใหญ่กลุ่มหนึง่ ของโลก มปี ระชากรรวมกนั กวา่ 500 ลา้ นคน

ความรว่ มมือทางเศรษฐกิจอนื่ ๆ ของอาเซียน อาทิ ในปี พ.ศ. 2538 มีการเรง่ รัดขอ้ ตกลงอาฟตา
โดยขยายรายการสินค้าที่จะลดภาษีเหลือร้อยละ 0-5 ในปี พ.ศ. 2543 และให้มีรายการที่ลดภาษีเหลือ
ร้อยละ 0 ให้มากที่สุด และให้เริ่มเปิดการเจรจาเพื่อเปิดเสรีบริการ ให้พิจารณาการจัดต้ังเขตการลงทุน
อาเซียน และใหม้ โี ครงการความร่วมมือด้านอุตสาหกรรม เพอ่ื เสรมิ สรา้ งอุตสาหกรรมทใ่ี ช้เทคโนโลยีเปน็
พ้ืนฐานและสร้างมูลค่าเพ่ิม การขยายความร่วมมือทางเศรษฐกิจในเชิงกว้างของอาเซียนอ่ืนๆ นอกจาก
อาฟตา เชน่