Page 73 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 73
ความรู้ด้านเศรษฐศาสตร์และธุรกิจ 6-63
8. ปัจจยั ท่เี กีย่ วกบั ระเบียบขอ้ บงั คับขององค์กร
9. ปฏิสมั พนั ธ์กบั ภายนอก
เรื่องท่ี 6.4.4
การบริหารธุรกิจข้ามชาติ
ปจั จบุ นั การดำ� เนนิ ธรุ กจิ การคา้ จะเปน็ ลกั ษณะทชี่ าวตา่ งชาตเิ ขา้ มาลงทนุ ในธรุ กจิ การคา้ เชงิ รกุ ใน
จ�ำนวนสัดส่วนที่สูงขึ้น โดยเฉพาะธุรกิจการค้าปลีกมีอัตราการขยายตัวสูงขึ้นมาก ผู้ถือหุ้นส่วนใหญ่เป็น
ชาวต่างชาติ เช่น เทสโก้-โลตัส ทีม่ ีผถู้ ือหุน้ ใหญเ่ ปน็ กลุ่ม TESCO บกิ๊ ซซี เู ปอรเ์ ซน็ เตอร์ มผี ถู้ ือหุน้ ใหญ่
จากประเทศฝรง่ั เศส หา้ งแมค็ โคร มผี ถู้ อื หนุ้ ใหญเ่ ปน็ กลมุ่ จากประเทศเนเธอรแ์ ลนด์ เปน็ ตน้ การขยายตวั
ของระบบทุนนิยม และการค้าเสรีเป็นตัวช่วยสนับสนุนท�ำให้การแพร่ขยายของบรรษัทข้ามชาติ และการ
ติดต่อสัมพันธ์กันในยุคปัจจุบันสามารถท�ำได้สะดวกและรวดเร็วขึ้นโดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ หรือ
เทคโนโลยีการส่ือสาร ส่งผลให้บรรษัทข้ามชาติแสดงบทบาทการรุกทางธุรกิจระหว่างประเทศมากยิ่งข้ึน
รายไดร้ วมต่อปีของบรรษัทข้ามชาตชิ น้ั น�ำระดับโลกจ�ำนวนมาก ไมว่ า่ จะเปน็ บรรษัท เจนเนอรลั มอเตอรส์ ์
โตโยต้า เอ็กซ์ซอน รอยัลดัช เชลล์ ฯลฯ บรรษัทข้ามชาติเหล่านี้ล้วนมีรายได้ประจ�ำปีปริมาณมหาศาล
มากกว่า 100,000 ล้านเหรียญสหรัฐ ซ่ึงเป็นปริมาณท่ีมากกว่าผลิตภัณฑ์รายได้ประชาชาติ (Gross
National Product) ของหลายประเทศ
บรรษทั ขา้ มชาติ หรอื บรษิ ัทขา้ มชาติ (Multinational Company) คือ บริษัทท่มี ฐี านการผลติ
หรือการลงทุนโดยตรงอยู่ในต่างประเทศอย่างน้อยหนึ่งประเทศและครอบคลุมกิจการระดับโลก ตัวอย่าง
บรษิ ทั ประเภทนี้ อาทิ บรษิ ัทนำ�้ มนั เอสโซ่ (Esso) หรอื เอ็กซอน (Exxon) ของสหรฐั อเมริกา บริษัทข้าม
ชาติได้เพ่ิมข้ึนอย่างรวดเร็วในช่วงครึ่งหลังของศตวรรษท่ี 20 และมีผลต่อเศรษฐกิจของประเทศที่บริษัท
ขา้ มชาตนิ น้ั ๆ เขา้ ไปดำ� เนนิ กจิ การโดยเฉพาะการจา้ งงาน การเจรญิ เตบิ โตของเศรษฐกจิ ในประเทศนนั้ ใน
แงล่ บของบรษิ ทั ขา้ มชาตมิ กี ารใชท้ รพั ยากรธรรมชาตอิ ยา่ งมากของบรษิ ทั ขา้ มชาตซิ งึ่ เปน็ ตน้ ทนุ ของประเทศ
ในระยะยาว
บรรษทั ขา้ มชาตมิ ีการปรบั เปลยี่ นการขยายตัวในเชิงรกุ ในช่วง ค.ศ. 1960 และ 1970 การลงทนุ
ของบรรษัทข้ามชาติในประเทศเจ้าบ้านมีลักษณะเป็นเพียงการจัดตั้งสาขาบรรษัทเพ่ือผลิตสินค้าซึ่งมี
ลกั ษณะเหมอื นสนิ คา้ ทผ่ี ลติ ในประเทศทกุ ประการ แตย่ ทุ ธศาสตรก์ ารผลติ ในยคุ โลกาภวิ ตั นต์ อ้ งเปลยี่ นแปลง
ไปโดยการลงทุนในต่างชาติของบรรษัทข้ามชาติ ด้วยมุ่งหวังที่จะเสริมสร้างศักยภาพในภาวะการแข่งขัน
และเพ่ือลดต้นทุนการผลิต โดยเน้นให้โรงงานในแต่ละประเทศผลิตช้ินส่วนวัตถุดิบท่ีไม่ต้องใช้เทคโนโลยี
ขั้นสูง เช่น การผลิตชิ้นส่วนคอมพิวเตอร์ของบริษัทไอบีเอ็มพบว่า 3 ใน 4 ของช้ินส่วนคอมพิวเตอร์ถูก
