Page 68 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 68
6-58 ความรทู้ างสงั คมศาสตร์และเทคโนโลยีส�ำ หรบั นกั นเิ ทศศาสตร์
เรื่องท่ี 6.4.3
การบริหารจัดการวิสาหกิจชุมชนขนาดกลางและขนาดย่อม (SME)
1. วิสาหกิจชุมชน
วสิ าหกจิ หรอื Enterprise หมายถงึ สถานประกอบการหรอื กลมุ่ สถานประกอบการทด่ี ำ� เนนิ กจิ กรรม
ทางเศรษฐกิจตั้งแต่หน่ึงประเภทข้ึนไปในสถานที่แห่งใดแห่งหนึ่งหรือหลายแห่ง โดยท่ีการจัดรูปองค์การ
และการท�ำบันทึกหลักฐานการปฏิบัติงาน ซ่ึงก็คือการท�ำบัญชีและงบดุลของธุรกิจไม่สามารถแยกราย
ละเอยี ดแตล่ ะสถานประกอบการได้ ดว้ ยเหตดุ งั นวี้ สิ าหกจิ จงึ กวา้ งกวา่ สถานประกอบการ เพราะอาจหมายถงึ
สถานประกอบการหนึ่งแห่ง หรอื กลุ่มสถานประกอบการหลายๆ แห่งรวมกันก็ได้ ดังน้ัน ความหมายของ
วสิ าหกจิ ชมุ ชนตามพระราชบัญญัติสง่ เสรมิ วิสาหกจิ ชมุ ชน พ.ศ. 2548 “วิสาหกิจชุมชน” หมายถึงกจิ การ
ของชุมชนเกี่ยวกบั การผลติ สนิ ค้าการใหบ้ ริการหรอื การอืน่ ๆ ทดี่ �ำเนินการโดยคณะบคุ คลทม่ี ีความผกู พนั
มีวิถีชีวิตร่วมกัน และรวมตัวกันประกอบกิจการดังกล่าว ไม่ว่าจะเป็นนิติบุคคลเพื่อสร้างรายได้และเพ่ือ
พ่ึงพาตนเองของครอบครัวและชุมชน โดยอาศัยแนวคิดหลักการธุรกิจชุมชน คือ (สมพันธ์ เตชะอธิก,
2543)
1. ผลประโยชน์เป็นขององคก์ รชาวบา้ นและชมุ ชนและระหว่างชุมชน
2. ชมุ ชนเป็นเจา้ ของและบริหารกิจการในสดั ส่วนท่ีมากกวา่ คนอน่ื
3. ตอ้ งสง่ เสรมิ สนิ คา้ และบรกิ ารทคี่ ำ� นงึ ถงึ ความปลอดภยั ของการบรโิ ภคและไมท่ ำ� ลายสง่ิ แวดลอ้ ม
4. ตอ้ งสรา้ งกระบวนการเรยี นรใู้ หก้ ับชมุ ชนและผบู้ รโิ ภคอยา่ งตอ่ เนื่อง
5. ตอ้ งคำ� นงึ ถึงการจดั สวสั ดิการและคุ้มครองแรงงานอยา่ งเป็นธรรม
6. ตอ้ งสง่ เสริมการคา้ ทเ่ี ปน็ ธรรม
องค์ประกอบส�ำคัญของวิสาหกิจชุมชน คือ ชุมชนเป็นเจ้าของและผู้ด�ำเนินการ ผลผลิตมาจาก
กระบวนการในชุมชน ริเร่ิมสร้างสรรค์เป็นนวัตกรรมของชุมชน มีฐานภูมิปัญญาท้องถิ่นผสมผสานกับ
ภูมิปัญญาสากล มีการด�ำเนินการแบบบูรณาการเช่ือมโยงกิจกรรมต่างๆ อย่างเป็นระบบ มีกระบวน
การการเรยี นรเู้ ปน็ หัวใจ และมีการพง่ึ พาตนเองเป็นเป้าหมาย
ตลาดและผลิตภัณฑ์ของวิสาหกิจชุมชน ในระบบวิสาหกิจชุมชนถือว่าตลาดอาจแบ่งได้เป็น 2
ตลาดใหญค่ อื (1) ตลาดในทอ้ งถนิ่ ไดแ้ ก่ ตลาดในหมบู่ า้ นระหวา่ งหมบู่ า้ นเครอื ขา่ ยชมุ ชน ตลาดนเ้ี รยี กวา่
ตลาดเพยี งพอ (2) ตลาดทวั่ ไปทเ่ี รียกว่า ตลาดบรโิ ภค อย่างไรกด็ ีควรจะมีตลาดที่ 3 คอื “ตลาดผูกพัน”
ตลาดนจ้ี ะตอ้ งเกดิ จากความรว่ มมอื ของหนว่ ยงาน องคก์ ร สถาบนั ประชาสงั คมทจ่ี ะสนบั สนนุ วสิ าหกจิ ชมุ ชน
โดยการตกลงที่จะซื้อผลิตภัณฑ์จากชุมชนหน่ึง ต�ำบลหนึ่ง หรือเครือข่ายหน่ึงปีละจ�ำนวนหนึ่ง เช่น
รฐั วสิ าหกจิ แหง่ หนงึ่ ลงนามซอื้ ผา้ ฝา้ ยทอเองยอ้ มสธี รรมชาตจิ ากกลมุ่ แมบ่ า้ นของตำ� บลหนง่ึ จำ� นวน 10,000
เมตรตอ่ ปี เพอื่ นำ� ไปใหพ้ นกั งานตดั ชดุ ไทยใสท่ กุ วนั ศกุ ร์ หรอื โรงพยาบาลแหง่ หนง่ึ ตกลงซอื้ ขา้ วกลอ้ งกลมุ่
เกษตรกรแหง่ หนง่ึ ปลี ะ 10 ตันเพ่ือให้คนไข้รบั ประทาน เปน็ ตน้
