Page 18 - การบริหารงานภาพยนตร์
P. 18
12-6 การบริหารงานภาพยนตร์
เรื่องท่ี 12.1.1
ความหมายของภาพยนตร์นอกกระแส
ท่ามกลางกระแสความต่ืนตัวในภาพยนตร์แนวใหม่ ข้อมูลต่างๆ เกี่ยวกับผู้ก�ำกับ ผู้แสดง
คนเขียนบท คะแนนการรีวิว การตีความเน้ือเรื่อง ภาพยนตร์ชนโรง ฯลฯ ถูกน�ำมาพูดถึงอย่างมากมาย
แต่อย่างหนึ่งที่หายไปจากการพูดคุยเหล่าน้ัน คือ ภาพยนตร์นอกกระแส คืออะไร นอกกระแสของอะไร
และภาพยนตร์นอกกระแสเกิดขึ้นมาได้อย่างไร พวกเขาเอาเงินจากไปมาสร้างหนัง แล้วไม่ได้ก�ำไรจะอยู่
ได้อยา่ งไร
ภาพยนตรน์ อกกระแส หรอื independent film/indy film บางครงั้ เรยี กวา่ หนงั อนิ ด้ี หนงั อารต์
หนังอิสระ หนังทุนตํ่า หนังที่ดูไม่รู้เร่ือง ฯลฯ แต่ไม่ว่าจะเรียกอย่างไรนั้นทุกค�ำเรียกล้วนแล้วแต่มี
ความหมายเหมอื นกนั นน่ั กค็ อื ภาพยนตรท์ ม่ี กี ารสรา้ งหรอื การท�ำงานอยนู่ อกระบบ ซงึ่ อาจจะเกดิ คำ� ถาม
ตามมาว่า แล้วนั่นคือระบบอะไร ค�ำตอบก็คือ ระบบสตูดิโอ (studio system) ท่ีเน้นสร้างภาพยนตร์
กระแสหลกั (mianstream movies) และมีการท�ำงานอยพู่ ้นื ฐานอยบู่ นการดำ� เนนิ ธรุ กจิ ภาพยนตร์ ท่ีมกั
จะมีองค์ประกอบหลกั ๆ อย่าง การวางกลยทุ ธท์ างธรุ กิจ การผลิตแบบอุตสาหกรรม เงินทนุ หมนุ เวียนสงู
ดาราดัง ทีมงานมีชื่อ มีรูปแบบโครงสร้างการส่ังการขององค์กรอย่างชัดเจน โดยมีผู้อ�ำนวยการบริหาร
(executive producer หรือ studio executive) เป็นผู้ให้ทนุ ในการสร้างภาพยนตรแ์ ละมอี �ำนาจในการ
ตดั สนิ ใจสงู สดุ มกี ารโหมโฆษณาประชาสมั พนั ธ์ (ทบ่ี างครงั้ อาจจะมากกวา่ งบสรา้ งหนงั เสยี ดว้ ยซาํ้ ) มสี ว่ น
แบง่ ทางการตลาด และทส่ี ำ� คญั “แสวงหากำ� ไร” ยกตวั อยา่ งงา่ ยๆ ใหเ้ หน็ ภาพ กค็ อื การทำ� งานของระบบ
ของคา่ ยหนงั นนั่ เอง เชน่ บรษิ ทั สหมงคลฟลิ ม์ อนิ เตอรเ์ นชน่ั แนล จำ� กดั และบรษิ ทั จเี อม็ เอม็ ไท หบั จำ� กดั
(GTH) ของประเทศไทย และ Universal, 20th Century Fox และ The Walt Disney Studio ของ
ทาง Hollywood เป็นตน้
ดังน้ัน ภาพยนตร์นอกกระแส ก็คือภาพยนตร์ท่ีสร้างโดยนักสร้างหนังอิสระ (ผู้ไร้สังกัดและ
ปราศจากอทิ ธิพลของบรษิ ทั ภาพยนตร์) ซึ่งเป็นทมี งานกลุ่มเล็กๆ ทเ่ี กิดจากการรวมตวั ของผ้มู ีแนวคิดใน
การท�ำภาพยนตร์ไปในทิศทางเดียวกัน บ้างก็เป็นเพื่อนเป็นฝูงกัน บ้างก็เป็นผู้สร้างภาพยนตร์ในกระแส
หลักท่ีอยากผลิตงานทมี่ คี วามเปน็ สว่ นตวั ก็มี โดยหน่ึงคนอาจจะท�ำมากกวา่ หนึ่งหนา้ ที่ เช่น เขยี นบทเอง
ก�ำกับเอง เป็นต้น ภาพยนตร์เหล่าน้ีมักจะจัดฉายในโรงภาพยนตร์ท่ีไม่ใช่เพ่ือการค้า เช่น พิพิธภัณฑ์
แกลเลอร่ีศิลปะ มหาวิทยาลัย หรือสถาบันที่ส่งเสริมศิลปะและวัฒนธรรม (อาทิ หอศิลปวัฒนธรรม
แหง่ กรุงเทพมหานคร) เปน็ ต้น
ผสู้ ร้างภาพยนตร์อสิ ระหรอื ตามภาษาปากว่า คนทำ� หนงั อินดี้ คือกลุ่มผสู้ รา้ งภาพยนตรท์ ่มี กี รอบ
ในการท�ำงานท่ีกว้างมาก เพราะเอกลักษณ์ส�ำคัญในการหาทุนสร้างที่สามารถหามาได้ด้วยตนเองจาก
แหล่งทุนต่างๆ ที่ไม่ได้แสวงหาผลก�ำไร ท�ำให้ผู้สร้างอิสระมีสภาวะไร้ข้อบังคับทางการค้าและการตลาด
อนั ทำ� ใหภ้ าพยนตรต์ ้องแปรสภาพกลายเปน็ สินคา้ สำ� หรบั มวลชน ในทางกลบั กนั กลุม่ คนเหลา่ น้มี กั จะมอง
