Page 73 - ประสบการณ์วิชาชีพภาษาอังกฤษ
P. 73
การพัฒนาภาวะผู้นำ� 15-61
เรอื่ งท ี่ 15.3.3
การค้นคว้าจ ากส อื่ โสตท ศั น์
1. ความห มายแ ละความสำ�คญั ข องส อื่ โสตทศั น์
โสตทัศน์มาจากคำ�ว่า โสต+ทัศน แปลว่า ฟังและดู สื่อโสตทัศน์จึงหมายถึง สื่อที่ใช้ตาดู หูฟัง เป็นสื่อซึ่ง
เกิดจากความก้าวหน้าของเทคโนโลยีทางการศึกษาที่ผลิตสื่อเหล่านี้ขึ้นมาเพื่อช่วยขยายความเข้าใจในการศึกษา
ค้นคว้าวิชาการบางเรื่องที่การบรรยายด้วยคำ�พูดหรือตัวหนังสือแต่เพียงอย่างเดียว ไม่สามารถสื่อความเข้าใจได้
ชัดเจนจำ�เป็นต้องใช้ภาพ ใช้เสียงประกอบ เช่น การศึกษาทางด้านศิลปะ ดนตรี เป็นต้น หรือเป็นสิ่งที่ใช้เก็บบันทึก
เรื่องร าวที่เกิดขึ้น ในร ูปของเสียง ภาพ หรือทั้งเสียงแ ละภ าพ เพื่อนำ�มาใช้ศึกษาค้นคว้าอ ีกต่อไป สื่อเหล่านี้มีบทบาท
ต่อการศึกษาค ้นคว้าม าก เพราะน ับวันจะม ีปริมาณเพิ่มมากขึ้น และสื่อบางอย่าง เช่น เทปเสียง และวีดิท ัศน์ได้กลาย
เป็นสื่อในชีวิตประจำ�วันที่มีการนำ�มาใช้เป็นสื่อบันทึกความรู้ในวิทยาการสาขาต่างๆ อย่างกว้างขวาง ห้องสมุดใน
ปัจจุบันจัดเก็บสื่อโสตทัศน์เป็นส่วนหนึ่งหรือห้องหนึ่งในห้องสมุด และมีการจัดบริการ การฟัง การดู ให้แก่ผู้ใช้สื่อ
เหล่านี้ ทำ�นองเดียวกับการให้บริการ การอ่าน การยืม แก่ผู้ใช้บริการ โดยที่สื่อเหล่านี้ส่วนใหญ่เป็นสื่อที่มีลักษณะ
พิเศษ ไม่สามารถนำ�มาใช้ได้ทันที เช่น หนังสือ ดังนั้นการจัดเก็บค้นหาและให้บริการสื่อเหล่านี้จึงต่างไปจากหนังสือ
สื่อบางช นิดก็ให้ย ืมออกได้ บางชนิดก็ต้องใช้ภ ายในห ้องส มุด นักค ้นคว้าจึงจ ำ�เป็นต้องร ู้จักวิธีการค้นคว้า และการใช้
บริการจากสื่อเหล่านี้ จึงจ ะส ามารถรวบรวมความร ู้ในเรื่องท ี่ต ้องการได้ค รบถ้วนส มบูรณ์
2. ประเภทของส ื่อโสตทศั นแ์ ละวิธคี ้นควา้
สื่อโสตท ัศน์ในแหล่งค ้นคว้าโดยทั่วไปจัดจ ำ�แนกเป็นกล ุ่ม ดังนี้
2.1 รูปภาพ แผนที่ แผนภูมิ รูปภาพอาจเป็นภาพเขียนหรือภาพถ่ายที่ได้มาจากแหล่งต่างๆ อาจเป็น
รูปภาพที่ห้องสมุดตัดจากปฏิทิน หนังสือพิมพ์หรือนิตยสารต่างๆ ภาพโฮโลแกรมที่ใช้เทคโนโลยีทางการถ่ายภาพที่
เรียกว่าโฮโลกราฟฟี (Holography) ซึ่งใช้แสงเลเซอร์ยิงแทรกเข้าไปในภาพ ทำ�ให้เกิดภาพสามมิติที่งดงามเหมือน
ของจริงบนพื้นเพลตชนิดพิเศษที่รองรับภาพ ภาพในลักษณะต่างๆ เหล่านี้จะแสดงความรู้ในเรื่องต่างๆ เช่น ศิลป-
วัฒนธรรม โภชนาการ สาธารณสุข เป็นต้น แผนที่มีทั้งแผนที่เป็นแผ่นพับ และแผนที่ใหญ่สำ�หรับแขวนข้างฝา
เป็นสื่อที่แสดงถึงตำ�แหน่งที่ตั้งของประเทศ เมือง ภูเขา แม่นํ้า จำ�นวนประชากร ผลิตผลทางเกษตรกรรมซึ่งจะช่วย
ประกอบการศึกษา ค้นคว้าในเรื่องเกี่ยวก ับภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์ เศรษฐกิจ การเมือง ฯลฯ ได้เป็นอย่างดี แผนภูมิ
เป็นสื่อที่แสดงให้เห็นข้อเท็จจริงต่างๆ ง่ายขึ้น เช่น แผนภูมิการแบ่งส่วนของหน่วยงานต่างๆ แผนภูมิแสดงระบบ
การทำ�งานของเครื่องจักรกล ของร่างกายมนุษย์ สภาพภูมิอากาศ เป็นต้น สื่อเหล่านี้ห้องสมุดจะเก็บแยกประเภท
ตามช นดิ แ ละข นาด มกี ารใหห้ วั เรือ่ งก �ำ กบั เพือ่ ค วามส ะดวกในก ารค น้ หาภ าพแ ตล่ ะช ิน้ บางแ หง่ อ าจจ ะจ ดั ท �ำ บตั รร ายการ
หรือดรรชนีช ่วยค ้นอ ย่างล ะเอียด เพื่อให้ส ามารถเข้าถึงภ าพท ี่ต้องการได้อ ย่างรวดเร็ว13
2.2 ฟิล์มสตริปและสไลด์ ฟิล์มสตริปหรือภาพเลื่อนเป็นภาพถ่ายบันทึกบนฟิล์ม ขนาด 35 มม. ยาวตั้งแต่
2 ฟุต ถึง 6 ฟุต บรรจุภ าพช ุดหนึ่งซ ึ่งเรียงกันต ามล ำ�ดับเรื่องร าวหรือเหตุการณ์ ปกติจะม ีภ าพป ระมาณ 20-25 เฟรม
มีทั้งประเภทสีและขาวดำ� เวลาใช้ต้องนำ�ไปเข้าเครื่องฉายเพื่อขยายภาพให้ใหญ่ขึ้น ฟิล์มสตริปบางชุดอาจมีเสียง
ประกอบ เป็นคำ�บรรยายแต่ละเฟรม เสียงนั้นจะบันทึกในเทปเสียง และมีสัญญาณเปลี่ยนภาพที่สัมพันธ์กัน ห้อง
สมุดโดยทั่วไปจะเก็บฟิล์มสตริปม้วนไว้ในกล่อง เหมือนกล่องฟ ิล์ม ฝากล่องจะมีเลขรหัสซึ่งอาจจะเป็นเลขทะเบียน
