Page 34 - รำ เล่น เพลง นิทาน สืบสานศิลป์ไทย
P. 34
24
ร�ำ เล่น เพลง นิทาน สืบสานศิลป์ไทย
เต้นก�ำร�ำเคียว
เต้นก�ำร�ำเคียว เป็นการแสดงพื้นบ้านเก่าแก่ในภาคกลางของไทย ปรากฏหลัก
ฐานว่ามีการแสดงอย่างแพร่หลายในจังหวัดนครสวรรค์ โดยเฉพาะที่ในอ�ำเภอพยุหะคีรี
เพราะคนในท้องถิ่นเป็นเกษตรกรท่ีมีอุปนิสัยรักสนุก ประกอบกับการเป็นคนเจ้าบทเจ้า
กลอน จึงได้เกิดการแสดงเต้นก�ำร�ำเคียวขึ้น โดยเนื้อเพลงท่ีใช้ร้องในการเต้นก�ำร�ำเคียว
สะท้อนให้เห็นสภาพความเป็นอยู่ของชาวบ้านอย่างชัดเจน
รูปแบบการแสดงเต้นก�ำร�ำเคียวเน้นเอาความสนุกเป็นส�ำคัญ โดยมีท้ัง “เต้น”
และ “ร�ำ” ควบคู่กันไป มือของผู้ร�ำข้างหน่ึงจะถือเคียว ส่วนอีกข้างหนึ่งจะถือรวงข้าว
ท่ีเกี่ยวแล้วก�ำไว้ในมือ จึงได้เรียกช่ือการแสดงชุดนี้ว่า “เต้นก�ำร�ำเคียว”
ลักษณะการแสดงจะแบ่งผู้เล่นออกเป็น ๒ ฝ่ายคือ ฝ่ายชายและฝ่ายหญิง
ส�ำหรับฝ่ายชายเรียกว่า “พ่อเพลง” ฝ่ายหญิงจะเรียกว่า “แม่เพลง” เริ่มด้วยพ่อเพลง
ร้องชักชวนแม่เพลงให้ออกมาเต้นก�ำร�ำเคียวกัน โดยร้องเพลงและเต้นออกไปร�ำล่อฝ่าย
หญิง จากน้ันแม่เพลงก็จะร้องและร�ำแก้กันไป ซึ่งพ่อเพลงน้ีอาจเปลี่ยนไปหลาย ๆ คน
ช่วยกันร้องจนกว่าจะจบเพลง ส่วนผู้ที่ไม่ได้เป็นพ่อเพลงแม่ก็ต้องเป็น “ลูกคู่” ปรบมือ
ให้จังหวะและช่วยร้องรับด้วย
ในอดีตการแสดงเต้นก�ำร�ำเคียวจะเล่นกันในฤดูเก่ียวข้าว ซ่ึงเมื่อถึงฤดูเก่ียวข้าว
ชาวนามักมีการเอาแรงกันหรือเรียกอีกอย่างหน่ึงว่าลงแขก โดยต่างฝ่ายต่างไปช่วยกัน
เกี่ยวข้าวในนาของตนเอง จะไม่มีการว่าจ้างกัน ขณะที่มีการเกี่ยวข้าวน้ัน เขามักจะมี
