Page 106 - โครงการผลิตหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ (e-book) เพื่อการเรียนรู้สู่ประชาคมอาเซียน
P. 106
4-6 หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e-book) เพื่อการเรียนรู้สู่ประชาคมอาเซียน
เปน็ ส่วนหน่ึงของอาณาจักรอยุธยาในฐานะดินแดนประเทศราช อาณาจกั รอยุธยาปกครองเขมรเป็นเวลาเกือบ
400 ปี ต่อมาในสมัยกรุงธนบุรีและกรุงรัตนโกสินทร์เขมรตกอยู่ภายใต้การควบคุมของจักรวรรดิสยาม
อย่างเข้มงวด ในสมัยรัชกาลที่3 ได้เกิด สงครามอานามสยามยุทธท�ำให้กัมพูชาเป็นรัฐอารักขาระหว่างสยาม
กบั ญวณ กอ่ นท่ีจะตกเปน็ ของฝรัง่ เศสในเวลาต่อมา
กัมพูชาในฐานะอาณานิคมของฝรง่ั เศส
กัมพูชาตกเป็นรัฐในอารักขาของฝร่ังเศสตามสนธิสัญญาอารักขาระหว่างฝร่ังเศส-กัมพูชา
เมอ่ื 11 สิงหาคม พ.ศ. 2406 ในสมัยพระนโรดม โดยสยามพยามยามคดั คา้ นแตไ่ มเ่ ปน็ ผลส�ำเรจ็ ในช่วงแรก
ฝรั่งเศสปกครองกัมพูชาโดยไม่เข้าไปเก่ียวข้องกับกิจการภายในมากนัก และช่วยค�้ำจุนราชบัลลังก์ของกัมพูชา
โดยชว่ ยปราบกบฏตา่ ง ๆ จน พ.ศ. 2426 - 2427 หลงั จากยึดครองเวียดนามไดท้ งั้ หมด โดยพยายามลิดรอน
อ�ำนาจของกษัตริย์และยกเลิกระบบไพร่ทาส ท�ำให้เกิดการต่อต้านจากประชาชนอย่างรุนแรง จนต้องเจรจา
กับพระนโรดม กษัตริยใ์ นขณะน้ัน ใหป้ ระกาศสันติภาพ และระงับการแทรกแซงกมั พูชา จนกระท่งั พระนโรดม
สวรรคต ฝรงั่ เศสไดส้ นบั สนนุ ใหพ้ ระสสี วุ ตั ถข์ น้ึ เปน็ กษตั รยิ ์ พรอ้ มทง้ั มอบอ�ำนาจการปกครองทงั้ หมดใหฝ้ รง่ั เศส
หลังจากฝร่ังเศสเข้าปกครองกัมพูชาเม่ือ พ.ศ. 2406 ฝรั่งเศสเปล่ียนแปลงระบบเศรษฐกิจในเวียดนาม
โดยปรับปรุงการเก็บภาษี ซึ่งท�ำให้เกิดความไม่พอใจในหมู่ชาวกัมพูชา และยังน�ำชาวเวียดนามเข้ามาท�ำงาน
เป็นเจ้าหน้าท่ีในระบบราชการของฝร่ังเศส และเป็นแรงงานทางด้านเกษตรกรรม ระหว่างสงครามโลก
ครง้ั ทส่ี อง ชว่ งกลางปี พ.ศ. 2484 กองทพั ญป่ี นุ่ เคลอ่ื นเขา้ สกู่ มั พชู าแตย่ อมใหร้ ฐั บาลปกครองดงั เดมิ รฐั บาลไทย
ในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงครามได้เรียกร้องดินแดนบางส่วนในลาวและกัมพูชาคืนจากฝร่ังเศสจนน�ำไปสู่กรณี
พพิ าทอนิ โดจนี ฝรง่ั เศสทเ่ี รมิ่ ข้นึ เมือ่ 19 ธนั วาคม พ.ศ. 2484 ในทีส่ ดุ ญ่ปี นุ่ เขา้ มาไกล่เกล่ยี โดยทีไ่ ทยได้จงั หวดั
พระตะบอง เสียมราฐและบางส่วนของจังหวัดสตึงแตรง ยกเว้นปราสาทนครวัดยังอยู่ในเขตแดนของฝร่ังเศส
พระสสี ุวตั ถ์ิ มุนีวงศ์กษัตริยก์ มั พชู าส้ินพระชนมห์ ลงั กรณีพพิ าทนไ้ี มน่ าน ฝรง่ั เศสเลือกพระนโรดม สหี นขุ นึ้ เปน็
กษัตริย์ทั้งที่ยังทรงพระเยาว์ ต่อมาญี่ปุ่นได้สนับสนุนการจัดต้ังรัฐบาลหุ่นเชิดในวันท่ี 9 มีนาคม พ.ศ. 2488
กมั พชู าไดป้ ระกาศเอกราชภายใตว้ งไพบลู ยแ์ หง่ มหาเอเชยี บรู พาของญปี่ นุ่ โดยมพี ระนโรดม สหี นเุ ปน็ ประมขุ รฐั
หลังจากญ่ีปุ่นยอมแพ้เม่ือเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2488 กองทัพฝ่ายสัมพันธมิตรได้เข้ามาในพนมเปญ สถาปนา
อ�ำนาจของฝรั่งเศสในกัมพูชาอีก รัฐบาลฝร่ังเศสอิสระได้ตัดสินใจท่ีจะรวมอินโดจีนเข้ากับสหภาพฝรั่งเศส
พระนโรดม สหี นพุ ยายามเจรจากับฝร่ังเศสเพอื่ เรียกร้องเอกราชท่ีสมบรู ณ์ ในขณะทก่ี ลมุ่ ตอ่ ต้านทเ่ี รยี กตนเอง
ว่าเขมรอิสระ ได้ใชก้ ารสู้รบแบบกองโจรตามแนวชายแดน โดยไดร้ ่วมมือกับกลุ่มฝ่ายซา้ ยท้ังทน่ี ยิ มและไม่นิยม
เวยี ดนาม รวมทั้งกลมุ่ เขมรเสรีซึง่ เป็นกลมุ่ ต่อตา้ นราชวงศข์ องเซงิ งอกทญั ดว้ ย ใน พ.ศ. 2489 ฝรั่งเศสยอมให้
มีการจัดตั้งพรรคการเมืองในกัมพูชา และให้มีการเลือกต้ังภายในประเทศ พระนโรดม สีหนุยังคงต่อสู้เพื่อ
เรียกร้องเอกราชให้กัมพูชาเป็นอิสระจากสหภาพฝรั่งเศส จนฝร่ังเศสพ่ายแพ้ในสงครามอินโดจีนครั้งท่ีหน่ึง
จึงยอมมอบเอกราชใหแ้ ก่กมั พูชา
การปกครองยุคแรกของสหี นุ
หลังการประชุมเจนีวาได้มีการเลือกต้ังข้ึนในประเทศกัมพูชาใน พ.ศ. 2498 โดยมีคณะกรรมการ
ควบคุมนานาชาติเปน็ ผู้สังเกตการณ์ ในวันที่ 2 มนี าคม พ.ศ. 2498 พระนโรดม สหี นไุ ดป้ ระกาศสละราชสมบตั ิ
