Page 58 - วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อมเพื่อชีวิต
P. 58
5-48 วิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและสิง่ แวดล้อมเพอื่ ชวี ติ
เร่ืองท่ี 5.2.1
ประเภทของสารเคมีในส่ิงแวดล้อม
สารเคมใี นสง่ิ แวดลอ้ ม หมายถงึ สารเคมที ม่ี อี ยรู่ อบตวั มนษุ ยอ์ ยใู่ นอากาศ นาํ้ ดนิ โดยรวมเรยี กวา่
สิ่งแวดล้อมสารเคมีเหล่าน้ีอาจอยู่ในรูปของผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่เหลือใช้ในชีวิตประจ�ำวัน เช่น แบตเตอรี่
กระป๋องสี หลอดไฟ สารฆ่าแมลง กระป๋องสเปรย์ รวมๆ กันในรูปของขยะ หรือสารพิษท่ีเกิดจาก
กระบวนการผลิตสินค้าของโรงงานอุตสาหกรรมปุ๋ยและสารฆ่าแมลงจากการท�ำเกษตรกรรม สารพิษจาก
การเผาไหม้ในการจราจร ซ่ึงสารเคมีเหล่าน้ีมีผลต่อคุณภาพของสิ่งแวดล้อมรอบตัวมนุษย์คือ อากาศ
น้าํ และดนิ และส่งผลกระทบตอ่ คณุ ภาพชวี ติ ของมนษุ ย์ สตั ว์ และพชื ในทสี่ ดุ
การศึกษาเพ่ือให้เกิดความรู้และความเข้าใจกับการใช้และการจัดการกับขยะหรือสิ่งที่เกิดขึ้นจาก
การกระท�ำของมนุษย์ จะท�ำให้ผู้บริโภคและทุกคนท่ีใช้ชีวิตอยู่ร่วมกันในส่ิงแวดล้อมน้ีปฏิบัติตนได้อย่าง
เหมาะสม สามารถสร้างคณุ ภาพทด่ี ีให้กบั ชวี ติ ได้ เชน่ การใชผ้ ลิตภณั ฑท์ ีม่ ีสารเคมหี รอื สารอนั ตรายเปน็
องค์ประกอบไดอ้ ยา่ งปลอดภัย จำ� เป็นต้องทำ� ความรู้จักกบั ผลติ ภัณฑเ์ หลา่ น้ันอยา่ งดี สามารถเลือกซอื้ ได้
ถกู ตอ้ ง เกบ็ รกั ษาอยา่ งถกู วธิ ี ใชอ้ ยา่ งปลอดภยั และกำ� จดั ขยะอนั ตรายอยา่ งถกู ตอ้ ง ไมก่ อ่ ใหเ้ กดิ ผลกระทบ
ต่อส่ิงแวดล้อมและสุขภาพของผู้ใช้เอง สิ่งส�ำคัญอย่างหน่ึงคือ การสังเกตและศึกษาข้อมูลของผลิตภัณฑ์
จากฉลาก หรอื สญั ลกั ษณท์ ต่ี ดิ อยบู่ นภาชนะบรรจแุ ละอา่ นคำ� เตอื นทร่ี ะบไุ วข้ า้ งภาชนะ เพอื่ การใชง้ านและ
เกบ็ รกั ษาอยา่ งถกู วธิ ี เรมิ่ จากการศกึ ษาการแบง่ ประเภทของสารและการใชส้ ญั ลกั ษณต์ า่ งๆ ซง่ึ ปจั จบุ นั ได้
มีการก�ำหนดสัญลักษณ์แสดงอันตรายที่รู้จักและนิยมใช้หลายระบบ เช่น ระบบ UN และระบบ GHS
ซ่งึ จะได้กล่าวถงึ ต่อไปน้ี
1. การแบ่งประเภทของสารอันตรายในระบบ UN
ระบบ UN (United Nations Committee of Experts on the Transport of Dangerous
Goods) จำ� แนกสารที่เปน็ อันตรายและเป็นเหตุใหถ้ งึ แกค่ วามตายหรอื กอ่ ให้เกดิ ความพนิ าศเสยี หาย โดย
แบ่งสารออกเป็น 9 ประเภท (UN-Class) ตามลักษณะท่ีก่อให้เกิดอันตรายหรือความเสี่ยงในการเกิด
อันตราย ดงั น้ี
1.1 ประเภทที่ 1 สารระเบิดได้ (Explosive) หมายถงึ สารทสี่ ามารถเกดิ ปฏกิ ริ ิยาเคมจี นระเบิด
ไดด้ ว้ ยตัวเอง มที ง้ั ทเ่ี ป็นของแขง็ และของเหลว หรอื สารผสม ปฏกิ ิรยิ าเคมที ่ีเกิดข้ึนจะทำ� ใหเ้ กิดแกส๊ ท่ีมี
ความดนั และความรอ้ นอยา่ งรวดเรว็ ทำ� ใหเ้ กดิ การระเบดิ สรา้ งความเสยี หายตอ่ บรเิ วณทอ่ี ยใู่ กลๆ้ โดยรอบ
ปฏิกริ ิยาที่เกิดขนึ้ ไดเ้ มอื่ ถกู กระแทกเสยี ดสี หรือถกู ความร้อน ตวั อย่างสารเหล่าน้ี ไดแ้ ก่ ทเี อ็นที ดนิ ปนื
ดอกไมไ้ ฟ สารประเภทน้ยี ังแบ่งไดเ้ ป็น 6 กลมุ่ ยอ่ ย คือ
1.1.1 สารที่กอ่ ใหเ้ กิดอันตรายจากการระเบดิ อย่างรุนแรงทันทที นั ใดทัง้ หมด เช่น เชอื้ ปะทุ
ลกู ระเบดิ
