Page 50 - อารยธรรมมนุษย์
P. 50
4-40 อารยธรรมมนษุ ย์
เร่ืองท่ี 4.3.2
ศิลปกรรม
เอเชียตะวนั ออกเฉยี งใต้เป็นบริเวณทมี่ คี วามรุ่มรวยทางมรดกศิลปกรรม มีการพบภาพเขยี นตาม
ผนงั โบสถ์ซ่งึ เป็นภาพเขยี นทีเ่ กี่ยวเนื่องกับศาสนา และวรรณคดีจากอินเดยี เชน่ ภาพวาดแสดงเรอื่ งราว
รามเกยี รต์ิ ภาพวาดทเ่ี ปน็ เนอ้ื หาจากชาดก เปน็ ตน้ นอกจากนแี้ ลว้ ยงั ไดพ้ บหลกั ฐานซง่ึ เปน็ ประตมิ ากรรม
ที่ได้รับอิทธิพลจากอินเดีย ส่วนใหญ่เป็นประติมากรรมรูปเคารพในศาสนาพราหมณ์ เช่น รูปเคารพ
พระกฤษณะ รปู ทวารบาลประจำ� ศาสนสถาน เปน็ ตน้ สำ� หรบั ศาสนาพทุ ธนน้ั เมอ่ื เขา้ มาในเอเชยี ตะวนั ออก-
เฉยี งใตก้ ท็ ำ� ใหม้ กี ารปน้ั /หลอ่ พระพทุ ธรปู เพอื่ เปน็ พทุ ธบชู า สำ� หรบั ในสว่ นของหลกั ฐานทางดา้ นสถาปตั ยกรรม
ทกุ อาณาจกั รในดนิ แดนเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใตล้ ว้ นไดร้ บั อทิ ธพิ ลทางดา้ นสถาปตั ยกรรมจากอนิ เดยี เปน็
ผลให้มีการสร้างศาสนสถานเพื่อประกอบศาสนพิธี นอกจากนี้ ศาสนสถาน ซ่ึงถือเป็นงานทางด้าน
สถาปัตยกรรมยังสะท้อนถึงการรับอิทธิพลแนวความคิดทางด้านจักรวาลวิทยาจากอินเดียเข้ามาในเอเชีย
ตะวันออกเฉียงใต้ด้วย กล่าวคือ นิยมสร้างศาสนสถานเพ่ือประดิษฐานเทวรูปบนยอดเขาสูง ซ่ึงอาจเป็น
เขาธรรมชาติ หรอื ภูเขาจำ� ลอง56 แมว้ ่าในระยะเรม่ิ แรกจะไดร้ ับอทิ ธพิ ลโดยตรงมาจากอนิ เดยี แตภ่ ายหลงั
ไดค้ ล่คี ลาย และพฒั นารูปแบบจนมีลักษณะเฉพาะตัวของตน
1. สถาปัตยกรรม
สถาปตั ยกรรมอนั เนอ่ื งมาจากแนวคดิ ทางศาสนาในเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใตท้ ส่ี ำ� คญั ซงึ่ จะกลา่ วถงึ
ต่อไป มรี ายละเอียดดังต่อไปนี้
1.1 สถาปัตยกรรมอันเน่ืองมาจากศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ในศาสนาพราหมณ์-ฮินดูมักสร้าง
เปน็ เทวสถานอนั เป็นทีป่ ระดิษฐานรปู เคารพ โดยมวี ิหารลอ้ มรอบทั้ง 4 ดา้ น เปรียบเสมือนเทวสถานเป็น
ศูนย์กลางของจักรวาลท่ีล้อมรอบด้วยทวีปทั้งส่ี คติดังกล่าวเป็นคติความเช่ือท่ีได้รับอิทธิพลจากอินเดีย
เช่นกัน เทวสถานส่วนใหญ่ท�ำด้วยศิลา โดยมีส่วนประกอบส�ำคัญคือ โคปุระ เป็นซุ้มประตูขนาดใหญ่อยู่
ช้ันนอกสุด ส�ำหรับใชเ้ ป็นทท่ี �ำสมาธบิ ูชาเทวะกอ่ นเข้าสู่เทวสถาน พระมหามณเฑียรอยู่ช้นั ถัดมาใชเ้ ปน็ ที่
ประทับของกษัตริย์เมอ่ื เสด็จมาประกอบพิธี รวมถงึ เป็นท่พี ักสำ� หรับนักจารกิ แสวงบญุ ช้นั บนสุดเปน็ ส่วน
มหาปราสาท หรือเทวสถานท่ีเป็นท่ีประทับของกษัตริย์ โดยมักประดิษฐานองค์ศิวลึงค์อันเป็นสัญลักษณ์
ทบ่ี ชู าแทนความอดุ มสมบูรณ์ ภายในเทวสถานเหลา่ น้ีมักจำ� หลกั ประติมากรรมหรือภาพสลกั รปู เคารพ ท่ี
เปน็ เรอ่ื งของเหลา่ เทวะ รวมถงึ สตั วพ์ าหนะศกั ดสิ์ ทิ ธติ์ า่ งๆ ของเทพ เชน่ นาคราช สงิ ห์ สว่ นเสาทไ่ี วร้ องรบั
น�้ำหนักก็ไม่ใช่เพียงเสาเหล่ียม/กลมท่ีไร้ลวดลาย ส่วนใหญ่เสาตามท่ีต่างๆ มีการสลักลวดลาย เช่น
56 สุภทั รดิศ ดศิ กลุ . หม่อมเจ้า. เรอ่ื งเดียวกัน. น. 7.
