Page 46 - อารยธรรมมนุษย์
P. 46
4-36 อารยธรรมมนษุ ย์
เร่ืองท่ี 4.3.1
ความเช่ือและศาสนา
ความเชอ่ื และศาสนาในเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใตเ้ ปน็ สว่ นหนงึ่ ในวถิ ชี วี ติ สงั คม และวฒั นธรรมของ
กลมุ่ ผคู้ นแถบนี้ อยา่ งไรกด็ กี อ่ นทชี่ าวเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใตจ้ ะรบั ศาสนาเขา้ มาเปน็ สว่ นหนง่ึ ของวถิ ชี วี ติ
นั้นดูเหมือนว่าความเชื่อดั้งเดิมจะมีส่วนส�ำคัญในการก�ำหนดแบบอย่างการด�ำเนินชีวิตของผู้คนในสังคม
ดังจะกลา่ วรายละเอยี ดต่อไป
1. ความเชื่อด้ังเดิม
ก่อนรับอารยธรรมด้านศาสนาจากภายนอกนั้น ผู้คนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จะมีความเชื่อเก่ียว
กบั ธรรมชาติ โดยมแี นวคดิ สำ� คญั วา่ ธรรมชาติ เทวดา และอารกั ษ์ ลว้ นเปน็ สว่ นทผ่ี กู ตดิ ยดึ โยงถงึ กนั กลา่ ว
คือ เทวดา และอารักษ์อาศยั อย่ตู ามตน้ ไม้ แม่นำ้� ภเู ขา หากมีปรากฏการณท์ างธรรมชาติทผ่ี ิดแปลกไป
จากปกติ ก็ล้วนเกิดจากเทวดา อารักษ์ หรืออ�ำนาจเหนือธรรมชาติเป็นผู้ท�ำ อีกทั้งผู้คนในแถบน้ีมีความ
พยายามที่จะสื่อสารกับอ�ำนาจเหนือธรรมชาติ ทั้งการเซ่นไหว้ การบูชา การท�ำพิธีกรรมตามสถานที่
ศักดิ์สิทธ์ิ ซึ่งอาจมกี ารฆา่ สัตว์ หรือฆ่ามนุษย์เพ่อื บัตรพลแี ก่ธรรมชาติรวมถงึ ภตู ผ4ี 9 การเซน่ ไหว้หรือการ
ทำ� พธิ กี รรมเหลา่ นล้ี ว้ นมงุ่ หมายใหแ้ กส่ ริ มิ งคลแกก่ ลมุ่ ชน อกี ทง้ั เปน็ การบชู าและการตดิ ตอ่ กบั อำ� นาจเหนอื
ธรรมชาติ นอกจากนี้คนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ยังเคารพ และบูชาบรรพบุรุษ โดยมีพิธีกรรมในการ
บชู าบรรพบรุ ษุ ทงั้ ยงั มคี วามเชอื่ เรอ่ื งความตาย และชวี ติ หลงั ความตาย โดยนยิ มปลกู สรา้ งศาลไวท้ สี่ งู ซง่ึ
สะทอ้ นใหเ้ หน็ ถงึ ความเชอื่ ทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั การบชู าภเู ขา กลา่ วคอื ภหู รอื ยอดเขาเปน็ ทพ่ี บกนั ของสง่ิ ศกั ดสิ์ ทิ ธ์ิ
คอื ดนิ กบั ฟา้ อเลก็ ซานเดอร์ แหง่ โรดส์ มชิ ชนั นารนี กิ ายเยซอู ติ 50 ไดก้ ลา่ ววา่ “ความกตญั ญทู คี่ นในสงั คม
แสดงตอ่ วญิ ญาณ รวมถงึ เครอื ญาตมิ มี ากยงิ่ กวา่ สงิ่ ใด ผคู้ นมคี วามเชอ่ื และมคี วามพยายามทจี่ ะเลอื กสถานที่
ท่ีเหมาะอย่ใู นสภาพแวดล้อมทีเ่ หมาะสม สำ� หรับใช้เปน็ สถานทฝ่ี งั ศพ”
ความเชอ่ื ในเรอื่ งธรรมชาติ เทวดา อารกั ษ์ ภตู ผี และชวี ติ หลงั ความตายเปน็ วฒั นธรรมทางความคดิ
ทสี่ ำ� คญั ของคนในเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใตท้ มี่ มี าแตเ่ ดมิ แมภ้ ายหลงั ดนิ แดนแถบนไ้ี ดร้ บั ศาสนาเขา้ มาเปน็
สว่ นหนงึ่ ของวถิ ชี วี ติ ประจำ� วนั และวถิ ชี วี ติ ทางสงั คมแลว้ กต็ าม แตด่ เู หมอื นวา่ แนวคดิ ดงั กลา่ วยงั ไมจ่ างไป
จากวถิ ชี วี ติ ของชาวเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้ โดยเฉพาะในกลมุ่ คนทอ่ี าศยั อยใู่ นชนบทจะมคี วามเชอ่ื ดงั้ เดมิ น้ี
ปรากฏชัด ทั้งยังเป็นส่วนหนง่ึ ในกำ� หนดวถิ ชี ีวิตของกลุม่ คน
49 นโิ คลาส ทารล์ ิ่ง (บรรณาธิการ). เรอื่ งเดยี วกัน. น. 230.
50 Solange Hertz, trans. (1966). Rhodes of Vietnam. Westminster: Maryland. p. 59.
