Page 47 - การศึกษาชุมชนเพื่อการวิจัยและพัฒนา
P. 47
เคร่อื งมอื การวจิ ัยการสอ่ื สารชมุ ชน 6-37
1. ความหมาย
การสัมภาษณ์ หมายถึง การพดู กัน เจรจากนั แลกเปลีย่ นความคิดเห็นกัน (ราชบัณฑิตยสถาน,
2519 อา้ งใน ธวี ารักษ์ โพธสิ วุ รรณ, 2549)
เชยี รล์ ี เบยี กิ (1992) อธบิ ายวา่ การสมั ภาษณค์ ลา้ ยกบั การสนทนาตรงทวี่ า่ การสมั ภาษณเ์ ปน็ การ
แลกเปลยี่ นข้อมลู ขา่ วสาร ความเห็น หรือประสบการณจ์ ากบคุ คลหน่ึงไปยงั อกี บุคคลหน่ึงในการสนทนา
คสู่ นทนาตา่ งมบี ทบาทเทา่ เทยี มกนั ในการผลดั กนั ควบคมุ การสนทนา แตใ่ นการสมั ภาษณผ์ สู้ มั ภาษณเ์ ปน็
ผู้จัดใหเ้ กิดการสนทนาขึน้ และเป็นผกู้ �ำหนดทิศทางการตงั้ คำ� ถาม
บำ� เพญ็ เขยี วหวาน และคณะ (2549) อธิบายว่า การสมั ภาษณ์ในงานวจิ ยั หมายถึง การสนทนา
ซักถามอย่างมีจุดมุ่งหมาย เพ่ือให้ได้ข้อมูลเรื่องใดเร่ืองหน่ึงท่ีต้องการ ข้อมูลจากการสัมภาษณ์จะช่วย
อธิบายส่ิงท่ีพบเห็นหรือสังเกตได้ แต่ยังไม่เข้าใจให้เข้าใจแจ่มแจ้งยิ่งขึ้น การสัมภาษณ์จ�ำเป็นต้องมี
โครงสร้างของค�ำถาม และสามารถควบคุมทิศทางโครงสร้างของเน้ือหาให้เป็นเรื่องท่ีต้องการทราบ หรือ
ปญั หาในการวจิ ยั ศกึ ษาชมุ ชน จดุ สนใจของการสมั ภาษณค์ อื การหาขอ้ มลู เกยี่ วกบั กฎ ระเบยี บ หรอื ระบบ
ความหมายท่ีเหตกุ ารณ์ หรือปรากฏการณส์ ังคมหนึง่ ๆ มอี ยู่เปน็ เรอื่ งเก่ียวกับบรรทดั ฐานทางสังคม ซึ่งมี
ความเกย่ี วขอ้ งกบั ระบบวฒั นธรรมโดยตรง
การสัมภาษณ์เป็นวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลหลักฐานโดยใช้การสนทนา หรือการเจรจาอย่างมี
จุดมุ่งหมายระหว่างบุคคล 2 ฝ่าย คือ นักวิจัย (ผู้สัมภาษณ์) และผู้ให้ข้อมูล (ผู้ถูกสัมภาษณ์) ภายใต้
บรรยากาศของการมปี ฏสิ ัมพนั ธ์อนั ดรี ะหว่างกนั (สืบคน้ เมอ่ื 3 กุมภาพนั ธ์ 2559, จาก home.kku.ac.th/
sompong/cm2/indepth.pdf)
กลา่ วโดยสรปุ การสมั ภาษณเ์ ปน็ เครอ่ื งมอื ในการซกั ถามส�ำหรบั นกั วจิ ยั ในการวจิ ยั การสอ่ื สารชมุ ชน
เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ต้องการ การสัมภาษณ์จ�ำเป็นต้องมีแบบสัมภาษณ์ ค�ำถามในการสัมภาษณ์ เพื่อท่ี
ผสู้ มั ภาษณ์จะสามารถควบคุมทิศทางและเวลาในการสัมภาษณไ์ ด้
2. ประเภทของการสัมภาษณ์
การสมั ภาษณ์ เปน็ เครอ่ื งมอื สำ� คญั ของการวจิ ยั เชงิ คณุ ภาพในการรวบรวมขอ้ มลู ไดม้ กี ารจดั แบง่
การสัมภาษณไ์ ว้หลายประเภท
ไพฑูรย์ มกี ุศล (2543) แบง่ การสัมภาษณ์เป็น 3 ประเภท ไดแ้ ก่
1) การสัมภาษณแ์ บบเป็นทางการ
2) การสัมภาษณ์แบบไม่เป็นทางการ
3) การสมั ภาษณ์ผใู้ ห้ข้อมูลส�ำคญั
1) การสัมภาษณ์แบบเป็นทางการ หรือการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง เป็นการสัมภาษณ์ที่
ผู้วิจัยได้ก�ำหนดค�ำถามไว้แน่นอนในแบบสัมภาษณ์ และต้องการถามคนจ�ำนวนมากในการท่ีจะน�ำมา
เปรยี บเทยี บขอ้ มลู ทไี่ ดร้ บั แบบสอบถามประเภทนสี้ ว่ นใหญน่ กั สงั คมวทิ ยานยิ มใชม้ ากกวา่ นกั มานษุ ยวทิ ยา
