Page 46 - การศึกษาชุมชนเพื่อการวิจัยและพัฒนา
P. 46
6-36 การศกึ ษาชมุ ชนเพ่ือการวิจยั และพัฒนา
กิจกรรม 6.3.2
การวจิ ยั การสอ่ื สารชุมชนนักวิจัยควรมีกรอบความคิดในการสังเกตอย่างไร
แนวตอบกิจกรรม 6.3.2
กรอบความคิดในการสังเกตของนกั วิจยั คอื
1. ลักษณะทางกายภาพและสังคมที่ผู้วิจยั เข้าไปศกึ ษา
2. รายละเอียดของส่ิงท่เี กดิ ข้นึ
3. แบบแผนของพฤติกรรม
4. ความสัมพันธข์ องคนในชมุ ชน
เร่ืองที่ 6.3.3
การสัมภาษณ์
การสัมภาษณ์เป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพที่นิยมใช้ สุภางค์ จันทวานิช
(2552) อธิบายว่า เนื่องจากการวิจัยเชิงคุณภาพมีพื้นฐานความเช่ือของแนวคิดแบบปรากฏการณ์นิยม
(phenomenology) ซงึ่ เชอ่ื วา่ ความรทู้ มี่ นษุ ยไ์ ดร้ บั การถา่ ยทอดจากผอู้ นื่ นนั้ อาจผดิ พลาดได้ จงึ ควรศกึ ษา
สงั คมและโลกดว้ ยตนเอง การวจิ ยั ทม่ี พี นื้ ฐานความเชอ่ื นจี้ ะเนน้ วธิ กี ารวจิ ยั เชงิ คณุ ภาพ คอื การเขา้ ไปสมั ผสั
กับข้อมูลหรือปรากฏการณ์โดยตรงไม่เน้นการใช้สถิติตัวเลขในการวิเคราะห์และมุ่งท่ีจะกระตุ้นหรือก่อให้
เกดิ สมมตฐิ านและขอ้ สรปุ ใหมๆ่ มากกวา่ พสิ จู นส์ มมตฐิ านเดมิ ดงั นน้ั ความหมายของการวจิ ยั เชงิ คณุ ภาพ
กค็ อื “วธิ ศี กึ ษาปรากฏการณจ์ ากสภาพแวดลอ้ มตามความเปน็ จรงิ ในทกุ มติ ิ เพอื่ ใหเ้ กดิ ความรคู้ วามเขา้ ใจ
ปรากฏการณน์ ัน้ ”
การวิจัยเชิงคุณภาพ เป็นการสืบค้นหาข้อเท็จจริงในชุมชนหรือในสนามท่ีต้องการศึกษาวิจัยจึง
ขนึ้ อยกู่ บั เงอื่ นไขของสงั คมและวฒั นธรรมทเี่ ราจะไปศกึ ษา ดงั นน้ั การวจิ ยั เชงิ คณุ ภาพภาคสนามจงึ หมายถงึ
การศึกษาปรากฏการณส์ งั คม (social phenomenal) ในทุกๆ ด้านรวมทงั้ สภาพแวดล้อมทางกายภาพที่
จะมอี ทิ ธพิ ลหรอื มคี วามสมั พนั ธก์ บั ปรากฏการณท์ เี่ กดิ ขน้ึ ดว้ ย (ไพฑรู ย์ มกี ศุ ล, 2536) การสมั ภาษณบ์ คุ คล
ในชุมชนเพื่อให้ได้ข้อมูลที่ละเอียด จึงจ�ำเป็นต้องสัมภาษณ์กลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก (key informants) ใน
แต่ละด้าน อาทิ การสัมภาษณ์ผู้น�ำชุมชนเกี่ยวกับความเป็นมา กระบวนการบริหารงานวิทยุชุมชน ซึ่ง
นกั วจิ ัยตอ้ งสังเกตสภาพแวดลอ้ มของชุมชน เชน่ พฤติกรรมการเปิดรับข่าวสารของคนในชุมชน กิจกรรม
ของชมุ ชน เปน็ ต้น
