Page 26 - สังคมมนุษย์
P. 26
3-16 สังคมมนุษย์
2.2.4 อ�ำนาจทางศีลธรรม (Moral Authority) หมายถึงว่าสถาบันสังคมมีอ�ำนาจอย่าง
เด็ดขาดในการบังคับให้สมาชิกของสมาชิกของสังคมท�ำตามกฎระเบียบของสถาบันและมีอ�ำนาจในการ
ลงโทษถ้าไม่ท�ำตาม เช่น ต�ำรวจอาจจับกุมและลงโทษผู้ท�ำผิดกฎหมายจราจรหรือนายจ้างมีสิทธิ์ท่ีจะไล่
ลูกจา้ งออกจากงานได้ถ้าหากลูกจ้างท�ำงานไม่ดี
2.2.5 ความเป็นประวัติศาสตร์ (Historicity) หมายความวา่ สถาบนั สงั คมเปน็ สง่ิ มมี านาน
แลว้ เปน็ รอ้ ยๆ ปขี นึ้ ไป โดยมมี ากอ่ นเราเกดิ และจะคงมอี ยตู่ อ่ ไปเมอื่ เราตายสถาบนั สงั คมจงึ มปี ระวตั คิ วาม
เป็นมาทย่ี าวนานมาก
2.3 ลักษณะอ่ืน ๆ ของสถาบันสังคม มดี ังนี้ (นเิ ทศ ตินณะกุล, 2544, น. 112-114)
2.3.1 ลักษณะที่เด่นของสังคมคือไม่มีสังคมใดท่ีสถาบันสังคมทุกสถาบันมีความส�ำคัญ
เท่ากัน เชน่ ในสมัยโบราณ สังคมจนี สถาบันครอบครวั มีความส�ำคัญมากจนสังคมจีนโบราณเรียกว่าเปน็
สังคมครอบครัว (Familistic Society) เพราะสถาบนั ครอบครวั เป็นทกุ แงม่ ุมของชวี ิตของชาวจีนโบราณ
ในสังคมปัจจุบันจะหาสังคมใดท่ีเน้นสถาบันสังคมสถาบันเดียว เช่น สังคมจีนในสมัยโบราณไม่มีแต่มักมี
สถาบันสังคมสองสถาบันท่ีเด่นพอๆ กัน เช่น ในสังคมไทยสถาบันเศรษฐกิจ และสถาบันการเมืองการ
ปกครอง มอี ิทธิพลมากกว่าสถาบนั สังคมอ่ืนๆ
2.3.2 สถาบันท่ีให้โอกาสในการเลือกบางส่ิงบางอย่างแก่สมาชิกของสังคม เช่น สถาบัน
การศกึ ษา สถาบันเศรษฐกิจ และสถาบนั ศาสนา
สถาบันการศกึ ษาจะเปดิ โอกาสให้คนเลอื กระดับการศึกษาหรือเลอื กจะไม่เรียน ถ้าเรยี นจบ
ตามท่สี งั คมก�ำหนดหรอื สถาบันการศึกษาเปดิ โอกาสใหส้ มาชิกมีทางเลือก เชน่ เลอื กจะเรียนโรงเรียนหรอื
มหาวทิ ยาลยั อะไร ทไ่ี หน และการเรยี นจนถึงระดับใด เปน็ ต้น
2.3.3 ความสัมพันธ์ระหว่างสถาบันต่างๆ มักจะเก่ียวข้องสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด แต่ละ
สถาบนั จะมอี ทิ ธพิ ลและสง่ ผลกระทบตอ่ กนั และกนั เชน่ สถาบนั ครอบครวั จะเกย่ี วขอ้ งกบั สถาบนั เศรษฐกจิ
โดยเป็นส่วนหนึ่งของสถาบัน เศรษฐกิจถือเป็นหน่วยหนึ่งของการผลิต นอกจากนี้สถาบันครอบครัวยัง
เกีย่ วข้องกับสถาบนั การศึกษา ศาสนา และการเมอื งการปกครอง
2.3.4 ความขดั แยง้ สถาบนั ตา่ งๆ อาจขดั แยง้ กนั ได้ เชน่ สถาบนั ศาสนากบั สถาบนั เศรษฐกจิ
เช่น คนเคร่งศาสนามักถ่อมตัว รักเพ่ือนพ้อง ร่วมมือกันท�ำงานไม่แข่งขันกันตรงกันข้ามกับลักษณะของ
ธุรกิจท่ปี จั เจกชนตอ้ งแขง่ ขนั กนั
3. การเปล่ียนแปลงของสถาบันสังคม
สถาบนั สงั คมเปน็ สถาบนั ทต่ี อบสนองความจำ� เปน็ พนื้ ฐานหรอื ความตอ้ งการของคนในสงั คมนน้ั ๆ
อาจท�ำให้สถาบันสังคมมีการเปล่ียนแปลง เมื่อความจ�ำเป็นพ้ืนฐานหรือความต้องการของคนในสังคมนั้น
เปล่ยี นแปลงไป โดยมสี าเหตุของการเปล่ยี นแปลงสถาบันสังคมอยู่ 3 ประการ ไดแ้ ก่
3.1 สถาบนั สงั คมเปลย่ี นแปลงเพราะความตอ้ งการของคนในสงั คมเปลย่ี นแปลงไป นอกจากความ
ต้องการและความจ�ำเปน็ ขน้ั พ้นื ฐานเกย่ี วกบั ปัจจัย 4 คือ อาหาร เครอ่ื งนงุ่ หม่ ยารกั ษาโรค ทอี่ ยู่อาศัยซ่งึ
เป็นความต้องการท่ีมักไม่เปลี่ยนแล้ว แต่ยังมีความต้องการในขั้นรองลงไปของคนในสังคมที่มักเปล่ียน
