Page 23 - ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสื่อมวลชน
P. 23
สื่อใหม่ 8-13
เกยี่ วข้องมีศักยภาพและความสามารถในการบรรจขุ อ้ มูลมากข้นึ (เช่น การเพ่มิ ขนาดของดิสก์) การผลติ
เน้ือหาต่างๆ จึงมีปริมาณเพ่ิมขึ้นอย่างมากมาย ประการสุดท้ายซ่ึงเป็นสิ่งท่ีอาจจะส�ำคัญท่ีสุดคือ การใช้
รหัสดิจิทัลเป็นการสลายวิธีการส่ือสารเชิงเส้นตรง (linear) แบบเดิมๆ ท่ีใช้กับข้อมูลจ�ำนวนมากมาย
มหาศาล เช่น ตวั อักษร ภาพ เสียงและโปรแกรมต่างๆ ไปสู่การเชือ่ มโยงข้อมูลทเ่ี รยี กว่า “ไฮเปอรล์ ิงก์”
(hyperlink) ซ่ึงสามารถช่วยให้ผู้ใช้งานหรือผู้อ่านใช้เช่ือมโยงไปยังข้อมูลท่ีต้องการได้โดยไม่จ�ำเป็นต้อง
เป็นการสื่อสารแบบเส้นตรงแบบเดิม การเปล่ียนแปลงจากการสื่อสารเชิงเส้นตรงไปสู่ไฮเปอร์ลิงก์น้ีจะ
ไม่สามารถเกดิ ขึ้นไดถ้ า้ ไมม่ กี ารใช้รหัสดิจทิ ลั
ส่ือใหม่ในมุมมองเชิงสังคมวัฒนธรรม
เฮนรี เจนกินส์ (Henry Jenkins) กล่าวว่า สื่อใหม่ไม่ใช่เพียงการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี
เทา่ นนั้ แตเ่ ปน็ การหลอมรวมทสี่ ง่ ผลเปลย่ี นแปลงถงึ เศรษฐกจิ สงั คมและวฒั นธรรมของผคู้ น โดยไดอ้ ธบิ าย
ถงึ คุณสมบตั ขิ องสอ่ื ใหมเ่ ชิงสงั คมวฒั นธรรม 8 ประการ ไดแ้ ก่ (Jenkins, 2006)
1. มีความเป็นนวัตกรรม สื่อใหม่ต้องมีความเป็นนวัตกรรม (innovative) ขณะน้ีพวกเราอยู่
ทา่ มกลางชว่ งเวลาแหง่ การเปลยี่ นแปลงทางเทคโนโลยที ยี่ าวนานและลกึ ซงึ้ สอื่ ใหมถ่ กู สรา้ งขน้ึ แพรก่ ระจาย
ออกไป ถกู น�ำไปปรบั ใชแ้ ละถกู ซมึ ซบั เขา้ กับวฒั นธรรมอย่างรวดเรว็ การปฏวิ ตั กิ ารสอ่ื สารในอดตี จากการ
พดู เปน็ การอา่ นออกเขยี นได้ การเกดิ ขน้ึ ของวฒั นธรรมการเขยี นและการเกดิ ขน้ึ ของสอ่ื มวลชนสมยั ใหมใ่ น
ช่วงปลายศตวรรษท่ี 19 และต้นศตวรรษที่ 20 ล้วนแล้วแต่เป็นส่ิงที่แสดงให้เห็นการเปล่ียนแปลง
กระบวนทศั น์ (paradigm shift) ท่ีสำ� คัญเกย่ี วกับวิธกี ารทพ่ี วกเราสอื่ สารความคดิ ของเรา
Jenkins (2006) มองวา่ การเปลย่ี นแปลงทางเทคโนโลยีอยา่ งรนุ แรงในแต่ละกรณีจะตามมาดว้ ย
ช่วงเวลาของการปรบั ตัวอยา่ งช้าๆ เปน็ เพราะสถาบนั ตา่ งๆ ท่ีสร้างนวัตกรรมได้ลดอทิ ธิพล ส่งผลให้เกดิ
ความหลากหลายของผลผลิตทางวัฒนธรรม เทคโนโลยีใหม่ๆ ก่อใหเ้ กดิ การใชง้ านในรปู แบบตา่ งๆ สร้าง
แรงบนั ดาลใจใหเ้ กดิ ความหลากหลายในการตอบสนองเชงิ สนุ ทรยี ะ ซงึ่ ขนึ้ อยกู่ บั วา่ กลมุ่ ชนจะนำ� เทคโนโลยี
นนั้ ไปใช้ในแบบของตนอยา่ งไร
2. มีลักษณะของการหลอมรวม การหลอมรวม (Convergence) เป็นคุณสมบัติของสื่อใหม่ท่ี
รวมเอาความคิด ภาพ เสยี ง เรื่องราวและความสมั พนั ธ์ต่างๆ นำ� เสนอผา่ นช่องทางสอ่ื การหลอมรวมสอื่
ถกู กำ� หนดจากบนลงลา่ ง (top-down) จากการตดั สนิ ใจของกลมุ่ บรษิ ทั สอ่ื ขนาดใหญท่ ค่ี วบคมุ ผลประโยชน์
ในระบบส่อื และมคี วามพอใจในพลงั อ�ำนาจของตนทที่ �ำให้มั่นใจว่า เน้อื หาสอ่ื ของพวกเขาได้ไหลเวียนไป
ท่ัวโลกเพ่ือผลทางเศรษฐกิจของพวกเขา ในเวลาเดียวกัน การหลอมรวมสื่อก็ถูกก�ำหนดจากล่างข้ึนบน
(bottom-up) ด้วยแรงกระตุ้นร่วมกันของผู้บริโภคที่ต้องการควบคุมและก�ำหนดการไหลเวียนของสื่อใน
ชวี ติ ของพวกเขา ผบู้ รโิ ภคเหลา่ นใ้ี ชป้ ระโยชนจ์ ากเทคโนโลยสี อื่ ใหมเ่ พอ่ื โตต้ อบ เรยี บเรยี งและปรบั เปลย่ี น
เนือ้ หาสอื่ ทม่ี อี ยู่ พวกเขาใช้เว็บเพื่อตอบพูดคุยกบั ผู้ผลิตส่อื หรือเลา่ เร่อื งราวของตวั เอง
3. อยใู่ นชวี ติ ประจำ� วนั สอ่ื ใหมอ่ ยใู่ นชวี ติ ประจำ� วนั (today) ของคนปจั จบุ นั เมอื่ กลา่ วถงึ ตวั อยา่ ง
ทเ่ี กิดข้ึนในประเทศสหรฐั อเมริกา เทคโนโลยีได้ด�ำเนินการมาอยา่ งต่อเนื่องข้ามศตวรรษท่ี 20 ครอบครวั
คนอเมริกันและหลายๆ ครอบครัวในโลกทุกวันน้ีเป็นอิเล็กทรอนิกส์ไปแล้ว ห้องนั่งเล่นของครอบครัวได้
