Page 33 - พื้นฐานทางวิศวกรรมเครื่องกล สำหรับเทคโนโลยีอุตสาหกรรม
P. 33
ระบบท่อ ปม๊ั เคร่อื งอดั อากาศและเครื่องระบายอากาศ 14-23
ตารางท่ี 14.2 ความเรว็ สูงสุดของนำ้� ไหลในทอ่ ซง่ึ จะลดอตั ราการกดั กรอ่ นลงทำ� ใหไ้ ดอ้ ายุการใชง้ านเป็นปกติ
ชั่วโมงการใช้งาน ความเร็วน้�ำ (fps)
1,500 12.0
2,000 11.5
3,000 11.0
4,000 10.0
6,000 9.0
8,000 8.0
หมายเหตุ: fps ยอ่ มาจาก foot per second หรือ ฟุตต่อวินาที
1.3 อัตราความดันลดผ่านท่อ (friction rate) การออกแบบระบบทอ่ ถกู จำ� กดั โดยความดนั
ลดผา่ นทอ่ เชน่ ในระบบทอ่ ประปา (สง่ น้�ำไปยงั จดุ ตา่ งๆ) จะตอ้ งออกแบบทอ่ ใหม้ ขี นาดใหญพ่ อทจี่ ะใหไ้ ด้
อตั ราการไหลทก่ี ำ� หนด ณ ทต่ี น้ ทางการจา่ ยนำ้� ประปาจะมกี ำ� ลงั อดั สง่ อยคู่ า่ หนง่ึ กำ� ลงั สง่ นอ้ี าจจะเปน็ แทง้ ค์
คอนกรตี ตงั้ ในทส่ี งู ๆ หรอื ดว้ ยกำ� ลงั สง่ จากปม๊ั กไ็ ด้ กำ� ลงั สง่ นจ้ี ะคอ่ ยๆ ลดลงตามรายทาง กำ� ลงั สง่ ทลี่ ดไปนี้
คือ ความดนั ลดผา่ นทอ่ (friction loss) การออกแบบใหท้ อ่ ใหญ่ การสญู เสียก�ำลังอัดกน็ ้อยลง ถ้าหากวา่
เราออกแบบใหท้ อ่ มขี นาดเลก็ เกนิ ไป การสญู เสยี กำ� ลงั อดั สง่ สงู กจ็ ะทำ� ใหอ้ ตั ราการไหลลดลง มคี นเขา้ ใจผดิ
เสมอว่าย่ิงทอ่ เล็กความดันยิง่ สงู ซึ่งในความจริงไม่ใช่ ต้องเขา้ ใจเสียใหม่วา่ ยงิ่ ทอ่ เล็กการสญู เสยี ก�ำลงั อดั
ส่งย่งิ มาก อตั ราการไหลยิ่งลดลง
ในระบบท่อน้�ำหมุนเวียน (recirculating system) การออกแบบขนาดท่อจะพิจารณาถึง
ความสมดลุ กนั ระหวา่ งคา่ ใชจ้ า่ ยในการอดั สง่ ทสี่ งู กบั ราคาทอ่ ขนาดใหญท่ มี่ รี าคาสงู แตไ่ มต่ อ้ งการกำ� ลงั อดั มาก
ในการใชง้ านจุดท่พี อจะถอื ไดว้ า่ สมดุลกันคอื อตั ราความดนั ลดที่ 10 ฟุตของนำ้� ตอ่ ความยาวท่อ 100 ฟตุ
จากค่าตัวเลขนี้ก็พอจะค�ำนวณขนาดของท่อที่อัตราการไหลใดๆ ได้อย่างประหยัด ในงานท่อขนาดเล็ก
ตั้งแต่ 4 นิ้วลงมา การขยายขนาดท่อเพ่ือท่ีจะไม่ต้องใช้ก�ำลังอัดสูง อัตราการเพ่ิมของราคาท่อจะต�่ำกว่า
การขยายขนาดทอ่ ของงานทอ่ ขนาดใหญ่ หรอื กลา่ วอยา่ งงา่ ยๆ วา่ ในงานทอ่ ขนาดเลก็ การขยายขนาดทอ่
จะประหยดั กวา่ การเพม่ิ กำ� ลงั อดั สว่ นงานทอ่ ขนาดใหญค่ วรใชก้ ำ� ลงั อดั สงู ใหข้ นึ้ แตอ่ ยา่ งไรกต็ าม ขอ้ ความ
ทก่ี ลา่ วขา้ งตน้ กไ็ มแ่ นว่ า่ จะถกู ตอ้ งเสมอไปทกุ กรณี ดงั นนั้ จงึ ควรคดิ ราคาทงั้ สองดา้ นวา่ ควรเพมิ่ ขนาดทอ่ ดี
หรอื เพ่มิ ขนาดปัม๊ และมอเตอร์ดแี ล้วจึงเปรียบเทยี บว่าอยา่ งไหนราคาถกู กวา่ กัน
2. แบบแปลนระบบท่อ การเขยี นแบบระบบท่อ เพอ่ื ให้ได้ออกมาเปน็ แบบแปลนระบบทอ่ โดย
ท่วั ไปมรี ูปแบบในการเขยี น 2 ลักษณะใหญ่ๆ คือ แบบออรโ์ ธกราฟิก (orthographic) ภาพทีไ่ ด้ออกมา
เป็นภาพดา้ นบนและภาพระดับ (plan and elevation) และแบบรูปภาพ (pictorial) ภาพที่ได้ออกมาจะ
เป็นภาพไอโซเมตริก (isometric) และภาพมมุ เฉยี ง (oblique) ดงั ภาพที่ 10.4
