Page 16 - การสื่อข่าวและการเขียนข่าว
P. 16
6-6 การสื่อข่าวและการเขียนข่าว
เผยแพร่ โดยข้อมูลเหลา่ นั้นอาจเปน็ ข้อเทจ็ จรงิ หลกั ฐาน หรือขอ้ คิดเหน็ แหลง่ ขอ้ มลู ข่าวอาจเปน็ บุคคล
หรือไมใ่ ชบ่ คุ คล
แหลง่ ขอ้ มูลขา่ วทีเ่ ปน็ บุคคล มกั เรียกว่า แหล่งข่าว
ในทางวารสารศาสตร์ แหลง่ ขา่ วเปน็ บคุ คล แตแ่ หลง่ ขอ้ มลู ทใ่ี ชใ้ นกระบวนการสอ่ื ขา่ วมหี ลากหลาย
ประเภท เช่น รายงานท่ีมีการตีพิมพ์เผยแพร่ (publication) เอกสาร ส่ือกระจายเสียง ส่ือเอกสารจาก
ราชการหรือองค์กรทางธุรกิจ หรือองค์กรต่างๆ กรณีบุคคล อาจเป็นพยานจากคดีอาชญากรรมหรือ
เหตุการณ์ตา่ งๆ ที่ให้ขอ้ มลู ข่าวสารทมี่ คี วามทนั เหตกุ ารณ์ (timely information)
อยา่ งไรกต็ าม เนอ้ื หาในทน่ี ้ี ขอใชค้ ำ� วา่ “แหลง่ ขา่ ว” สำ� หรบั บคุ คลผใู้ หข้ อ้ มลู ขา่ วแกผ่ สู้ อ่ื ขา่ วและ
ใชค้ �ำว่า แหลง่ ข้อมูลส�ำหรบั ทีม่ าของข้อมลู ทไ่ี ม่ใช่บุคคล แตใ่ ช้เป็นหลักฐานเพื่อประกอบการสือ่ ขา่ ว
การเขยี นขา่ วจำ� เปน็ ตอ้ งใชแ้ หลง่ ขอ้ มลู ทเี่ ปน็ บคุ คล เพอื่ ทำ� ใหเ้ รอ่ื งราวนา่ เชอื่ ถอื ขอ้ มลู จากพยาน
ผเู้ ห็นเหตุการณห์ รือผ้มู ีส่วนเกีย่ วขอ้ ง ชว่ ยให้สามารถเลา่ เร่ืองราวท่ีเกิดขน้ึ ไดใ้ กลค้ วามเปน็ จริงที่สดุ
แหลง่ ขา่ ว มกั เปน็ บคุ คลสำ� คญั สามารถใหข้ อ้ มลู ทจี่ ำ� เปน็ และเกย่ี วขอ้ งกบั เรอื่ งราวเหตกุ ารณท์ เี่ กดิ ขน้ึ
โดยอาจเปน็ ผทู้ อ่ี ยใู่ นเหตกุ ารณส์ ำ� คญั เชน่ ภยั ธรรมชาติ หรอื ภยั ทมี่ นษุ ยท์ ำ� ขนึ้ จำ� พวก อบุ ตั เิ หตุ อาชญากรรม
เปน็ ตน้ แหลง่ ขา่ วยงั อาจไดแ้ กผ่ ทู้ รงภมู คิ วามรใู้ นวทิ ยาการดา้ นตา่ งๆ ทสี่ ามารถเปน็ จดุ ตงั้ ตน้ ในการสบื คน้
ขอ้ มลู ตอ่ ไป เชน่ ความกา้ วหนา้ ทางเทคโนโลยกี ารแพทย์ สาธารณสขุ ภมู ปิ ญั ญา ประวตั ศิ าสตร์ ศลิ ปวฒั นธรรม
การเมอื ง เศรษฐกจิ เป็นตน้
แหล่งข่าวยังได้แก่ เจ้าหน้าที่หรือพนักงานของรัฐผู้มีบทบาทหน้าที่และความรับผิดชอบในเร่ือง
ราวทเี่ กดิ ขน้ึ หรอื ไดร้ บั มอบหมายจากผมู้ อี ำ� นาจในการใหข้ อ้ มลู แกผ่ สู้ อ่ื ขา่ ว กรณบี รษิ ทั เอกชน ผใู้ หข้ อ้ มลู
ขา่ วอาจเป็นผบู้ ริหารระดับสงู หรือผู้ท่ไี ดร้ บั มอบหมายมาให้ขอ้ มูลแกผ่ ู้สอ่ื ข่าว
ผสู้ อ่ื ขา่ วตอ้ งอา้ งองิ ชอ่ื นามสกลุ และตำ� แหนง่ ของผใู้ หข้ อ้ มลู เพอ่ื ใชเ้ ปน็ หลกั ฐานอา้ งองิ ในการนำ�
เสนอหรือเผยแพร่ข้อมูลเหล่าน้ัน ยกเว้นว่า แหล่งข่าวท่ีเป็นบุคคลขอให้งดการกล่าวอ้างถึงชื่อของเขา
ด้วยเหตุผลประการใดประการหนึ่ง ผู้ส่ือข่าวจ�ำเป็นต้องท�ำตามค�ำม่ันสัญญาท่ีให้แก่แหล่งข่าว เพ่ือแสดง
ความซอ่ื สตั ยแ์ ละเคารพในคำ� สญั ญา มฉิ ะนนั้ ผใู้ หข้ อ้ มลู ขา่ วอาจไมใ่ หค้ วามรว่ มมอื ในการใหข้ อ้ มลู ในโอกาส
ต่อไป เปน็ การตัดรอนโอกาสในการแสวงหาขอ้ มูลข่าวสารของผสู้ อ่ื ข่าวในอนาคต
ทง้ั น้ี ผสู้ อ่ื ขา่ วตอ้ งพจิ ารณาคดั เลอื กแหลง่ ขา่ วเปน็ พเิ ศษ เนอ่ื งจากคำ� พดู ของบคุ คลมกั ไมค่ งที่ ทวา่
แปรเปล่ียนไปตามสถานการณ์และเหตุการณ์ ค�ำพูดในวันนี้อาจแตกต่างจากค�ำพูดท่ีพูดในวันอ่ืน สิ่งที่
ผสู้ อื่ ขา่ วสอื่ ออกไป ตอ้ งสามารถอา้ งองิ ชอื่ นามสกลุ และตำ� แหนง่ ของผพู้ ดู ได้ ดงั นนั้ ผสู้ อ่ื ขา่ วตอ้ งคดั เลอื ก
แหลง่ ขา่ วทม่ี คี วามนา่ เชอื่ ถอื สามารถรบั ผดิ ชอบคำ� พดู ทพ่ี ดู ออกไป บคุ คลเหลา่ นมี้ กั เปน็ ผมู้ ตี ำ� แหนง่ หนา้ ท่ี
สถานะระดบั สูงในสังคม ทีต่ ้องระมัดระวงั ค�ำพดู เพ่อื รกั ษาเกยี รติและชือ่ เสยี งของตนและขององค์กร
เนอื้ หาทแ่ี หลง่ ขา่ วหรอื ผใู้ หข้ อ้ มลู ขา่ วพดู นน้ั อาจแบง่ ไดเ้ ปน็ ขอ้ เทจ็ จรงิ กบั ขอ้ คดิ เหน็ แตก่ ารอา้ งองิ
ขอ้ เท็จจรงิ จากคำ� พดู ของบุคคล อาจไมน่ ่าเชือ่ ถอื ผสู้ อ่ื ขา่ วจึงตอ้ งหาขอ้ มูลจากแหลง่ ข้อมลู หลายๆ แหลง่
หรอื หลายๆ คน ซ่ึงมกั พบในกรณีเหตุการณ์ทม่ี ผี เู้ สียหายจำ� นวนมาก เพื่อตรวจสอบและยืนยันความถกู
ต้องของข้อเท็จจริง และเห็นผลกระทบในวงกว้างจากเหตุการณ์ท่ีเกิดขึ้น อีกท้ังช่วยเพ่ิมความน่าเช่ือถือ
