Page 38 - การสื่อข่าวและการเขียนข่าว
P. 38
6-28 การส่ือขา่ วและการเขยี นขา่ ว
2. การประเมินความน่าเชื่อถือของแหล่งข่าวและแหล่งข้อมูล
นกั ขา่ วไดร้ บั การยอมรบั ในเรอื่ งความนา่ เชอื่ ถอื จากการเลอื กแหลง่ ขา่ ว ตามมาดว้ ยการเขา้ ถงึ แหลง่
ข้อมูล ทั้งน้ีความกดดันจากการท�ำข่าว เป็นปัจจัยส�ำคัญในการก�ำหนดและควบคุมเน้ือหาข่าวที่น�ำเสนอ
นกั ขา่ วควรใชว้ ธิ กี ารตรวจสอบความถกู ตอ้ งและมแี หลง่ ขา่ วเพม่ิ เตมิ ดว้ ยวธิ กี ารแบบสามเสา้ (tri-angulation)
โดยการสืบค้นข้อมูลจากหลายๆ วิธี นอกจากน้ี ทั้งนักข่าวและบรรณาธิการควรให้พ้ืนท่ีแก่แหล่งข่าวที่มี
ความนา่ เช่อื ถือ
ในยคุ ของสภาวะแวดลอ้ มทเี่ ตม็ ไปดว้ ยสอื่ ดจิ ทิ ลั มกี ารนำ� เสนอขอ้ มลู ขา่ วสารมากมายผา่ นสอื่ ตา่ งๆ
ทั้งส่ือสังคม สื่อออนไลน์ เว็บไซต์ ฯลฯ โดยข้อมูลข่าวสารเหล่าน้ันมีทั้งท่ีถูกต้องและไม่ถูกต้องปนเปกัน
ผสู้ อื่ ขา่ วจำ� เปน็ ตอ้ งเรยี นรกู้ ารเลอื กใชข้ อ้ มลู จากแหลง่ ขา่ วทม่ี คี วามนา่ เชอื่ ถอื รทู้ นั ในขอ้ มลู ขา่ วสารทถ่ี กู ตอ้ ง
และไมถ่ กู ตอ้ ง สามารถแยกแยะข้อเท็จจริงจากข้อคดิ เห็นได้
ในภาวะทเ่ี ตม็ ไปดว้ ยขอ้ มลู ขา่ วสาร การแยกแยะระหวา่ งขอ้ มลู ทถี่ กู ตอ้ งและไมถ่ กู ตอ้ งเปน็ เรอื่ งท่ี
ท�ำไดย้ าก การแยกข้อเทจ็ จรงิ ออกจากเร่ืองทีไ่ ม่จรงิ เปน็ เรอ่ื งทท่ี ำ� ไดย้ ากเช่นกัน เน่ืองจากไมม่ ีวธิ ีการใดท่ี
สามารถวดั อคติของแหล่งขา่ วจากมาตรวัดท่มี ีในปจั จบุ ันไดอ้ ย่างถูกตอ้ งและเที่ยงตรง
แหล่งขา่ วและแหล่งข้อมลู ท่ีนา่ เชือ่ ถือต้องปราศจากอคติ และสามารถยืนยันด้วยหลกั ฐานได้
แหลง่ ขอ้ มลู จำ� พวกขอ้ เขยี นทม่ี คี วามนา่ เชอื่ ถอื เพอื่ การสอ่ื ขา่ ว อาจเปน็ สง่ิ ตพี มิ พจ์ ำ� พวกบทความ
หนังสอื ที่มีกระบวนการพจิ ารณากล่นั กรอง (peer review) และพิมพเ์ ผยแพร่จากสำ� นกั พมิ พ์ทีน่ ่าเช่อื ถือ
หรือเป็นผลงานของผู้เขียนท่ีมีช่ือเสียง และพิมพ์ผ่านกระบวนการพิมพ์ของผู้จัดพิมพ์และส�ำนักพิมพ์ท่ีมี
ช่ือเสยี งด้วย
งานเขยี นทม่ี ผี ตู้ รวจสอบขอ้ เทจ็ จรงิ ผา่ นกระบวนการวเิ คราะหใ์ นประเดน็ ตา่ งๆ โดยเฉพาะประเดน็
ทางกฎหมายนน้ั จะมีความน่าเชือ่ ถอื มากขน้ึ
โดยทว่ั ไป เอกสารทางวชิ าการและตำ� ราเรยี น มกั ไดร้ บั การยอมรบั วา่ มคี วามถกู ตอ้ งและนา่ เชอ่ื ถอื
เนื่องด้วยมีการพิจารณากล่ันกรองคุณภาพงานในกระบวนการจัดท�ำ แต่อาจมีบางเน้ือหาที่ล้าสมัยหรือ
ไมท่ นั เหตกุ ารณ์ หรอื อาจมแี นวคดิ ทางวชิ าการทใี่ หมก่ วา่ หรอื มที ฤษฎที างเลอื ก กระบวนการผลติ ตำ� ราจงึ
มกั มกี ารปรบั ปรุงเน้ือหาอยเู่ สมอ
แหลง่ ขอ้ มลู ทน่ี า่ เชอื่ ถอื นน้ั ตอ้ งสามารถตรวจสอบความถกู ตอ้ งและยนื ยนั ความถกู ตอ้ งนนั้ ได้ การ
เลอื กใชข้ อ้ มลู จากแหลง่ ใดจำ� เปน็ ตอ้ งอาศยั สามญั สำ� นกึ และการวนิ จิ ฉยั เชงิ อตั วสิ ยั (editorial judgement)
ประกอบการตัดสินใจ อย่างไรก็ตาม แม้แหล่งข้อมูลน้ันจะได้รับการพิจารณากล่ันกรอง (peer review)
ผสู้ อื่ ขา่ วกไ็ มค่ วรเชอื่ ถอื ขอ้ มลู ในวารสารนน้ั ๆ ในทนั ที แหลง่ ขอ้ มลู ทนี่ า่ เชอื่ ถอื อาจไมไ่ ดแ้ สดงความคดิ เหน็
ที่เปน็ กลางก็เป็นได้
การประเมินความนา่ เช่อื ถอื ของแหล่งข่าวและแหลง่ ขอ้ มลู โดยทั่วไป พจิ ารณาไดด้ งั นี้
- แหลง่ ข้อมลู นน้ั ควรมีชอื่ เสยี งและกอ่ ต้ังมานานแลว้ (established source)
- การบอกไดว้ า่ ผเู้ ขยี นเปน็ ใคร เปน็ ผไู้ ดร้ บั การยอมรบั ในวงการ สามารถระบตุ วั ตน มปี ระสบการณ์
ในการเขียนเนือ้ หาท่ีเกย่ี วขอ้ งมากอ่ น
