Page 42 - การสื่อข่าวและการเขียนข่าว
P. 42
6-32 การสื่อข่าวและการเขียนข่าว
4. การประเมินความไม่น่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูล
แหลง่ ขา่ วทไ่ี มย่ นิ ยอมใหเ้ ปดิ เผยชอื่ หรอื แหลง่ ขา่ วนริ นาม (anonymous sources) กรณที แ่ี หลง่
ขา่ วไม่ยนิ ยอมใหเ้ ปิดเผยชือ่ ในขา่ วที่รายงาน ผู้ส่อื ขา่ วจำ� เป็นตอ้ งหาแหล่งขา่ วอน่ื เพราะการรายงานข่าว
โดยไมไ่ ดอ้ า้ งแหลง่ ขา่ วจะขาดความนา่ เชอ่ื ถอื องคก์ รขา่ วหลายแหง่ มนี โยบายทจ่ี ะไมน่ ำ� เสนอขา่ วทปี่ ราศจาก
การอา้ งองิ แหลง่ ขา่ ว แตใ่ นบางครง้ั กจ็ ำ� เปน็ ตอ้ งเขา้ ถงึ ขอ้ มลู และรายงานขอ้ มลู โดยไมเ่ ปดิ เผยชอื่ แหลง่ ขา่ ว
แหล่งข่าวอาจไม่ต้องการให้เปิดเผยชื่อ แต่ยินดีให้ข้อมูลท่ีเป็นประโยชน์ ผู้สื่อข่าวอาจรายงานได้เพียงว่า
เป็นขอ้ มูลจากเจ้าหนา้ ทท่ี ี่เก่ยี วขอ้ งโดยไมเ่ ปดิ เผยชอื่ และตำ� แหนง่ ของแหล่งขา่ วนนั้ ในขณะทบี่ างคนอาจ
เกรงที่จะรับโทษถ้ามีการเปิดเผยข้อมูลออกไป ข่าวท่ีแหล่งข่าวไม่เปิดเผยช่ือมักเป็นข่าวที่เก่ียวข้องกับ
ความมัน่ คงของชาติ หรอื พยานที่รู้เห็นเหตกุ ารณใ์ นอาชญากรรมหรอื อุบัติเหตทุ ่เี กิดข้ึน
มคี นจำ� นวนมากทตี่ อ้ งการพดู คยุ กบั ผสู้ อ่ื ขา่ ว ถา้ ผสู้ อ่ื ขา่ วสญั ญาวา่ จะไมเ่ ปดิ เผยชอื่ บรรณาธกิ าร
มักไม่ยอมเช่นนัน้ แต่ถ้าจ�ำเป็นเพอ่ื ใหไ้ ด้ข้อมลู มาก็จ�ำตอ้ งยินยอม การจ�ำเปน็ ต้องพง่ึ พาแหลง่ ข่าวนริ นาม
จะทำ� ใหข้ า่ วน้นั ขาดความน่าเช่อื ถอื (Rich, 2005, p. 95)
ถ้าจ�ำเป็นต้องใช้ข้อมูลจากแหล่งข่าวนิรนามก็จ�ำเป็นต้องตรวจสอบข้อมูลน้ันจากแหล่งข่าวอ่ืนท่ี
ยอมใหเ้ ปิดเผยชอื่ ได้
การอ้างถึงแหล่งข่าวนิรนามท�ำได้เพียงเปิดเผยช่ือพนักงานหรือเจ้าหน้าท่ี ในบางครั้งอาจจ�ำเป็น
ตอ้ งใชช้ อื่ สมมตใิ นเรอ่ื งราวสารคดที อ่ี อ่ นไหวตอ่ ความรสู้ กึ เชน่ เนอ้ื หาเกยี่ วกบั การขม่ ขนื แตแ่ นวทางนจ้ี ะ
ไม่ใช้ในเน้ือหาท่ีเป็นแนวข่าวหนัก ซ่ึงอาจใช้เพียงชื่อต้นและไม่ระบุนามสกุลหรือไม่ระบุช่ือเลยและควรจะ
บอกผูร้ บั สารว่า เป็นชื่อสมมตเิ พ่อื ปอ้ งกนั ผลกระทบถงึ แหลง่ ขา่ ว
หลายครงั้ ทแี่ หลง่ ขอ้ มลู มขี อ้ ชวนสงสยั ในดา้ นการตรวจสอบขอ้ เทจ็ จรงิ ถา้ ไมม่ ผี รู้ บั ผดิ ชอบในการ
ควบคมุ ดแู ลการพจิ ารณากลนั่ กรอง แหลง่ ขอ้ มลู นนั้ กไ็ มน่ า่ เชอ่ื ถอื ขอ้ มลู เหลา่ นนั้ อาจเผยแพรใ่ นรปู สง่ิ พมิ พ์
หรือผ่านเวบ็ ไซต์ เวบ็ เพจ บล็อก ทง้ั ในนามกลุม่ และนามบคุ คล ทผ่ี เู้ ขยี นจัดท�ำข้นึ เอง เพื่อใช้แสดงความ
คดิ เหน็ เฉพาะตวั ใชอ้ ตั วิสยั ในการวินจิ ฉัยเหตกุ ารณต์ ่างๆ ท่เี กิดขึน้ ซึ่งอาจมคี วามลำ� เอียงหรอื อคติ ขาด
ความเปน็ กลาง ความสมดลุ และความเทย่ี งธรรม แตบ่ างครงั้ แหลง่ ขอ้ มลู ทไี่ มเ่ ปน็ กลาง อาจใชเ้ ปน็ แหลง่
สนบั สนุนข้อมูลที่เกยี่ วกบั มมุ มองทแ่ี ตกตา่ ง การเลอื กใชจ้ ึงต้องดูความเหมาะสม
กิจกรรม 6.2.1
จงอธบิ ายความนา่ เชอื่ ถอื ของแหลง่ ข่าวและแหล่งขอ้ มูล
แนวตอบกิจกรรม 6.2.1
การพจิ ารณาความนา่ เชือ่ ถือของแหลง่ ข่าวและแหลง่ ข้อมูลในเร่อื งนี้ ได้แก่
1. การประเมินคณุ คา่ ข่าว
2. การประเมินความนา่ เชอื่ ถือของแหลง่ ขา่ วและแหลง่ ข้อมลู
3. การประเมินความนา่ เชื่อถือของแหลง่ ขอ้ มูลจากเวบ็ ไซต์หรอื ส่ือออนไลน ์
4. การประเมินความไม่นา่ เชือ่ ถือของแหล่งข้อมลู
