Page 170 - ศิริวิบุลกิตติ์
P. 170
134 ศิรวิ บิ ุลกิตต์ิ
ปิยอินทรสุปัณ แปลว่าพระองค์ประกอบไปด้วยกตัญญู แลความสัจ
พร้อมด้วยขันตีบารมีอันแกล้วกล้ายิ่งนัก เป็นที่รักแก่หมู่แห่งเทวดา มีสมเด็จ
อมรนิ ทรา เป็นต้น แลเป็นที่รกั แก่หมแู่ หง่ ปกั ขิชาตทิ ั้งหลาย มพี ญาวนตั ตราช
สบุ รรณเปน็ ประธาน
ปิยนาควรัน เป็นท่รี ักแก่พญานาคแลหมู่สตั ว์ในพระมหาสมุทรส้นิ ทงั้ นั้น
ไม่มีสตั วจ์ ำพวกใด ท่จี ักคดิ ประทุษรา้ ยจองภัยตอ่ พระองค์หาบม่ ไิ ด้
ปิยคันทสุรา ตัดบทว่า ปิยะคันทัพภะอสุรา สมเด็จพระราชกุมาร เป็น
ท่ีรักย่ิงนักแก่หม่แู หง่ คนธรรพ์ แลอสรุ ทงั้ หลาย ดว้ ยเหตแุ หง่ พระองคต์ ั้งอยู่ใน
พรหมวหิ าร ๔ ประการ คอื เมตตาหน่งึ กรณุ าหนึ่ง มุทิตาหนึ่ง อุเบกขาหน่ึง
เมตตาน้ันคือพระองค์แผ่เมตตาจิตรไปแก่สัตว์น้อยแลใหญ่แลมนุษย์ทั้งปวง
เห็นบุคคลผู้ใดเข้าแล้ว ก็ให้คิดแต่เมตตาจิตร ชั้นแต่นกแลหนู เลือดแลเล็น
พระองค์ก็แผ่เมตตาจิตรไปทั่วท้ังนั้น มิได้คิดประทุษร้ายด้วยพระองค์เองแล
มิได้ให้บุคคลผู้อ่ืนประทุษร้าย กรุณานั้น ทรงพระกรุณาในสรรพสัตว์ท้ังปวง
เห็นสัตว์แลมนุษย์จำพวกใด เกิดทุกข์ภัยแลอาพาธ ยากจนก็ทรงพระ
อนเุ คราะห์ด้วยวตั ถุตา่ ง ๆ มไิ ด้คิดว่าพวกเราแลพวกเขา คนดแี ลเขญ็ ใจหามไิ ด้
มีแต่จะทรงพระกรุณาให้สัตว์แลมนุษย์ได้ความสุขส้ินด้วยกัน มุทิตาน้ันก็
พระทัยอ่อนนัก อ่อนทั้งจิตรท้ังวาจาท้ังกาย อ่อนจิตรนั้นคือน้ำพระทัยอ่อน
นวลต่อปฏิคาหกท่ีจักมารับพระราชทาน แล้วอ่อนนวลต่อบุคคลอันมีบุญน้อย
กว่าพระองค์ แลออ่ นนวลตอ่ สมณชีพราหมณ์ อ่อนวาจาน้ัน คือกล่าวคำส่ิงใด
อ่อนหวานไพเราะ เป็นที่รักแก่คนทั้งปวงสิ้นในแผ่นดิน ถึงบุคคลที่พระองค์
ใช้สอยทุกวัน พระองค์ก็มิได้กล่าวคำอันหยาบ ให้ได้โทมนัสขัดเคือง ที่อ่อน
กายนั้นพระองค์เห็นสมณชีพราหมณ์แลผู้เถ้าผู้แก่ในกระกูลก็ย่อมอ่อนกาย มิ
มหาวิทยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
