Page 6 - คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม เอกสารจากหอหลวง
P. 6
(4)
การคน้ พ บเอกสารจากห อห ลวงเรอ่ื งคำใหก้ ารขนุ ห ลวงวดั ป ระดทู่ รงธรรม
นั้น ถือว่าเป็นเอกสารที่ทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ไทยมากในฐานะที่เป็น
เอกสารร่วมสมัยบรรยายสภาพกรุงศรีอยุธยาโดยละเอียด เริ่มต้นด้วย
ภูมสิถาน กำแพงป ้อมค ปู ระตหู อรบ สภาพภ ายในเขตก ำแพงพ ระนคร การวาง
ผงั เมอื งเขตพ ระราชฐานในและน อกเกาะเมอื ง ชมุ ชนโดยรอบ ตลาดในกรงุ และ
รอบกรุง ชนต ่างเมืองแ ละต ่างช าติท ี่เข้าม าต ิดต่อค ้าขายในพ ระนคร สิ่งสำคัญ
ที่เป็นหลักเมือง ได้แก่ พระราชม ณเฑียร พระม หาธาตุ พระมหาเจดีย์และ
พระพุทธปฏิมากร สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่อยู่นอกพระนคร ข้อมูลที่บันทึกไว้นั้นเมื่อ
ศกึ ษาสำรวจพ ืน้ ทีแ่ ลว้ พบวา่ ม คี วามถ ูกต อ้ งแ มน่ ยำ ทำใหเ้ ห็นภ าพความเจรญิ
รุ่งเรืองข องกรุงศรีอยุธยา และก ารใช้ช ีวิตข องผู้คนในสมัยน ั้น
ในส่วนหลังของเอกสารบรรยายถึงโบราณราชประเพณี ได้แก่
ธรรมเนียมถือน้ำ พระราชพิธีลงสรงเจ้าฟ้า พิธีโสกันต์ ว่าด้วยเครื่องยศ
สำหรับศพ กระบวนแ ห่พระบรมศพ แบบอ ย่างก ารพ ระเมรุ จากนั้นบ รรยาย
ถึงต ำแหน่งยศพ ระราชาคณะฐานานุกรม ทำให้ทราบถึงลักษณะก ารปกครอง
คณะสงฆ์ในสมัยอ ยุธยา อีกต อนห นึ่งว่าด ้วยพ ระพ ิไชยเสนา เป็นต ำราสอนข ้อ
ควรประพฤติข องข ้าราชการ มี ๒๕ ข้อ แสดงให้เห็นถึงภ ูมิปัญญาและธรรม
จริยาของผู้ปกครองสมัยนั้น ตอนสุดท้ายเป็นคำให้การเกี่ยวกับเหตุการณ์
สมัยอยุธยาตอนปลายตั้งแต่รัชกาลสมเด็จพระสรรเพ็ชญที่ ๘ (พระเจ้าเสือ)
ถึงส มเด็จพ ระเจ้าเอกท ัศน์
เอกสารป ระเภทคำใหก้ ารท เี่ ปน็ ท ร่ี จู้ กั กนั ด ี คอื คำใหก้ ารข นุ ห ลวงห าวดั
และคำให้การช าวกรุงเก่า มีประวัติความเป็นมาในก ารพบเอกสาร ดังนี้
หนังสือคำให้การขุนหลวงหาวัด พิมพ์ครั้งแรกที่โรงพิมพ์หมอสมิท
เมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๖ เนื้อหาเป็นเรื่องพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ตั้งแต่สมัย
พระเจ้าบุเรงนองตีกรุงศรีอยุธยาได้ในแผ่นดินสมเด็จพระมหินทราธิราช
และพรรณนาภูมิสถานกรุงศรีอยุธยา ทำเนียบต่างๆ ตลอดจนราชประเพณี
