Page 6 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 6
2-4 การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
ตอนท่ี 2.1
ความรทู้ ัว่ ไปเกยี่ วกบั การป ้องกันโรค
โปรดอ ่านห ัวเรื่อง แนวคิด และวัตถุประสงค์ของตอนที่ 2.1 แล้วจ ึงศ ึกษารายล ะเอียดต่อไป
หัวเร่อื ง
2.1.1 คำจำกัดความ ความสำคัญ เป้าห มายและแนวคิดของก ารป้องกันโรค
2.1.2 ธรรมชาติของก ารเกิดโรค
2.1.3 วิวัฒนาการข องก ารป้องกันโรค
2.1.4 ทฤษฎีท ี่เกี่ยวข้องกับก ารเกิดโรคและพ ฤติกรรมส ุขภาพเพื่อการป ้องกันโรค
แนวคิด
1. การป้องกันโรคเป็นการขจัดหรือยับยั้งพัฒนาการของโรคและการรักษาโรค โดยการดำเนินการ
ที่มีสัมฤทธิผล ทำให้ชุมชนมีความต้านทานโรค ลดพฤติกรรมเสี่ยงต่อโรคของคนในชุมชน และ
ทำให้บ ุคคลและครอบครัวไม่ได้รับผ ลกระทบจ ากโรค
2. โรคเกิดจ ากส ิ่งท ีท่ ำใหเ้กดิ โรค โฮสต์ และส ิง่ แ วดลอ้ ม โรคแ บง่ อ อกเป็นโรคต ดิ ตอ่ แ ละโรคไมต่ ิดตอ่
โรคติดต่อที่เป็นปัญหาสำคัญมีลักษณะการแพร่กระจายทางอาหารและน้ำ ทางการหายใจ ทาง
การสัมผัสและจากสัตว์และแมลง โดยมีกระบวนการและความรุนแรงของโรคแตกต่างกัน โรค
ไม่ติดต่อที่เป็นสาเหตุของความเจ็บป่วยและการตายที่สำคัญในปัจจุบันมีปัจจัยเสี่ยงของการเกิด
โรคเกี่ยวข้องกับพันธุกรรม รูปแบบการดำเนินชีวิตและสิ่งแวดล้อมโดยมีลักษณะการเจ็บป่วย
และค วามรุนแรงของโรคแ ตกต ่างก ัน
3. ว ิวัฒนาการการป้องกันโรคในประเทศไทยมีมานานแล้วแบ่งออกได้เป็น 3 ยุค ยุคแรกนับตั้งแต่
แผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 สมัยกรุงศรีอยุธยา จนถึงตอนต้นรัชกาลที่ 3 สมัยกรุง
รัตนโกสินทร์ ยุคที่สองต่อจากยุคแรกจนถึงรัชกาลที่ 7 และยุคที่สามตั้งแต่ พ.ศ. 2475 จนถึง
ปัจจุบัน การป้องกันโรคที่ช ัดเจนในประเทศไทยเริ่มจากการป้องกันโรคติดต่อไข้ทรพิษ ในร ะดับ
นานาชาติก ลุ่มศูนย์การควบคุมและป้องกันมีบทบาทส ำคัญในก ารป ้องกันโรค เป็นห น่วยง านท าง
ราชการของป ระเทศสหรัฐอเมริกาอยู่ภายใต้กรมสุขภาพแ ละบริการมนุษย์
4. ทฤษฎที ีเ่กี่ยวก ับก ารเกดิ โรคท ีม่ วี ิวัฒนาการม าย าวนาน ประกอบด ้วยท ฤษฎเีกี่ยวก ับม ลพิษ ทฤษฎี
เชื้อโรค กรอบแนวคิดแบบกล่องดำและกรอบแนวคิดแบบกล่องชาวจีน ส่วนทฤษฎีที่เกี่ยวกับ
พฤติกรรมสุขภาพเพื่อป้องกันโรคที่สำคัญคือ ทฤษฎีแรงจูงใจเพื่อป้องกันโรคเป็นทฤษฎีที่เกิด
ขึ้นจ ากค วามพ ยายามท ี่จ ะท ำความเข้าใจในก ฎเกณฑ์ข องก ารกร ะต ุ้นให้เกิดค วามก ลัว แล้วน ำไปส ู่
การป้องกันโรค
ลิขสิทธ์ิของมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธริ าช
