Page 10 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 10
2-8 การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
ตารางที่ 2.1 ระดบั ข องก ารป อ้ งกนั โรค
ระยะกอ่ นเกิดโรค ระยะเกิดโรค ระยะหลังเกดิ โรค
ระยะไวต่อการเกิดโรค (Stage ระยะก่อนมี ระยะมีอาการ ระยะเสื่อม ระยะฟื้นฟูสภาพ
of Suceptibility) อาการ (Clinical ความสามารถ (Stage of
(Stage of
(Presymptomatic Stage) Disability) Rehabilitation)
Stage)
การป้องกันโรค การป้องกันโรค การป้องกันโรคระดับทุติยภูมิ การป้องกันโรคระดับตติยภูมิ
ก่อนระดับปฐมภูมิ ระดับปฐมภูมิ (Secondary Prevention) (Tertiary Prevention)
(Primordial (Primary
Prevention) Prevention)
การป้องกันโรคล่วงหน้า การป้องกันระยะเกิดโรค การป้องกันหลังระยะเกิดโรค
ท่ีมา: อเุ ทน จาร ณศ รี และว ลิ าวณั ย์ จงึ ป ระเสรฐิ หลกั ก ารป อ้ งกนั แ ละค วบคมุ โรคแ ละภ ยั ใน เอกสารก ารส อนช ดุ ว ชิ าว ทิ ยาการร ะบาดแ ละก ารควบคมุ
โรค หน่วยที่ 11 สาขาวิชาว ิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรร มาธิราช นนทบุรี 2540
ดังที่กล่าวแล้วว่า ในบางตำราอาจรวมการป้องกันโรคระดับก่อนปฐมภูมิ และระดับปฐมภูมิเข้าด้วยกัน
และในบ างต ำรายังแบ่งร ะดับการป้องกันโรคเพิ่มเติมเป็นการป ้องกันโรคร ะดับท ี่ 4 หรือร ะดับจตุรภูมิ (Quarternary
Prevention) ซึ่งเป็นการป้องกันโรคที่มีวัตถุประสงค์เพื่อหลีกเลี่ยงผลที่ตามมาของการดำเนินการรักษาที่ไม่จำเป็น
หรือที่ม ากเกินไปในร ะบบสุขภาพ ซึ่งเน้นหนักในภ าพร วมข องระบบส ุขภาพ โดยมีรายล ะเอียดในเรื่องที่ 2.2.1
กล่าวโดยสรุปแล้วแนวคิดการป้องกันโรคมุ่งเน้นที่การจัดกิจกรรมต่างๆ ที่กระทำและมีวัตถุประสงค์ เพื่อ
ลดปัจจัยเสี่ยงเฉพาะโรคบางโรค หรือเพื่อหนุนปัจจัยที่มีผลช่วยลด ความไวของการติดเชื้อ ตลอดจนการหยุดการ
ลุกลามของโรค ซึ่งจ ะสอดคล้องก ับการป้องกันโรคที่สัมพันธ์กับระยะของก ารเกิดโรคคือ การป ้องกันโรคโดยการล ด
ปัจจัยเสี่ยงข องก ารเกิดโรค (Primary Prevention) และการส กัดกั้นโรคโดยการว ินิจฉัยให้อย่างร วดเร็วและทำการ
รักษาได้อย่างทันท่วงที (Secondary Prevention)
กิจกรรม 2.1.1
การให้ความร เู้รอ่ื งสวมใสอ่ ุป กรณ์ค มุ้ ครองค วามป ลอดภยั ส ่วนบคุ คลในส ถานประกอบการจ ดั เปน็ การ
ป้องกันระดับใด เพราะเหตุใด
แนวต อบก จิ กรรม 2.1.1
การให้ความรู้เร่ืองการสวมใส่อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลในสถานประกอบการเป็น
การป อ้ งกนั ร ะดบั ป ฐมภ มู ิ เนอื่ งจากเปน็ การป อ้ งกนั โรคล ว่ งห นา้ ซงึ่ ม กี ารล ดป จั จยั เสยี่ งข องก ารเกดิ โรคในส ถาน
ประกอบก ารท่ีมีส ง่ิ ค กุ คามทางดา้ นกายภาพ ชีวภาพ เคมี และจิตส ังคม
ลขิ สทิ ธข์ิ องมหาวทิ ยาลยั สุโขทัยธรรมาธริ าช
