Page 15 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 15
แนวคิด หลักการและกลวิธิีของการป้องกันโรค 2-13
หากก ระบวนการการเกิดโรคยังดำเนินต ่อไป ความผิดป กติที่เกิดเพิ่มข ึ้นจ นอ าจท ำให้ผู้ป ่วยเสียช ีวิตในที่สุด
จึงมีผู้เปรียบเทียบจำนวนของผู้ป่วยและผู้ที่เสียชีวิตด้วยโรคใดโรคหนึ่งเสมือนยอดของภูเขาน้ำแข็ง เมื่อเทียบกับ
ขนาดของปัญหาของโรคนั้นๆ ทั้งหมดซึ่งรวมผู้ป่วยหรือบุคคลที่อาจแสดงอาการของโรคในระยะต่อมาและผู้สัมผัส
กับป ัจจัยก่อโรคนั้นๆ
5. การด ำเนนิ ของโรคและพยากรณ์โรค
การเกิดโรคในมนุษย์ไม่ได้เกิดขึ้นด้วยความบังเอิญ แต่เกิดจากปฏิสัมพันธ์ของมนุษย์ สาเหตุของโรคและ
สภาวะแ วดล้อมท ี่เหมาะส ม จากท ี่ได้กล่าวมาแล้วเกี่ยวก ับส าเหตุข องโรคแ ละปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องก ับการเกิดโรค
ซึ่งรวมทั้งปัจจัยด้านสภาวะแวดล้อมที่เหมาะสมกับการเกิดโรค ปัจจัยด้านมนุษย์มีส่วนสำคัญกับการเกิดโรค คน
บางคนอาจมีโอกาสเจ็บป่วยเป็นโรคมากกว่าคนอื่น คนบางคนแม้เข้าไปสัมผัสกับสาเหตุของโรคก็ไม่ป่วยเป็นโรค
ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดเจน ได้แก่ โรคติดต่อที่สามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีน บุคคลที่มีภูมิคุ้มกันไม่ว่า เกิดจากการติด
เชื้อในธรรมชาติ หรือเกิดจากการกระตุ้นด้วยวัคซีนจะมีความต้านทานต่อการติดเชื้อโรคชนิดนั้น ในขณะที่บุคคล
ที่ไม่มีภูมิคุ้มกันอาจเป็นโรคได้ถ้ามาสัมผัสกับเชื้อก่อโรค ความไว (Susceptibility) ต่อการติดโรคนี้เองที่เป็น
ปัจจัยด ้านบ ุคคลท ี่ท ำให้บุคคลมีโอกาสป ่วยเป็นโรคได้ (Susceptible Host)
กจิ กรรม 2.1.2
จงเปรียบเทียบโรคติดตอ่ และโรคไม่ติดต่อ
แนวต อบก ิจกรรม 2.1.2
การเปรยี บเทยี บโรคต ดิ ตอ่ และโรคไม่ต ิดต่อส ามารถสรุปไดด้ ังน้ี
ลกั ษณะ โรคตดิ ต่อ โรคไม่ติดตอ่
1. สาเหตขุ องโรค มกั เกดิ จากสาเหตุเฉพาะอย่างคอื เช้อื โรค มกั เกิดจากหลายสาเหตอุ าจจะ
ซึ่งอาจเปน็ ชนดิ เดียวกันหรอื มหี ลายชนดิ เป็นท้ังทางตรงหลายชนดิ
2. การได้รับปัจจัยต่อโรค ก็ได้
มักได้รบั เพยี งครง้ั เดยี วอาจทำให้เกดิ โรคได้ มักไดร้ ับหลายครัง้ จึงมี
3. ระยะฟักตัว เพราะเชอื้ โรคสามารถเพ่ิมจำนวน หรือ การสะสมของสาเหตุท่ี
4. อาการของโรค เพม่ิ สารพษิ ในร่างกายของผู้ตดิ เช้ือได้ ทำใหเ้ กดิ โรคน้นั ในรา่ งกาย
5. ภมู ิต้านทาน สว่ นมากมรี ะยะฟกั ตวั ส้นั สว่ นมากมรี ะยะฟักตวั นาน
มักมอี าการเฉียบพลัน มักมอี าการเร้ือรงั
มกั ทำให้เกดิ ภูมติ ้านทาน ไมม่ กี ารยนื ยันวา่ มภี ูมิตา้ นทาน
ลิขสทิ ธิข์ องมหาวิทยาลัยสุโขทยั ธรรมาธิราช
